Baştan uyarayım; bu yazı Japonya’nın ihracat performansı ile ilgili. Ama ben yine de okumanızı öneririm zira önemli olan Japonya’nın dünyaya ne kadar mal sattığı değil, bunun dünya ekonomisi için anlamı.
Japonya dünyanın en fazla ihracat yapan dördüncü ülkesi ve ekonominin canlanmasında ihracata önemli bir rol düşüyor. Bu nedenle Pazartesi günü açıklanan 4.99 trilyon yen düzeyindeki Kasım ayı ihracatı kuvvetli olmasa da Japon ekonomisine moral verdi.
Aşağıda iki grafik var.
Birincisi 2005 yılından bu yana Japonya’nın aylık ihracatını gösteriyor. 2007-2008 döneminde aylık ortalama 7 trilyon yene kadar yükselen ihracat, 2008 sonuna doğru düşmeye başlıyor. En düşük düzeyini 3.48 trilyon yen ile 2009 Ocak’ta gören ihracat, izleyen aylarda toparlanmaya başlıyor ve 5 trilyon yene çıkıyor. Pazartesi sabahı açıklanan Kasım ayı ihracatı ise 4.99 trilyon yen. (1$=91.1 yen)
Son aylarda ihracatta toparlanma görülse de hala geçen yılın zirvelerinin yüzde 30 altında seyrediyor.
Ancak, Japonya Gümrük İdaresi bir de mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler açıklıyor. Buna göre ihracatta son durum göründüğünden daha iyi. Normal verileri aylık bazda, ihracatta yüzde 6 gerilemeye işaret ederken, mevsimsel etkilerden arındırılmış ihracat aylık bazda yüzde 4.9 artış olduğunu gösteriyor. Durum bu açıdan bir miktar karmaşık görünse de en azından son verilerin beklentilerden daha iyi geldiğini söylemek mümkün.
Bir de bu grafiğe bakalım…
Bu grafik ihracatın önceki yılın aynı ayına göre nasıl değiştiğini gösteriyor. Bu yılın başında gerileme oranı yüzde 50’ye varmıştı ancak Kasım ayı verilerine göre gerileme oranı yüzde 6.2’ye düştü.
Bu, bir parça yanıltıcı bir gösterge. Zira ihracat 2008’in yaz aylarında düşmeye başlamıştı. Yani, geçen yıl Kasım ayında ihracat çoktan başını aşağı çevirmişti. Teknik ifade ile, ihracatta yüzde 6.2 gerileme, baz etkisi nedeniyle az görünüyor. Şu, meramımı anlatmama yardımcı olur sanırım: 2009 Kasım ihracatı, 2008 Kasım’a göre yüzde 6.2, 2007 Kasım’a göre yüzde 31.3 gerilemiş.
***
Japonya 4.9 trilyon dolar gelir ile 2008 yılında, ABD sonra dünyanın en büyük ikinci ekonomisi oldu. Fakat, 1990’lı yılların ortalarından beri Japon ekonomisi durgunluk içinde. Son on beş yıldır, faiz oranları sıfıra yakın olmasına rağmen, ekonomi canlanmıyor. Çünkü Japon halkı harcamayı seven bir halk değil. Ekonominin bu yıl yüzde 5.4 küçülmesi bekleniyor.
Ülkede üç aydır yeni bir hükümet var ve bu hükümet, Aralık ayının başında enerji tasarruflu otomobiller ve ev aletlerine yönelik 80 milyar dolar değerinde yeni canlandırma paketi açıkladı. Bu önlemin ekonomiyi bir parça da olsun canlandırması beklenirken iyi işaret ihracattan geldi.
İlk 11 ayda ihracattaki gerileme yüzde 36 düzeyinde olsa da; özellikle Çin’e yönelik ihracatın atması ve Kasım ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış ihracatın artmış olması yıllardır durgunluk içindeki Japonya ekonomisinin geleceği için umutları yeşertiyor.
Bu dünya ekonomisi için de iyi bir işaret çünkü, Japonya’nın yeniden büyümeye başlaması ithalatının da artması anlamına geliyor.
