Önceki gün Güney Afrika’nın ve ekonomisinin genel görünümü hakkında bilgi vermeye çalışmıştım. Bugün ise Türkiye-G. Afrika ticari ilişkilerinden bahsetmeye çalışacağım.

İki ülke arasındaki ticaret hami iki buçuk milyar dolara yakın. 2008 yılında Türkiye’nin G. Afrika’ya ihracatı 1.1 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2003 yılında ihracatımızın sadece 121 milyon dolar olduğunu ve geçen sürede neredeyse on katına yükseldiğini söyleyebilirim.

Ama gerçekçi olmakta fayda var. 2008 yılında yapılan ihracatın yarısı altından oluşuyor. Bu düşüldüğünde geriye 500 milyon dolar civarında mal ihracatı kalıyor. “İyi de bunu neden düşelim ki?” derseniz hemen nedenini söyleyeyim…

2008 dünya ekonomisi için ilginç bir yıldı. İlk yarısı borsaların ve emtia fiyatlarının rekor kırdıkları bir dönemdi. Yaz aylarından sonra ise ibre tersine döndü. Eylül’de Lehman Brothers’ın iflası ile gerilim daha da arttı.

Bu süreçte dünya da altın fiyatları da yükseldi. Ardından krizin darbesiyle döviz kurları yükselmeye başladı. Türkiye’deki fiyatı hem varlığın uluslar arası piyasadaki değeri, hem de dolar kuruna bağlı olan altının fiyatı öyle yükseldi ki; insanlar ellerindeki altını satmaya başladılar.

Normal piyasa şartlarında, ülkemizde kış aylarında altın arzı artmaya başlar. Bahar sonunda başlayan düğün mevsiminin sona ermesi ile gerileyen talep ve kış aylarında bu altınların satışı piyasadaki altın varlığını artırır. Bu altınlar toptancılar tarafından toplanıp, rafineriye gönderilir. Yeniden işlem görür ve raflardaki yerlerini takı olarak alır.

Ancak geçen yıl her zamankinden çok satış gelince, toplanan altın iç piyasadaki ihtiyacın çok ötesine geçti. Daha sonra bu altınlar önemli kısmı Güney Afrika olmak üzere bazı ülkelere ihraç edildi. Edildi, çünkü dünyanın en büyük altın rafinerilerinden biri olan Rand rafinerisi bu ülkede.

Dolayısıyla geçen yıl altın fiyatlarındaki artışı tetiklediği bir satışla Türkiye önemli miktarda altın ihracatı gerçekleştirdi. G. Afrika’ya geçen yıl yaptığımız yüksek ihracatın bir nedeni de bu.

Şimdi başa dönelim… Altın düşüldüğünde kalan ihracatımız 500 milyon dolara yakın. Yani altın dışındaki artış oranı da hayli yüksek.

Tabii ki; aramızdaki ilişkiler altınla sınırlı değil. Hemen her sektörde ihracat yapıyoruz. Ayrıca gelecek yıl düzenlenecek Dünya Futbol Şampiyonası’nın ülke ekonomisine bir dinamizm getirdiği söylenebilir. Büyük şehirlerin tümünde yeni inşaatlar ya da restorasyon çalışmaları yapılıyor. Türk şirketleri şampiyonaya yönelik müteahhitlik işleri için geç kalmış olabilir ama, izleyen dönemde ülkede yapılacak bayındırlık ve inşaat çalışmalarının çok önemli boyutta olduğu biliniyor. Geçen haftalarda Maliye Bakanı, ülkenin gelecek birkaç yılda 110 milyar dolar tutarında yatırım yapacağını söylemişti.