Dün Para Politikası Kurulu’nun saat 14’teki faiz açıklamasından 12 dakika sonra, Fitch, Türkiye’nin görünümünü pozitiften durağana indirdiğini açıkladı. Böylece  ekonomi medyası,  beklentilerin dışına çıkmayan PPK açıklamalarından daha fazla konuşulacak bir konu bulmuş oldu. 
Gelin önce Fitch ne dedi ona bakalım. Şirket, Türkiye’de cari açığın yüksekliği, açığın finansmanında dış faktörler nedeniyle ortaya çıkan belirsizlik, enflasyon hedefinin sağlanamıyor olması nedeniyle 12 aydır pozitif olan görünümün durağana  çevrildiğini açıkladı. 
Açıklamanın ardından dış piyasalarla paralel seyreden borsadaki gerileme bir miktar daha hızlandı. Yükselmekte olan dolar/TL kuru 1.87’ye dokundu, CDS primleri 315 puana yükseldi…
Ama bütün bunlar Fitch’ten gelen açıklamaya sahip olduğundan daha büyük anlam kazandırmıyor. 

Çünkü

1-Yapılan bir not indirimi değil, sadece görünüm değiştirildi. Görünümün durağana çevrilmesi, not indirimi yapılacağı anlamına gelmez. Tersine, not artırımının da önünü kapatmaz. Geçmişte görünümü durağanken not artışı yapılan çok sayıda örnek var. Zaten Fitch de bunu söyledi.

2-Cari açık ya da finansman sorunu dün ortaya çıkmadı. Cari açığın ne zamandır konuşulduğunu söylememe gerek yok sanırım. Bu bir sorun. Sorun büyüdükçe finansmanı da önemli hale geliyor. Avrupa’da yaşanan sorunlar bunu daha da ciddileştiriyor. Çünkü açığın finansman kaynağı büyük ölçüde Avrupa. Ama görünümün değiştirilmesi olmayan bir sorunu gündeme getirmediği gibi, bu sorunu gözümüzde daha da büyütmemeli.

3-Türkiye kredi notu anlamındaki rüştünü küresel krizin yaşandığı son 3 yılda ispat etti. Birçok ülkenin notu indirilirken, Türkiye’nin notu artırıldı, hatta iki kademe birden.

4-Kredi notları bir ülkenin ekonomik ve ticari itibarını gösterme konusunda çok da iyi göstergeler değil. Bugün zorla hükümeti değiştirilmiş ve teknokrat bir hükümet atanmış olan İtalya’nın kredi notu da gerçeği yansıtmıyor, CDS primleri ve Alman tahvilleri ile kendi tahvilleri arasındaki faiz farkı rekor kıran Fransa’nın notu da. Ya da şöyle söyleyeyim. Fransa Almanya’dan 1.5 puan, İngiltere’den 1 puan yüksek faizle borçlanıyor ama üçünün de notu zirvede.

5-İki gün önce JCR (dört derecelendirme şirketinden biri) de Fitch’e benzer bir açıklama yaptı. Bununla birlikte, JCR Türkiye için not artışı ihtimali olduğunu da vurguladı. Dün Fitch görünümü değiştirirken, not artışı olasılığını yok saymadığını da söyledi.

6-Henüz TCMB’nin hamlelerinin sonuçlarını net olarak almış durumda değiliz. Bu yıl cari açık 73 milyar dolar civarında gerçekleşecek. Ama önümüzdeki yıl cari açığın daha düşük olacağını, hatta OVP hedefi olan 65.4 milyarın altında gerçekleşme olasılığı, hedefi aşma olasılığından daha yüksek.

Fakat

Bu altı neden, Türkiye’de cari açık sorunu olmadığı, bunun finansmanın da sorun olmadığı, ya da kredi notunu etkileyen başka sorunlar olmadığı anlamına gelmiyor. Dikkat çekmek istediğim konu, dün Fitch söyledi diye bugün bunları yeni ortaya çıkmış gibi algılamamamız gerektiği.