Geçen haftanın son iki günü, uluslararası piyasalar için oldukça gergin geçti. Mart ayında başlayan düzelmeden bu yana ben, borsa endekslerinin yüzde 3’ü aşan orandan düştüklerini hatırlamıyorum.
Bu ne tür bir rastlantıdır bilmiyorum fakat krizin başından bu yana, Türkiye’de piyasalar tatilken, dışarıda çoğunlukla olumsuz ve önemli gelişmeler oluyor. Bu sefer de öyle oldu ve Perşembe günü borsa kapalı olduğu için dışarıdan gelen olumsuz haberler hisse fiyatları üzerinde etkili olmadı. Türkiye’de bankalar kapalı olduğu için döviz piyasalarındaki dalgalanmalar da hissedilmedi ama aslında Cuma günü Dolar/TL kuru 1.55’in üzerine çıkıp geri döndü.
Cuma öğleden sonra hava biraz daha yumuşadı, Avrupa endeksleri yüzde 1 civarında yükselişle kapanırken, perşembeyi tatille geçiren ABD piyasaları o gün daha ılımlı bir düşüş gösterdi. Perşembenin şiddetli düşüşleri, Cuma günü yerlerini hafif yükselişlere bırakınca, piyasalarda Dubai sorunun yeni bir kriz olmadığı ve aksine, bir alım fırsatı olabileceği yorumları yapılmaya başladı.
Türkiye’de bayram tatili başlamamış olsaydı, Perşembe günü,  Dubai krizinde olup biteni daha yakından görebilirdiniz. Sanki son yedi aydaki bütün gelişmeler, iyileşmeler sona ermiş ve küresel kriz yeniden dönmüş gibi bir hava vardı piyasalarda.  Cuma öğleden sonra ise sanki bir gün önce olanlar kötü bir rüyaymış ve geçmiş gibi bir hava yayılmaya başladı. Şimdi bu konuda iki farklı kamp var.
Birincisi, Dubai krizinin önemli bir sorun olduğunu ve büyüyerek piyasaları önümüzdeki günlerde daha da kötü etkileyeceğini düşünenlerden oluşuyor. İkinci grupta ise, bunun abartılmaması gerektiğini,  yaz aylarından beri Körfez Bölgesi’ndeki sorunların bilindiğini ve borsalardaki gerilemenin bir alım fırsatı olarak kullanılması gerektiğini düşünenler var.
Bir günde borsa endekslerini yedi aydır düşmedikleri kadar düşürebilen, kredi piyasalarında bir devletin borçlarını ödeyemeyeceği havasının yayılmasına neden olan, bu tür bir etkinin diğer şirketlere ya da devletlere de yayılabileceği endişesini doğuran bir gelişme varsa, ortada iki olasılık var demektir. Ya piyasalar bulundukları yeri hak etmiyorlar, yani aşırı yükselmişler ve satış için bahane arıyorlar; ya da bu ciddi bir olay.
Benim düşüncem birinci olasılığa daha yakın. Aylardan beri Birleşik Arap Emirlikleri’nde emlak piyasasında durgunluk vardı. Buradaki inşaat çalışmaları uzun süredir eski hızını kaybetmiş, ülkedeki müteahhit şirketler dışarıdan inşaat malzemesi ithalini yavaşlatmıştı. Bunların hepsi doğru; fakat zaten herkes bunun farkındaydı. Ayrıca, 60 milyar dolar geçirdiğimiz büyük krizi düşündüğümüzde çok da abartılı bir borç gibi görünmüyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nden en fazla alacağı olan banka, 17 milyar dolar ile HSBC. Onu Dubai World’ün de pay sahibi olduğu Standard Chartered Bank (8 milyar dolar) izliyor.
Dolayısıyla Dubai sorunu, borsa endekslerin düşüşü için gerçek bir neden olamaz. Çünkü zaten hisse fiyatları aşırı yükselmişti. Bunu söylerken Dubai sorununu önemsiz görmediğimi belirtmeliyim. Önemli fakat sürpriz kabul edilemeyecek bir sorun.