Geçen hafta 2010’un 4. çeyrek büyüme oranı yüzde 9.2 olarak açıklandı. Böylece, 2010 boyunca çeyreklik bazda büyüme oranları yüzde 12 (1), yüzde 10.3 (2), yüzde 5.2 (3), yüzde %9.2 oldu. 2010 yılı geneli büyüme oranı ise tahminlerin üzerine çıkarak yüzde 8.9’a yükseldi.
2010 yılında GSYİH cari TL fiyatlarla 1 trilyon 105 milyar TL, dolar bazlı cari fiyatlarla 735 milyar dolara yükseldi. Kişi başına düşen gelir ise 10.079 dolar oldu. Türkiye mevcut verilerle dünyada 17, Avrupa'da 6. Büyük ekonomi sırasını korudu. Bizden önce gelen ülke 770 milyar dolar ile Hollanda.
Doğrusu büyümenin yüzde 8 civarında olacağı bekleniyordu ama son birkaç haftaya kadar yüzde 9’a yaklaşacağına dair bir beklenti yoktu. Yanlış hatırlamıyorsam, en yakın tahmini (yüzde 8.8) Şubat ayında Güngör Uras yapmıştı. Benim tahminim ise yüzde 8.2 idi. Uluslararası örgütler tarafından Türkiye için en iyimser tahmini yüzde 8.2 büyüme ile OECD yapmıştı.
2010’daki büyüme hızı ile Türkiye ekonomisi, 2009’daki kayıplarını karşıladığı gibi, kriz öncesi döneme de dönmüş oldu. Brezilya, Çin ve Hindistan gibi, performansı Türkiye’den daha iyi ülkeler var. Ancak, çevremizdeki ülkelerin birçoğu hala kriz öncesi ekonomik büyüklüklerine ulaşamamış durumda.
Örneğin bir bütün olarak AB ekonomisi 2009’da yüzde 4.2 küçüldükten sonra 2010’da sadece yüzde 1.8 büyüdü. Oysa 2009’daki küçülmeyi telafi etmek için yüzde 4.4 büyümesi gerekiyordu. 2009’da yüzde 4.7 daralan Türkiye’nin ise kriz öncesine dönmesi için yüzde 5 büyümesi yeterliydi.
Sektörlerde Durum
Türkiye ekonomisindeki en büyük üç sektör imalat sanayi, ulaştırma-haberleşme ve ticaret. Bu üç sektöründe 2010 büyüme hızları oldukça yüksek. Genel büyüme oranının bu kadar yüksek gelmesinin zeminini de söz konusu sektörler oluşturuyor.
Aşağıdaki tablo GSYİH hesaplamasında dikkate alınan sektörlerin son 3 yıldaki büyüme oranlarını veriyor. Sektörlerin sıralaması 2010 ve 2009 yılları arasındaki büyüme oranlarının farkına göre yapıldı. Buna göre en büyük sıçramayı yüzde 17.1 büyüme ile inşaat sektörü yapmış, onu yüzde 13.3 büyüme ile ticaret, yüzde 13.6 büyüme ile imalat sanayi izlemiş.
Sektörler içindeki en hızlı büyüme yüzde 17.1 ile inşaat sektöründe yaşandı. Krize ilk giren ve krizden en son çıkan sektör olan inşaatın diğer sektörlere etkisi de büyük. Bununla birlikte sektör hala kriz öncesi büyüklüğünün gerisinde.