SORU: Aşağıda özellikleri verilen kıta hangisidir?
*54 ülke (61 bölge)
*Dünya topraklarının yüzde 20’si (2. büyük kıta, 30 milyon km2)
*Dünya nüfusunun yüzde 14,7’si (980 milyon nüfus)
*Dünya gelirinin yüzde 2,3’ü (1.2 trilyon dolar)
*Dünya ihracatının yüzde 3’ü (379 milyar $), ithalatının yüzde 3.3’ü (400 milyar dolar)

Tahminler…. Cevap:  Afrika
Afrika, aynı zamanda, kriz yılı 2009’u küçülmeden kapatan, ithalatı gerileyen ülkelerin sayısının en az olduğu kıta.

Dünyanın en az gelişmiş bölgesi olmasına rağmen, en  verimli topraklarına ve en zengin madenlerine sahip  kıtası Afrika bu özellikleri nedeniyle son yıllarda bazı ülkelerin merceğinde.  Bazı ülkelerden kastım Fransa, ABD, Çin ve Brezilya.
ABD’nin bölgedeki varlığını az çok biliyor olabilirsiniz. O nedenle ben bugün size kısaca, Fransa, Brezilya ve Çin’in Afrika stratejileri konusunda bildiklerimi anlatmaya çalışacağım.

Fransa:
Afrika’da 51 ülkede büyükelçiliği var. Kıtanın tamamında çalışan ekonomi ve ticaret müşavir, ataşe ve memurlarının sayısı 400 civarında. 2009’da Afrika’ya ihracatı 32.3,Afrika’dan ithalatı ise 27.7 milyar dolar. 31 Mayıs ve 1 Haziran tarihleri arasında Nice’de 25. Afrika-Fransa Liderler Zirvesi toplanıyor. Yani şu ana kadar 24 zirve yapılmış. Hemen peşinden Bordeaux’da Afrika-Fransa İş Forumu  yapılacak. Amaç ticareti geliştirmek

Çin:
Kıtada 41 büyükelçiliği var. Bu birimlerde yaklaşık  700 ekonomi ve ticaret müşavir, ataşe ve memuru var. 800 tane kamu şirketi Afrika’ya yerleşik durumda. Altyapı yatırımlarından, maden çıkarma, işleme ve taşımaya kadar yatırımlarının toplamı 100 milyar doların üzerinde. Bahsettiği bu veriler, büyük oranda, 2000 yılından sonra yapılan çalışmaların eseri. İlk kez 2006’da Pekin’de yapılan Afrika-Çin Ortaklık Forumunun ardından, ikinci zirve 2009’da yapıldı.
Afrika ülkelerine önce hibe ve 0 faizli kredi vererek kendine zemin hazırlayan Çin, ardından kıtada yatırımlar yapmaya başladı. Çıkardığı madenleri ülkesine ithal ediyor. Bunun büyük kısmını mal/hizmet karşılığı ticaret kapsamında yapıyor. Yani örneğin kobalt alıyor, karşılığında yol, köprü yapıyor. Ticareti kolaylaştırmak ve ucuzlatmak için son yıllarda ‘Özel Ekonomik Bölgeler’ kuruyor. Zira bu bölgelerden yapılan ticaret üzerinden gümrük vergisi alınmıyor. Afrika’ya 2009 ihracatı 47.6 milyar dolar.

Brezilya:
Kıtada toplam 22 büyükelçiliği var. Bunlardan 17’si son yedi yılda açıldı. Afrika’ya toplam ihracatı 8.7 milyar dolar. Yani Türkiye’nin kıtaya yaptığı ihracattan daha düşük. Fakat ihracatı hızla artıyor.  2006 yılında büyük ölçüde Brezilya ve Nijerya önderliğinde 1. Afrika-Latin Amerika Zirvesi Nijerya’da yapıldı. İkinci zirve geçen yıl Venezuela’da gerçekleşti.

Peki ya Türkiye?
Bütün bunları şunun için yazdım: Afrika, Türkiye’nin de merceğinde olan bir kıta ve bundan yirmi yıl sonra bugünkünden daha farklı bir bölge olacak.
Yukarıda bahsi geçen ülkelerin tamamına karşı ciddi avantajlarımız var. Şu anda Türkiye’nin Afrika’da 14 büyükelçiliği var. Çok yakında bu sayıda artış olacak. İhracatımız 10 milyar dolar ve hızla artıyor. Doğrudan yabancı yatırımlarda da ciddi bir ivme yakaladık. Ama hem politik, hem de ticari olarak rakiplerimiz en az bizim kadar çok çalışıyor.