Son günlerde ABD ve Avrupa ekonomisine yönelik karşılaştırmalara değinmeye, bu ikisinin krizden çıkış sürecindeki muhtemel görünümlerini aktarmaya çalıştım. Yılın son gününü de bu konuya ayırmak istiyorum.
Konu ABD ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinde yaşayanlar üzerinde yapılmış bir anketin sonuçları. Harris ve Financial Times tarafından yapılan anket, insanların kendi ülkelerindeki ekonomik gelişmeler konusundaki fikirlerini almayı amaçlıyor.
Sonuçlar özetle şöyle.

ABD
Aralık ayında ABD vatandaşlarının yüzde 36’sı, Başkan Obama’nın ekonomi performansını beğendiğini, yüzde 64’ü ise beğenmediğini ifade etmiş. Geçtiğimiz sekiz ay içinde halkı, Obama’nın ekonomi karnesindeki notlarını düşürmüş. Nisan 2009’da ekonomi performansını beğenenlerin oranı yüzde 49’muş.
ABD’de vatandaşın mali durumunda gelecek altı ayda iyileşme olacağını düşünenlerin oranı sadece yüzde 19. Yüzde 48’lik bir oran bir değişim olmayacağını düşünürken, işlerin daha da kötüye gideceğini düşünenlerin oranı yüzde 33. Burada da geçen aylara göre kötümserlerin oranında bir atış var.
Ülke ekonomisinin ne zaman büyümeye başlayacağına yönelik soruya, büyüme başladı diyenlerin oranı yüzde 13 iken, ekonominin altı ay içinde büyüyeceğini düşünenlerin oranı yüzde 13, büyümenin bir yıldan sonra başlayacağını düşünenlerin oranı yüzde 38.
ABD vatandaşlarının yüzde 44’ü gelecek on yılda yaşam standartlarının iyileşmesini bekliyor.

Fransa
Fransa devlet yardımlarında cömert bir ülke. Bu yüzden krizin etkilerini de birçok ülkeye göre hafif atlattı ve işsizlik oranındaki artış da birçok ülkeye göre sınırlı kaldı. Bunlara rağmen, anket sonuçlarına göre Fransa en karamsar ülke gibi görünüyor. Fransızların yüzde 89’u, küresel krizin ülke ekonomisini derinden etkilediğini düşünüyor.
İnsanların yüzde 36’sı ekonomik krizin kötüleşmeye devam ettiğini, yüzde 43’ü ne kötüleştiği ne iyileştiğini, yüzde 16’sı ise iyileşmenin başladığını düşünüyor.  İyileşmenin başladığını düşünenlerin oranı Eylül ayında yüzde 11 iken, Kasım ayında yüzde 16’ya çıkmış.
Fransızların yüzde 42’si krizin 2010 sonunda, yüzde 16’sı 2011 sonunda, yüzde 22’si daha da sonra biteceğini düşünüyorlar.
Fransızların sadece yüzde 22’si gelecek on yılda yaşam standartlarının iyileşmesini beklerken, yüzde 75 gibi büyük bir oranı devletin mali yardımlarının azalacağını düşünüyor. Sarkozy’nin popülaritesi de buna zıt yönde geriliyor.

Diğer Avrupa
Yukarıda Fransa’ya özellikle yer verdim çünkü anketin yapıldığı altı ülke arasında Fransa en karamsar sonuçların çıktığı ülke. Burada diğer ülkelere ayrı ayrı değinmek yerine şunu söyleyebilirim: Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya, Fransa’dan daha iyimser beklentilere sahipler. Hatta krizin oldukça kötü etkilediği İspanya’da gelecekten umutlu olanların oranı, diğer Avrupa ülkelerinin daha üzerinde.
Bununla birlikte hiçbir Avrupa ülkesinde iyimser beklentiler ABD’nin üzerine çıkamıyor. Bu anket, toparlanmanın neden önce ABD’de daha sonra Avrupa’da başlayacağına yönelik başka bir gösterge.