Dün IMF’nin Dünya ekonomik Görünümü Nisan 2009 raporunun ana hatlarını size aktarmaya çalışmıştım. Bugün de 2009 ve 2010’da Dünya ekonomisi hakkında konuşmak istiyorum.
2009
IMF, önceki gün açıklanan raporunda 182 ülkeyi listeliyor. 2009’da bu ülkelerin 73’ünün küçülmesi bekleniyor. Kalan 109 ülke ise (çoğu eskiye göre daha küçük oranlarda olsa bile) büyümeye devam edecek. Yani bu yıl, önceki yıla göre büyüyecek ülkelerin sayısı küçülecek olanlardan daha fazla.
Bu şaşırtıcı bilgi sizi yanıltmasın çünkü, birkaç istisna dışında, bu yıl büyümesi beklenen ülkelerin hemen hepsi az gelişmiş ve küçük ekonomiler.
En gelişmiş 34 ülkenin 30’u bu yıl küçülecek. Gelişmiş ülkeler, 2009’da %3.8 küçülecekler. Yükselen pazarlar ve gelişmekte olan ülkeler ise %1.6 büyüyecekler. Fakat yine de küresel büyüme oranı -%1.3 olacak.
Afrika’daki 50 ülkeden 43’ü büyüyecek, 7’si küçülecek. Avrupa’da sadece iki ekonomi büyüyecek. Kuzey Amerika ve Güney Amerika’daki göreceli olarak gelişmiş (Brezilya, Arjantin, Meksika) ekonomiler küçülürken, daha az gelişmiş olanlar büyümeye devam edecek. Orta-Doğu ülkeleri ve Asya ekonomilerinin büyük çoğunluğu da bu yılı büyüyerek kapatacaklar. Bunlar arasında an fazla öne çıkanları yine Çin ve Hindistan. 2009’da beklenen en büyük büyüme oranı ise %18 ile Katar’a ait.
2010
2010 krizden çıkış ve yeniden büyümeye geçiş yılı olacak. Her ülke, kendi ekonomik ve ticari özelliklerine göre farklı dönemlerde toparlanmaya başlayacak. Hatta bazıları için toparlanmanın 2009’da başlayacağı söylenebilir.
Ancak Avrupa ekonomisinde toparlanma, önceki yazılarımda nedenlerini açıkladığım gibi, daha geç olacak. Bu IMF tahminlerinde de görülüyor. ABD ekonomisinin bu yıl %2.8, Euro kullanan ülkelerin %4.2 küçülmesi bekleniyor. Bu ülkelerin 2010’da da küçülmeye devam etmeleri beklenirken ABD için büyüme tahmini 0.
2010, Euro kullanan on altı ülkenin dokuzu için küçülme anlamına geliyor. Aslına bakarsanız, bu Türkiye ihracatı için çok da iyi bir haber sayılmaz. İhraç pazarlarımızı çeşitlendirme sürecinde AB ülkelerinin ihracatımızdaki payını azaltıyor olsak da, hala ihracatımızın neredeyse yarısını bu ülkelere yapıyoruz.
AB’de toparlanma geciktikçe, o bölgeye yapacağımız ihracattaki toparlanma da gecikecek. IMF’nin 2010 için %1.5 olan Türkiye büyüme tahmini de buna işaret ediyor. Ancak Türkiye için yapılan tahminler, ekonomimizi çok hızlı büyüyebilmesi ve küçülebilmesi nedeniyle, yanıltıcı olabilir.

*Düzeltme: Dünkü yazımda IMF’ye göre 2009’da Dünya ekonomisinin %1.9 küçüleceğini yazmıştım. Doğrusu %1.3 olacak. 2010’da ise ekonominin %1.9 büyümesi bekleniyor.