15-20 yıldır hangi konferansa katılsak, özel ya da devlet yöneticilerinden şöyle sözler duyarız: "Sanayi devrimini kaçırdık, bilişim trenini kaçırmayalım.” Ya da “Katma değeri yüksek teknolojik ürünler üretmemiz lazım.”

Peki ama nasıl?

İşçiliği pahalı, ve kaynakları kıt olan bir ada ülkesi olmaları nedeniyle, katma değeri yüksek teknoloji alanını öncelikleri arasına aldığını gördüğümüz İngiliz iş insanları ile konuştuğunuzda, en önemli özelliklerinin “işbirliği” olduğunu ve birbirleriyle rekabet etseler de, arka planda ortak stratejiler kurduklarını görürsünüz.

Ülkemizde ise, az sayıdaki üretici firmaların tesadüfen ya da herhangi  bir pazar araştırması yapmadan işe giriştiğini görürsünüz. Zaten yerli firmaların genellikle üretimden çok “temsilci olma” merakı vardır.

Bu tür bir kültür ve stratejisizlikle de, az sayıda üreticinin de başarıya gitmesi zor oluyor. Ne derler; “hedefini bilmeyen yelkenliye, hiç bir rüzgar yardım edeme”. Yani üretimlerin ortak akıl ve ortak strateji ile yapılması daha iyi olmaz mı? Hele kaynağımızın (özellikle sermayenin) kıt olduğu düşünülürse...

OSTİM ve BTK desteğiyle Elektronik Haberleşme Sektörü Kümelenmesi

İşte bu tür bir yaklaşımı elektronik haberleşme sektörünün 2 duayeni, BTK ve OSTİM desteğiyle başlatıyor. Özel ya da kamu sektörünün yakından tanıdığı Mehmet Ali İnceefe ve Abdullah Raşit Gülhan, “Elektronik Haberleşme Sektörü Kümelenmesi” için çalışmaları başlatmış durumdalar.

Etkinliği, Gülhan’ın Bilişim STK’ları listesine gönderdiği davet yazısı ile öğrendik ve bu inisiyatifin ne kadar önemli olduğunu hemen farkettik.

3G ihale şartnamesinde alkışlanan “yerli üretim” ve “KOBİ’lerden alım” hedeflerine maalesef ulaşılamadı. Sonuçta “böyle bir yerli üretim yok” denilerek “muafiyetler” verildi. 4.5G ihale şartnamesinde ise % 45’e kadar yükselen “yerli üretim” ve “KOBİ” şartı var.  Daha önceki başarısızlığın 4.5G’de tekrarlanmaması için başlatılan inisiyatifin ilk bacağı olarak, 22 şubatta OSTİM’de yapılan ve 110 kişinin katıldığı toplantıda bu konuda büyük talep ve eksiklik olduğunu gösterdi.

Şimdi 22 martta Ankara’da BTK Ana binasında 2ci toplantı var. Bu toplantıda bir adım daha ileriye gidilmesi planlanıyor. Elektronik haberleşme sektörüne yönelik yerli üretim ve ARGE yapan KOBİler bu toplantıya katılabilecek.

OSTİM’in ARUS inisiyatifi

Toplantının OSTİM’de yapılmasının bir nedeni var; OSTİM’in benzer bir inisiyatifi ARUS adıyla raylı taşıtlar konusunda yürüyor. Öyle ki, % 100 yerli hızlı tren üretilebilecek düzeye gelindiği raporlanıyor.

İnisiyatif önce bir envanter çıkarmış, bunlar harita üzerine aktarılmış. Daha sonra da ihtiyaçlar çerçevesinde firmaların birbiriyle işbirliği haline geçmelerine olanak sağlanmış.

Ostim aldığımız bilgiye göre herhangi bir beklentisi olmadan, elektronik haberleşme sektörünün bu inisiyatifini de destekliyor ve finanse ediyor. Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın’ın milli menfaatleri gözeten bir vizyonu olduğu biliniyor.

BTK’nın da benzer bir desteği yapabileceğini sanıyoruz. % 45’e kadar çıkan yerli kullanma şartını taşıyan 4.5G ihale şartnamesi BTK Başkanı Fatih Ömer Sayan’ın döneminde ortaya konuldu. Aldığımız bilgiye göre, Sayan da bu inisiyatifi sahipleniyor ve güçlü bir destek veriyor.

UDH Bakanlığı ve BTK Arge Desteğini Yönlendirir mi?

Ama Sayan’ın elinde önemli bir başka fırsat daha var.  BTK sektörden her yıl çok yüksek bir para topluyor. Bununla kendi bütçesini oluşturuyor ve harcayamadığı parayı yani toplanan paranın ¾’ünü hazineye aktarıyor.

Oysa yazının başında da belirttiğimiz üzere, “katma değeri yüksek teknolojik ürün” denilen kapsam, büyük oranda bilişim-telekom sektörünün doğrudan ya da dolaylı katkısıyla yaratılabilir. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bu konuda 2013 yılında 300 milyon TL’lik bir fon oluşturdu ve bu fon için çeşitli ARGE projeleri toplandı ama Binali Yıldırım’ın bakanlığı döneminde duyurulan bu fon, Lütfi Elvan’ın bakanlığa gelmesiyle akamete uğradı, bir müddet daha konuşuldu, bir ara 1 milyar TL’ye dayandığı söylendi ama arkası gelmedi.

Şimdi bu inisiyatif bu ARGE fonu ile desteklenirse, 3G’deki hata tekrarlanmaz ve 4.5G ihalesinin şartları yerine gelebilir. İletişim ve Haberleşme sektörünü geliştirmek için oluşturulan BTK'nın kurulduğu günden bu yana yapılmak istenip de, çeşitli nedenlerle yapılamayanları Ömer Fatih SAYAN başararak taçlandırmış olur.

İnisiyatif firma ve STK’lardan geniş katılım bekliyor

Aldığımız bilgiye göre, 22 martta Ankara’da yapılacak toplantıya çok sayıda KOBİ katılacak. Ancak STK’lardan da destek bekleniyor. Bu destek “maddi” bir destek değil. Daha çok inisiyatifin duyurulmasına katkıda verilmesi ve çalışmalara katılınması.

İnisiyatif, BTK’nın 4.5G konusunda koyduğu % 45’lik yerli üretim hedefinin yakalanmasını ve 5 yıl içinde de güçlü markaların oluşmasını hedefliyor.

Kümelenme çalışmasının koordinatörlerinden Abdullah Raşit Gülhan “Türkiye’nin GSMH’nın gelişmesi için ileri teknoloji üretilmesi gerektiğini herkes biliyor. Bunu yaratmak için işbirlikleri oluşturacak bir katalizör olmayı hedefliyoruz” diyor.