Rekabet Kurumu Meta'ya (yani Facebook ve alt şirketleri) veri paylaşımı konusunda açtığı soruşturmanın sonucunu açıkladı. Buna göre, 346 milyon TL ceza verilen ana şirkete, ayrıca rekabet ihlalini engellemek için alacakları tedbirler soruldu.
Rekabet Kurumu, Meta Platforms (Facebook)'un ekonomik bütünlüğü ile kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri, tüketici iletişim hizmetleri ve çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında hâkim durumda olduğu, Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığı sonucuna vardı ve para cezasını bu nedenle verirken, bir yandan da bu ihlallerin ortadan kaldırılmasına yönelik ne tedbirler alacağını sordu.
WhatsApp, Türkiye ve Hindistan'da 8 Şubat'a kadar kabul etmezseniz, WhatsApp kullanamayacaksınız demişti
Hatırlatalım, Whatsapp Ocak 2021'de kullanıcıları "ya sev ya terk et" formatında, verilerini Facebook ile paylaşmaya zorlamıştı. Yanda buna ait görüntüyü görüyorsunuz.
Bu uygulama Türkiye ve Hindistan'daki kullanıcılara zorlanmış. Çok güçlü kişisel veriler kanunu (GDPR) olan Avrupa Birliği vatandaşları ise bundan muaf tutulmuştu.
Bu uygulama "Kişisel Verilerin Paylaşımı" konusunda bir sorun teşkil ediyordu çünkü "açık rıza" denilen şeyi, zorlayarak almaya çalışan bir yöntemdi.
"Kişisel Verileri Koruma Kurulu" harekete hemen geçmedi. Ama Rekabet Kurumu, soruşturmayı hemen olayın akabinde başlattı.
Rekabet Kurumu'nun 2016'dan bu yana bu platformdaki ekonomik bütünlüğü takip ettiği ve verilerin zaten toplanarak süper profil oluşturulduğunun tespit edildiği duyumumuz var. Türk tüketici alışkanlıkları çerçevesinde ise, rekabet ihlalinin bireysel rıza ile çözülemeyeceği kaydediliyor.
Facebook verileri alamayınca, hisseleri %61 düştü
Facebook ve alt şirketleri verilerin alımı ve kullanımı konusunda zaten epeyce sabıkalı. Bilindiği gibi "gölge profil" ya da "süper profil" oluşturuyorlar. Bu yolla uygulama içinde sizin vermediğiniz verileri bile alıyorlar.
Oysa verilerimizin kıymeti büyük. Bunu Facebook'un, iOS 14.1 çıktıktan (Nisan 2021) itibaren bazı iPhone kullanıcıların verilerini kullanma izni vermemesi sonucunda, şirketin hisse değerini % 61 kaybetmesi ile de görüyoruz.
Bu nedenle, bu hafta hissedarları (yatırımcıları) da Meta’nın (Facebook) eleman çıkarmasını ve (hala ne olduğu belirsiz) Metaverse'e yatırdığı miktarı azaltmasını yani tasarruf yapmasını istedi.
Kişisel Verileri Koruma Kurulu 1,9 milyon TL ceza vermişti
Kişisel verileri Koruma Kurulu ise geçen yılki verileri birleştirme konusunda 1 hafta gecikme ile soruşturma açtı. Sonucu ise eylül 2021'de 1 milyon 950 bin TL (en üst) ceza olarak açıkladı.
Bu noktada bu 2 kurumun görevlerine yakından bakalım; Kişisel Verileri Koruma Kurulu adı üstünde, vatandaşların verilerinin korunmasını sağlamakla yükümlü. Yani, Whatsapp'ın bu "kullanıcıyı zorlama" hareketi onları yakından ilgilendiriyor.
Rekabet Kurumu'nun durumu ise şöyle; Meta şirketler grubu kişisel verileri birleştirdikleri zaman, rekabet edilmesi gereken bir büyük güç haline geliyorlar. Yani Instagram, Facebook, Whatsapp ayrı ayrı pazarın gücü iken, bir de birleştikleri zaman "Voltran" oluşturuyorlar. Başka deyişle tekelleşmenin zirvesi oluyor.
Rekabet Kurumu Meta'nın rekabet ihlalini önlemek için yapacaklarını soruyor
Bu arada başta da belirttik, kararın sadece ceza yönü yok. Yanı sıra, Facebook, Instagram ve WhatsApp hizmetlerinden topladığı verileri birleştirmek suretiyle kişisel amaçlı sosyal ağ hizmetleri ile çevrim içi görüntülü reklamcılık pazarlarında faaliyet gösteren rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak ve pazara giriş engeli yaratmak suretiyle rekabetin bozulmasına yol açtığına dair ihlali sonlandırmak ve pazardaki etkin rekabetin tesis edilmesini temin etmek için gerekli tedbirleri ve Facebook'un pazardaki rekabeti bozmayacağına dair önlemleri Kuruma sunması gerekecek.
