Füsun Sarp Nebil | Teknopolitik

20 Aralık 2021

LYY Telekom (Bankalar) neden Varlık Fonu ile masaya oturdu?

OTAŞ'ın ya da Türk Telekom'un 2005 özelleştirilmesinin bir mağduru bankalar ise, diğer mağduru biz vatandaşlarız.

Geçtiğimiz hafta Türkiye Varlık Fonu‘ndan KAP'a bir açıklama yapıldı (arkasından ilgili tüm taraflardan da). Buna göre, Dubai merkezli Lübnanlı Ojer Telekom (OTAŞ) firmasına 4,75 milyar $ kaptırmış olan bankaların karşılık olarak aldıkları % 55 Türk Telekom hissesi için LYY Telekom firmasının Türkiye Varlık Fonu ile masaya oturduğu bildiriliyor[1].

Bu konuda ekim başında çıkan habere baktığımızda, Bloomberg Türkiye Varlık Fonunun, LYY Telekom’un (bankaların) % 55 hissesini almaya hazırlandığını söylerken, bankalar tam tersine birer açıklamalar ile yalanlanmışlardı[2].

4,75 milyar dolar bugünkü kurdan bakarsan 78 milyar Türk Lirası ediyor. Bunun üzerine 2013-2021 arasındaki 8 yılın faizi de cabası. Peki bankalar ne kadarını geri alabilecekler?

2 yılda 1,7 milyar TL temettü aldılar

Bankalar, OTAŞ'ın hiç ödemediği 4,75 milyar $'lık krediye karşı rehin edilen Türk Telekom hisselerini 2018 yılında devir teslim aldılar[3]. O zamandan bu yana 2018-2019-2020 için kar payı aldılar.

Bu kâr payına (temettü) yakından bakalım ? [4][5][6]

Bir not olarak belirtelim; Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu hükümleri çerçevesinde hesaplanan 2020 kârı 862.181.952,78 TL ama dağıtılan temettü gördüğünüz gibi 1,9 milyar TL'ye yakın. SPK’nın II-19.1 sayılı Kâr Payı Tebliği uyarınca daha yüksek temettü dağıtılabildi. Bu da Türk Telekom'un yatırıma ayıracağı payın bu kadar az olması anlamına geliyor [7].

Yani OTAŞ'ın ya da Türk Telekom'un 2005 özelleştirilmesinin bir mağduru bankalar ise, diğer mağduru biz vatandaşlarız. OTAŞ döneminde temettü dağıtmaktan yapılmayan yatırımlar vardı. Şimdi de aynı durum var.

Türk Telekom'un şirket değeri nedir?

Türk Telekom'un borsada satılan hisselerinin değeri, cuma günü itibariyle 9,92 TL.

Son 1 yıl içinde 5,72 TL ile 11,51 TL arasında oynayan bir fiyat görüldü. Son aylarda yıl içindekine nazaran daha yüksek bir seyir izliyor. Ama bu yükselen değerle bile şu anda Türk Telekom'un % 100'ünün değeri 35 milyar TL'ler yani 2 milyar dolar düzeyinde.

Dolayısıyla LYY'ye dahil olan bankaların Türk Telekom'a verdiği kredinin bırakın faizini ana parası bile Türk Telekom'un bugünkü değerinin çok üstünde. Bankaların ve de ülkenin zararını siz tahmin edin[8].

Yatırım mecburiyeti, ticari sır denilerek açıklanmadı

Türk Telekom'un durumunda başka bir detay var. O da "imtiyaz". Türk Telekom özelleştirme sözleşmesine göre, 2026 yılına kadar, Türkiye'nin 1840'lardan bu yana (yaklaşık 180 yılda) yaptığı altyapının (şebekenin) işletilmesi imtiyazını almış durumda.

Ancak bu imtiyazın içinde yatırım mecburiyeti ve paylaşım mecburiyeti olmalı. Artık ilkokul çocuklarının bile bildiği gibi Türk Telekom özelleştirme sürecinde dosdoğru yatırım yapmadığı gibi, başka firmalarca yapılacak yatırımların da önünü kapattı. Daha doğrusu onun adına Ulaştırma Bakanlığı ve BTK buna yol verdi.

Özelleştirmeden hemen sonra gazetecilerin ve TBMM'de önerge veren siyasetçilerin "özelleştirme sözleşmesinde yatırım mecburiyeti ne kadar" sorularına "ticari sır" denilerek cevap verilmedi. 175 yıllık şebekenin asıl sahibi olan vatandaşa bu cevabın ulaşmasının önü kesildi. Baştan beri yatırım yapmak yerine temettü dağıtmak hedeflenmişti anlaşılan.

2026'daki lisans durumu

Ama şimdi bu imtiyaz olayı LYY yani bankalar için “Demokles'in kılıcı” durumunda. Yani eğer devlet/hükümet 2026 yılında "imtiyazı senden aldım" derse, Türk Telekom altyapı konusunda başkasına bağlı bir şirket haline dönüşür.

Peki iktidar değişirse, ki değişmesi muhtemel...

O zaman "demokles'in kılıcı hala kılıç olmaya devam eder mi?" Aldığımız bilgi şu şekilde; şu köprüler, hastaneler vs. vs. için söz konusu olan uluslararası tahkim var ya, onu öne sürüyorlar.

Peki ne olacak? Başka soru, Varlık Fonu neden "olmayan para" ile Türk Telekom'u illa almaya çalışıyor? Bu soruları başka bir kaç yazıda tartışmaya devam edelim..

Türk Telekom konusunda epeydir yazmıyorum çünkü pek çok kişi yazdıklarımı kopyalayıp, referans bile vermiyor. Bunu da göstermek istedim. Şimdi bu konudaki bir kaç yazıda, gözden kaçanları yazacağım.