Dünyada ülke yönetimlerinde yozlaşma sürdükçe, "veri sızıntıları" bir "denetim" noktası olmaya başladı. Bu "özgür ve demokratik bir toplum" olmanın bir çeşit teminatı haline geldi bile denilebilir. Tabii ki tersi de mümkün. Yani bilerek sahte haber yayınlamak ve bu yolla da toplumu tahrik etmek, yönlendirmek...

Bu tür son gelişme, sürmekte olan İngiliz-Amerikan ticaret görüşmelerinde, İngiliz muhafazakâr partinin devlete ait olan Ulusal Sağlık Hizmetleri'ni (NHS) gayet avantajlı imkanlarla ABD’ye satıyor olmasıyla ilgili belgelerin sızdırılması.

Bu konuda haber daha önce yayınlanmıştı. Amerikan tartışma platformu Reddit, dün platform üzerinde bazı hesaplarca yayınlanan resmi ABD-Birleşik Krallık ticari belgeleri konusunda Rusları suçladı[1].

Gregoratior adlı Reddit kullanıcısı, ekim sonunda Ticaret ve Yatırım Çalışma Grubu'nda (TIWG) devam eden ABD-İngiltere ticaret görüşmelerine ait çok sayıda dosya yayınlamıştı.

Gelecek hafta gerçekleşmesi planlanan İngiltere genel seçimleri çerçevesinde, İngiliz İşçi Partisi’nin kampanyasında bu sürümden alıntılar görülünce, yayınlanan dosyaların gerçek olduğu anlaşıldı. Sızan belgeler, İngiliz Muhafazakar Partisi'nin, İngiliz devletine ait olan Ulusal Sağlık Hizmeti'ni (NHS), Amerikalılara avantajlı şartlarla satmaya hazırlandığını gösteriyor. Tabi rezalet bir durum[2][3].

Reddit Gregoratior adını taşıyan hesabı ve ona bağlı olanları incelediklerini ve bu hesapların hepsinin Rusya ile bağlantı olduğuna ve Facebook'un mayısta blokladığı hesaplarla aynı olduğuna inandıklarını söyledi[4]. Reddit bunu oy manipülasyonu diye yorumladı. Bu nedenle de kötüye kullanım maddesine girdiğini söyleyerek 61 hesabı kapattığını açıkladı[5].

DERlab’dan "Ruslar Batı menfaatlerine ve birliğine saldırıyor" iddiası

Atlantik Konseyi'nin Dijital Adli Araştırma Laboratuarı (DFRLab) engellenen Facebook hesaplarının "Secondary Infektion" adı verilen bir Rus etki operasyonu ile ilgili olduğunu açıklamıştı. DFRLab, bu etki operasyonunun amacının, Rusya’nın işlettiği Facebook hesapları üzerinden, internetin uzak noktalarına yanlış hikayeler eklemek ve bu yolla Batı menfaatlerine ve birliğine saldıran hikayeler yaymak olduğu yorumunu yapmıştı[6].

DFRLab, Secondary Infektion'ın 2014'den bu yana 30'dan fazla platformda en az altı dilde ve düzinelerce sahte hesap kullanarak çalıştığını açıklamıştı. DFRLab şöyle demişti :

"Operasyonun hedefi, Batı ülkelerini bölmek, itibarsızlaştırmak ve dikkatini dağıtmak gibi görünüyor. Hikayelerinden bazıları NATO müttefikleri, özellikle Almanya ve ABD ile İngiltere ve ABD arasındaki gerilimleri alevlendirmek için tasarlanmış. Diğerleri, özellikle Kuzey İrlanda'da ırksal, dini veya politik nefreti arttıracak gibi düşündürüyor.

Operasyon Rusya’dan kaynaklandı. Kalıcı, karmaşık ve geniş içerikliydi. OPSEC’i tıklamalara göre önceliklendirdi, yüksek derecede beceri ve tutarlılık gösterdi, siyasi olarak aktif Avrupalı vatandaşlar ve çoğu zaman Rusya’yla doğrudan alakalı konular ele alındı."

Ruslar sızdırdı"dan önce "Muhafazakar Parti ne satıyor" önemli değil mi?

Bizim dikkatimizi çeken ise şu; burada bu dosyaları Ruslar neden sızdırsın? Gerçi "batı menfaatleri ve birliği" gibi bir amaç ileri sürülmüş ama yine de yeterli gözükmüyor. Bunun yerine İngiliz İşçi Partisi avantaj kazanmış. Onların sızdırmış olması daha akla yakın.

Her neyse; Ruslar sızdırdı ya da sızdırmadı. Ama asıl olay; muhafazakar partinin ülkenin sağlık sistemini ABD'ye adeta peşkeş çekiyor olması. Dolayısıyla, olayın arkasında Ruslar var ya da yok bilmiyoruz. Ama sulandırmak için Rusların öne sürülmüş olabileceğini de düşünmemek elde değil.

Dezenformasyon savaşı var

Amerikalılar, Trump seçimlerinde Cambridge Analytica ve Facebook firmalarının büyük rol oynadığı ortaya çıktığı halde[7], Trump'ın seçildiği 2016 başkanlık seçimini büyük oranda Rusya ile ilişkilendiriyorlar. Hatırlayacaksınız, Facebook’un sahibi Zuckerberk seçim sırasında platformdan yayınlanan bu konuda Amerikan senatosu tarafından defalarca sorgulandı[8].

Ama Amerikalılar ve İngilizler bir yandan Rusya'nın dezenformasyon yaptığına dair inanışı sıcak tutacak haberleri sürekli yaymaya çalışıyorlar[9].

Ancak kendileri de, Anonymous tarafından ortaya konan belgelere göre, İngilizler ve Amerikalılar beraberce Ruslara karşı dezenformasyon yapmak için bir takım kuruluşlar organize etmiş durumdalar[10].

Bu arada Twitter ya da Google da platformları üzerinden yayınlanacak olan reklamlara yönelik kısıtlamalar getirdiler[11]. Malum yeniden ABD seçimleri geliyor.

Sahte Habere Dikkat ! Sahte Habere Dikkat ! Sahte Habere Dikkat ! Sahte Habere Dikkat ! Sahte Habere Dikkat ! Sahte Habere Dikkat !

Gerçi biz, 6-7 eylül olayları, Kahraman Maraş ve Çorum olayları, daha yakında Taraf gazetesinin haberleri gibi olaylar sonucunda, sahte habere karşı birazcık bilinçlenmiş durumdayız ama yine de önümüzdeki günlerde, bu konuda daha fazla sorun göreceğimizi söylemek falcılık olmaz.

Deep Fake (olmayan videoları yaratmak)[12] ya da sosyal medya üzerinden abartılı, insanları kışkırtan (bazı değerlere saldıran) haberler görmemiz çok mümkün. Bu nedenle hepimizin "temkinli" ve forward edeceğimiz haberler konusunda dikkatli olmamız lazım. Dünya zor bir zamandan geçiyor.

Yazının içinde link vermek okuyucuya saygıdır diye daha önce belirtmiştik. Ama bunun tersi de var. Okuyucuların da, kontrol etmesi lazım. Varsa linkler, yoksa "acaba durum nedir" diye kendilerinin araştırması, ondan sonra paylaşma kararı vermesi günümüzde hepimizin sorumluluğu.

Dipnotlar

[1] OFFICIAL-SENSITIVE: Great Britain is practically standing on her knees working on a trade agreement with the US

[2] Operators keen to hide their identities disseminated leaked UK/US trade documents in a similar fashion to Russian operation "Secondary Infektion", exposed in June 2019

[3] İngiltere İşçi Partisi lideri Jeremy Corbyn, Brexit sonrası Sağlık Sistemi'nin ABD'ye satılabileceğini gösteren belgeler paylaştı

[4] Facebook, ABD Seçmenlerini Hedef Alıyor İddiasıyla Bazı Rus Hesaplarını Yasakladı

[5] Suspected Campaign from Russia on Reddit

[6] Top Takes: Suspected Russian Intelligence Operation

[7] Wiki - Turk : Cambridge Analytica Olayı

[8] Amerikan Senatörler, Zuckerberg’i Fena Zorladı, Seçimlerde Dikkatli Olunması Konuşuldu

[9] Rus Twitter Bot Etkinliği, Mueller Raporundan Sonra % 286 Artmış

[10] İngilizlerin Ruslara Karşı Dezenformasyon Birimi Kurduğu İddia Ediliyor

[11] Twitter Tüm Politik Reklamları Yasaklıyor

[12] Yeni Deepfake Teknolojisi, Tek 1 Fotoğraf Dosyasını Şarkı Söyleyen Videoya Dönüştürüyor