Teknolojinin kötüye kullanılma olasılığı olan bir konu; Yüz Tanıma Teknolojileri. Dünyada bu konuda gelişmeler sürerken, bir yandan da teknolojinin hataları ya da kötüye kullanımı konusundaki çabalar sürüyor [1][2].
Elektronik Öncüler Vakfının (EFF - Elektronic Frontier Foundation) Arnavutluk'ta gerçekleşen Uluslararası Gizlilik Ve Veri Koruma Komisyoncuları Konferansında kitlesel gözetim için yüz tanıma teknolojisinin daha fazla konuşlandırılmasını askıya almaya çağıran bir girişimi oldu. Ancak konferansta kabul görmedi. bunun üzerine thepublicvoice.org/ban-facial-recognition adresinden bir imza kampanyası başlatıldı.
Avrupa Dijital Haklar Platformu (EDRİ) vasıtasıyla Türkiye'de de Alternatif Bilişim'den destek çağrıları oldu. Yüz tanıma, dünyada olduğu gibi, Türkiye de de gerek devlet kurumları, gerekse özel sektör tarafından önemli derecede ilgi gören ve gözetimi daha fazla arttıran bir durumda [3]. Kişisel bilgilerin mahremiyetini [4] ve hatta drone ile saldırıda kullanılma gibi hayatımızı tehlikeye atma olasılığı olan bir teknoloji [5]. Bu nedenle imza kampanyasını desteklememiz önemli.
Alternatif Bilişim Derneği, imza kampanyasına dair şöyle bir açıklama yayınladı:
Uzunca bir süreden bu yana yüz tanıma teknolojilerini Asya Ülkeleri, Amerika, Rusya ve bazı Avrupa devletlerinde güvenlik v.b. sebeplerle kullanıldığını yada kullanılması için girişimlerde bulunulduğunu son dönemde oldukça sık duymaktayız.
Yüz tanıma, bireyin yüzünü kullanarak kimliğini tespit veya teyit etme yöntemidir. Yüz tanıma sistemleri, insanın yüzündeki spesifik, ayırt edici detayları kullanır. Gözlerin arasındaki mesafe veya çenenin şekli gibi bu detaylar, matematiksel ifadelere dönüştürülüp yüz tanıma veri tabanındaki diğer yüzlerle karşılaştırır. Belirli bir yüzün verileri genellikle “yüz şablonu” diye bilinir ve sadece bir yüzü diğerlerinden ayırt edebilecek detayları içerdiğinden fotoğraftan farklıdır.
Bazı yüz tanıma sistemleri, bilinmeyen kişiyi birebir eşleştirmekten ziyade bilinmeyen kişi ile veri tabanındaki yüz şablonlarını karşılaştırıp, yaklaşık eşleşme skorunu hesaplamak için tasarlanmıştır. Bu sistemler sadece tek bir sonuç getirmek yerine birkaç olası eşleşmeyi, doğru eşleşme ihtimaline göre sıralar. Bunun içinde farklı algoritmalar kullanır.
Yüz tanımanın sık kullanılmasına ve teknolojideki ilerlemeye rağmen yüz tanıma verilerinin hatalı olma eğilimi vardır. Hatta FBI, kendi mahremiyet değerlendirmesinde, sistemin aynı kişinin diğer fotoğraflarını doğru bir şekilde tespit etmek için yeteri kadar güvenilir olmayabileceğini ve yanlış tanımlamaların oranının artmasına neden olacağını kabul etti.
Ayrıca, yüz tanıma ifade özgürlüğünü kullanan kişileri hedef göstermek için de kullanılmıştır. Yakın gelecekte, yüz tanıma teknolojisi muhtemelen çok daha yaygın olacaktır. Bu teknoloji bireyin dışarıdaki her hareketini, araçları plakalarından tespit eder gibi, takip etmek için kullanılabilir.
Gerçek zamanlı yüz tanıma şimdiden diğer ülkelerde kullanılmakta ve hatta Birleşik Devletler’de ve ülkemizde de Pasolig uygulaması ile birlikte spor etkinliklerinde dahi kullanılmaktadır.
Bu teknolojinin ticari hizmetler, devlet idaresi ve polislik hizmetleri için artan kullanımını biliyoruz. Ancak bu teknoloji, kitle gözetimi ve politik kontrol yeteneğine sahip güçlü bir entegre ağa dönüşmüştür. Yüz tanıma şimdi insan kimliği, davranış değerlendirmesi ve tahmine dayalı analiz için kullanılıyor.
Diğer biyometrik teknolojilerin aksine, yüz tanıma özelliği tüm şehir alanlarını inceleme, onlarca veya yüzbinlerce insanın kimliğini aynı anda yakalama yeteneğine sahiptir. Dünya genelinde yüz görüntülerinin toplanmasında ve yüz tanıma tekniklerinin kullanımında toplumda önyargı, zorlama ve sahtekarlık hakkında son zamanlarda yapılan alarm raporlarına da dikkat çekmek istiyoruz.
Görüntüler gerek devlet yetkililerince, gerekse özel şirketler tarafından zorunlu izinle veya izinsiz olarak tehlikeli bir şekilde toplanmakta ve kullanılmaktadır. Bu konu ile ilgili geçtiğimiz günlerde Arnavutluk'ta gerçekleşen Uluslararası Gizlilik Ve Veri Koruma Komisyoncuları Konferansında EFF (Elektronic Frontier Foundation)
- Ülkeleri, kitlesel gözetim için yüz tanıma teknolojisinin daha fazla konuşlandırılmasını askıya almaya çağıran
- Ülkelere, kişisel verilerin yasal olarak elde edilip edilmediğini tespit etmek ve yasadışı bir şekilde elde edilen verileri imha etmek için tüm yüz tanıma sistemlerini incelemelerini tavsiye eden;
- Ülkeleri, temel hakları korumak ve bu teknolojinin daha fazla kullanılmasından önce yasal yükümlülüklere uymak için gerekli yasal kuralları, teknik standartları ve etik kuralları oluşturmalarını isteyen;
bir deklerasyon yayınlanması girişiminde bulundu ancak bu talepler konferansta kabul görmedi. Alternatif Bilişim Derneği olarak imzalamış olduğumuz ortak moratoryum metnini Ban Facial Recognition adresinden Türkiye de bilişim alanında faaliyet gösteren tüm sivil toplum kuruluşlarını ve kişileri imzalamaya davet ediyoruz.
[1] Ve……San Francisco Kolluk Gücüne Yüz Tanıma Teknolojisini Yasakladı
[2] Yüz Tanıma, Sadece Beyaz Erkekler için % 99 Doğru Çıkıyor
[3] Garanti BBVA Biyometrik Yüz Tanıma ile İşlem Yapacak
[4] Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında Biyometrik Yüz Tanıma Sistemleri ve Danıştay Kararı
[5] Google Çalışanları, Şirketin Pentagon AI Projesinden Çekilmesini İstiyor
