"Dünyada kendi yerimizi bulmak, ihtiyaçlarımızın bize uyduğu bir yer bulmak ya da yaratmak anlamını taşır."

Adam Phillips, Kaçırdıklarımız, Yaşanmamış Hayata Övgü

Yılın bu zamanları gri şehir Ankara'da dört duvar arası çalışmak arası en iyi sinemada verilir.

Film, Hayat (Zeki Demirkubuz). Başı ve sonu ta en baştan belirlenmiş, akmayan bir yere varmayan hikâyesiz, sıradan hayatları anlatıyor.

Filmde kahramanlar yok, ama hepsi tanıdık yabancılar.

Aforizmaları yok ama çok aşina gelen o iç döküntüleri insanın içinde birikenlere dokunuyor.

Yüksek ihtimal bu nedenle film boyunca ığıl ığıl ağlıyorum.

Filmin en aklımda kalan bölümü ise orta yaşındaki o adamın repliği.

Oldukça kafası karışık, sanki hayatın değil de mutsuzluğunun anlamını arıyor.

"Hep böyle, hep aynı yerde ertesi gün n'olacağı belli bir şekilde tekrar tekrar aynı şeyleri yaşayarak mı geçecek bir ömür diye kafama takılıyor. Sabah kalkıyorum bir bakıyorum sabah dünkü sabah. Dünkü sabah yarınki, o da ertesi günde bir sabah. Sabahlar da öyle akşamlar da öyle. Çıldıracak gibi oluyorum" diyor.

O bunları anlatırken karşısında, deneyimlediği trajedilerden sonra hüsranlardan tek bir tanesini seçmiş. Seçmediği ne varsa içinde hapsolmuş hicran oturuyor.

Tek ihtiyacı sevilmek olanla, tek ihtiyacı sevmek olanın onmaz hüsranında duraklıyorlar.

Bu yazıyı yazmaya oturduğum akşamüzeri kış gündönümü ile bizim yarımküre en uzun geceye kavuşacak ve günler uzamaya başlayacak.

Ağır kederlerle bezenmiş bu coğrafyada her karanlık yazgıya içerlettiği, her değişim, dönüşüm bir yenilenme olasılığını çağrıştırdığı için ben günlerin uzayacak olmasına seviniyorum.

Aynı biçimde tekrarlanan erkenden uyandığım sabahlarımın karanlığını dağıtacak olması, dahası gezegenin evrendeki ahenkli ritmine katılmak heyecan veriyor.

Uzun gecelerin takvim yapraklarındaki en uzunu olan bu gece hekimlik mesleğimin gece, gündüz demeden çok yoğun çalışmak olduğu gençlik yıllarımdaki nöbet gecelerini çağrıştırıyor.

Kendimi okul çıkışı unutulmuş, dahası üzerimden kilitlenilmiş hissederdim.

Akşamüzeri evlerine gitmeye hazırlanan mesai arkadaşlarımı gönülsüzce uğurlar ama hemen sonra çalışmaya koyulup karanlığı, geceyi unutuverirdim.

Sonra sabahın ilk tıkırtıları ile birlikte yarım yamalak uyukladığım kanepeden doğrulur "Gündüzler yalnız, geceler kalabalık olsa" diye düşündüğüm çocukluğumdaki uzayan o gecelerin sonundaki sabahlar gibi neşeyle uyanırdım.

Gün ışığına kavuşan güneş bağımlısı bir bitki gibi ışığı soluksuz kutsardım.

Şimdi de hayatın macerasız, tatsız tekrarlara kaldığı bu coğrafya, afetler, felaket ve savaşlar yaşamın ahengini buzlandırınca zamanın kasvetini dönüştürmek için yine zamanı oyalamak ustalığıma sığınıyorum.

İçinde bulunduğum zaman, yaşamı üzerime kilitlediğinde benim direnme ve zamanı oyalama biçimim, çalışmak, yapmayı sürdürmek, doğanın ritmini duyumsamak ve belki de en büyük hüsranımız olan "yaşamın anlamsızlığı"nı öylece kabul etmek.

Ama geçirdiğim tüm yıllardaki gibi en uzun gecelerden birini daha hüzünlü sonsuzluğa uğurlamaya koyulmamla birlikte en uzun gecenin gerçek yaşamdaki izdüşümlerine takılıp tökezliyorum.

Bilincime en yakın olanlar 6 Şubat depreminden beş gün sonra gittiğim, güneşin bir daha aynı biçimde doğmadığı o bölgedeki görüntülerle belleğimi zonklatıyor.

Kışın dondurucu soğuğunda Maraş'taki Ebrar sitesinin enkazının kenarında bir kanepede, üzerinde bir hırka, kıpırdamadan yakınlarından birinin sesini duymayı umarak geceler geçiren 80'li yaşlarındaki kadının görüntüsü düşüyor gözlerime.

Bir de kurtarma ekiplerinin günlerce girmediği Adıyaman'daki o sokakta, enkaz altından uzanan bir kola, ses kesilip öldüğü anlaşılana dek serum takarak yaşam vermeye çalışmış, yakınlarının seslerini dinleyerek dondurucu soğukta uyumadan geçirdikleri bitmeyen gecelerden kalmış o kararmış yorgun yüzler asılıyor bilincime.

Bir hastaya eşlik edenlerin, hastaların, mahpusların, en kötü haberleri alıp yaşamları bir daha tamamlanamayacak olanların, onmaz hasarlar alanların her gecesi en uzundur.

En uzun gecenin koynunda tüm hüzünleri bir battaniye gibi sarıp sonsuz bir unutuluşa bıraksam, şairin dizelerindeki gibi, doğa uyanmadan doğanın düşüne girsem...

"Şu ağaca yalvarayım en iyisi / Diyeyim ki bre ağaç / Ömrün uykuyla geçiyor nasıl olsa / Bu sefer de ben gireyim düşüne " (Can Yücel)

21 Aralık 2023 - Ankara