Tartışmalı Soçi Kış Oimpiyatları yaklaşıyor. ABD lideri Obama ve bazı Avrupa ülkelerinin liderleri Kış Olimpiyatları’na gitmeyeceklerini açıkladılar. ABD Başkanı, Almanya Cumhurbaşkanı, Fransa Cumhurbaşkanı ve Dışişleri Bakanı, Litvanya Cumhurbaşkanı, İngiltere Başbakanı, İsrail Başbakanı da dahil olmak üzere bazı liderler olimpiyatlara gitmeyeceklerini deklare ettiler. Bu durum Rusya hükümetini düşündürüyor. Çerkeslerin uğradığı soykırıma vurgu yapan ise yalnızca Alman Yeşiller Partisi Başkanı Cem Ȍzdemir oldu.
Bu arada, Olimpiyatlara, 50 milyar doların üzerinde bir para harcandığı dile getiriliyor. Olimpiyatların en büyük sponsorlarından birisi de Coca Cola. Eşcinseller de, Rus yetkililerin eşcinsellere yönelik ayrımcı açıklamaları nedeniyle Rusya’yı ve ayrıca sponsor olduğu için Coca Cola’yı “Nefrete sponsor olma” sloganıyla protesto ediyorlar.
2013 yılında Kafkasya’da, İslâmcı muhalif gruplar tarafından intihar saldırıları da dahil olmak üzere onlarca saldırı yapıldı. Ve birçok sivil ve masum insan, bu saldırılarda hayatını kaybetti.
Olimpiyatların güvenliği için Rusya, olağanüstü güvenlik önlemleri alıyor. Güvenlik önlemi almak, bu tehditler karşısında elbette normal. Ancak bunu yaparken, sivil ve masum insanların haklarını da gözetmek, ihlal etmemek gerekiyor. Rusya, olimpiyatlar sırasında Kuzey Kafkasya bölgesinde yaşayanlara yönelik bazı seyahat kısıtlama düzenlemeleri yaptı.
Başbakan eski yardımcısı ve Soçi belediye başkanlığına bir zamanlar aday olmuş olan Soçili muhalefet lideri Boris Nemstov, şöyle diyor: “Olimpiyat tesisleri’ne yer açmak için yaklaşık 5 bin insan zorla evlerinden çıkarıldı. Söz verildiği halde evlerin değerini tazmin etmeyen ya da muadil bir eve yerleştirmeyen yöneticilerin suiatimaline ve beceriksizliğine şükranlarımı sunuyorum. Milyarlarca dolar adeta yok oldu. Tüm bu fedakarlıklar, oyunlardan sonra belki de hiç kullanılmayacak tesisler için yapıldı.”(http://www.jinepsgazetesi.com/soci-Olimpiyatları-ekonomik-ve-ekolojik-bir-faciadir-12823.html)
Ȍte yandan Rusya’nın insan hakları sicili de pek parlak değil. Ȍzellikle Kuzey Kafkasya bölgesinden gelenlere yönelik ayrımcılık ve o bölgedeki insan hakları ihllaleri de her geçen gün artıyor. Buna paralel olarak İslâmcı grupların sivilleri de hedef alan bombalı şiddet eylemleri de.
Human Rights Watch (İnsan Hakları İzleme) örgütü 2012 raporuna göre Kafkasya’da çalışan insan hakları savunucularının yüksek risk altında bulunduğu ve Rusya’da sivil topluma yönelik baskıların çok ciddi boyutlara ulaştığı ifade ediliyor.
Human Rights Watch, Kafkasya’da din adamlarının öldürülmesi ve vatandaşların kaçırılması olaylarının devam ettiği, ayrıca direnişçilerin etkinliğini koruduğunu kaydediyor. Raporda Soçi’deki Olimpiyat hazırlıkları çerçevesinde işlenen insan hakları ihlallerine de dikkat çekiliyor. Yüzlerce vatandaşın yetersiz tazminatlarla evlerinden edildiği, istimlak sürecinin de şeffaf olmadığı belirtiliyor. Human Rights Watch’un raporunda ayrıca, 2012’de Rusya’da, postsovyet dönemi sonrası sivil topluma yönelik baskıların en ciddi boyutlara ulaştığı ifade ediliyor.
(http://www.ajanskafkas.com/haber,28758,human_rights_watch_kafkasyada_cinayetler_cezasiz_k.htm)
Tam da yakın dönemde İbrahim Yağanov, Adnan Kuade ve diğer şiddetle hiçbir ilgisi olmayan barışçıl, sosyal aktiviteler yapan Çerkes aktivistlerin gözaltına alınmaları bir gözdağıdır. Birçok devletin yaptığı gibi Rusya da, öncelikle kendisine karşı bombalı eylemler yapan çizgideki insanları değil, demokratik mücadele veren insanları tehlike olarak görüyor. Ve “güvenlik sorunu” “insan hakları sorunu”nun önüne geçiyor. Tıpkı 11 Eylül’den sonra ABD’nin yaptığı gibi. Çünkü devletler, kendilerine yapılan olan şiddet eylemlerini, karşı propaganda malzemesi olarak kullanır ve insan haklari ihlallerinin gerekçesi olarak sunarlar.
Kış Olimpiyatları’na yönelik şiddet eylemi tehditleri artıyor
Çerkesler ve Kuzey Kafkasya halkları, gerekse diasporada bulunan Çerkes ve diğer halklar, düşünce ve eylemlerini barışçıl ve demokratik bir çizgide ortaya koymaktadırlar. Ancak Kuzey Kafkasya’da özellikle Çeçenya ve Dağıstan bölgesinde şiddeti temel araç olarak kendilerine seçen ve “ulusal” değil, “din” eksenli bir politika üreten çeşitli örgütlenmeler var. Bunların bazıları, Kafkasya merkezli bazı İslâmcı radikal örgütler, Rusya’yı Soçi Kış Olimpiyatları’nda sivillere yönelik eylemler düzenlemekle tehdit ediyorlar.
Yine medyada yer alan haberlere göre, İngiltere, Almanya,Macaristan, Slovenya, Macaristan ve İtalya Olimpiyat Komiteleri “terör tehdidi” içeren mesajlar aldıklarını açıkladı. Bu mesajların kim ya da kimler tarafından gönderildiklerine ilişkin bir açıklama yapılmadı. ABD ise, Olimpiyat’a katılacak vatandaşlarını olası bir saldırıya karşı uyardı.
Son olarak bugünlerde dünya basınına düşen, izlediğim bir video’da Dağıstan merkezli radikal İslâmcı bir örgütün militanları, yüzlerini de gizlemeye gerek duymadan aynen şöyle diyorlar:
“Sana bir hediye hazırladık, sen kendi istediğin gibi yap, biz de kendi bildiğimiz gibi. Sana ve tüm turistlere bir hediyemiz var. Eğer sen de Soçi Olimpiyatları’na gelirsen, bu sana da hediye olacaktır. Bu, dünyada her gün akıtılan müslüman kanına karşılıktır. Bu bizim intikamımız olacaktır.” (http://esportes.terra.com.br/videos/veja-video-de-ameaca-terrorista-na-olimpiada-de-inverno-em-sochi,7298520.html)
Bu sözlerden sonra video’da “hediye” gösteriliyor. Hediye olarak nitelenen bombadan başka birşey değil. Bu sırada militanlar elde bomba yapımını gösteriyorlar.
“Caucasian Knot” adlı websitenin İngilizce versiyonuna göre; 2000 yılından itibaren bölgede 81 adet şiddet eylemi yapılmış, 52’si kadın olan 123 intihar bombacısının eylemi olmuş. Bu saldırılarda 1216 kişi ölürken, 3260 kişi de yaralanmış. (http://eng.kavkaz-uzel.ru/articles/27022/)
Sivillere yönelik şiddet eylemlerini kim hangi amaçla yapıyorsa yapsın, her zaman kınadım. Soçi Kış Olimpiyat oyunları sırasında sivillere yönelik yapılacak herhangi bir şiddet eylemi, Çerkeslerin, Abhazların ve diğer Kuzey Kafkasya halklarının barışçıl, demokratik mücadelesine gölge düşürecek ve zarar verecektir.
Çerkesler Soçi Olimpiyatları’na karşı
Dünya Çerkeslerinin, Olimpiyatlara karşı olmasının başlıca nedenlerinden birisi, Çerkes Soykırımı’nın yapıldığı Çerkesya’nın başkenti olarak nitelenen Soçi’de; Çerkeslerin, Kuzey Kaflasya halklarının mezar ve kemikleri üzerinde olimpiyat düzenleme fikriydi. Burası aynı zamanda bir sürgün noktasıdır. Çerkesler, soykırımın Rus hükümeti tarafından kabul edilmesini ve gereğinin yapılmasını talep ediyorlar. Aynı şekilde Abhazlar ve diğer Kuzey Kafkasya halkları da katliama uğrayarak, sürgün edildiler.
Bu arada, olimpiyatlara bölgenin yerli halkı olan Çerkeslerin davet edilmediği dile getiriliyor. Ayrıca olimpiyat çalışmaları sırasında arkeolojik alanlar ve çevrenin zarar gördüğü çeşitli çevre örgütleri tarafından sık sık dile getiriliyor.