Ay takvimine göre yeni yıl ya da Çin'deki ismiyle Bahar Bayramı (春节) başladı. Bugün Çin burçlarına göre Ejderha yılının ilk günündeyiz. Malum, Çin takviminin 12 yıllık döngüsünde yılları tarihlendirmenin bir yolu olarak 12 hayvan kullanılır. Ejderha; fare, öküz, kaplan, tavşan, yılan, at, keçi, maymun, horoz, köpek ve domuzdan oluşan bu "ekip"in tek mitolojik elemandır.

Her burcun özellikleri farklıdır. Her birinin belli üstünlükleri ve zaafları vardır. Ama içlerinde en havalısı ejderhadır. Ejderha Çin kültüründe başarı, zekâ ve onurla ilişiklendirilir. Ne de olsa imparatorların semboldür!

Ejderha yılında doğanların ejderhaya atfedilen niteliklere sahip olacağına inanılır. Yani genel olarak hırslı, kendinden emin ve karizmatik… Zekâ, güç, enerji ve coşkuya sahip olmak gibi. Lakin Kibir, bağnazlık, baskıcılık ve sinirlilik gibi olumsuz özellikleri olsa da doğuştan şanslı ve yeteneklidirler.

Ejderha ünlüler arasında aktör Brue Lee, Çin'in Mao'dan sonraki lideri Deng Xiaoping ve Alibaba'nın kurucusu Jack Ma gibi isimler yer alır.

Ejderhalar gözde olduğundan çiftler de ejderha yıllarında çocuk yapmaya daha bir istekli oluyorlar haliyle. İstatiksel veriler bunu gösteriyor.

Bu durum ciddi bir nüfus sorunuyla karşı karşıya olan Çin'de yönetim için iyi bir haber.

Ejderha yıllarında doğumlar artıyor

2022'de 850 bin azalan Çin'in nüfusu 2023'te 2 milyon daha eksildi. Bunun en önemli sebebi doğumların hızla düşmesi. Çin, bin kişi başına 6.36 doğum oranıyla dünyada doğurganlığın en az olduğu ülkelerden biri.

Öncelikle hem hayat tarzı ve zihniyet değişimi hem de ekonomik nedenlerle evlilikler hızla azalıyor. 2013'de 13.47 milyon olan başını bağlayan çiftlerin sayısı 2022'de 6.83 milyona indi.

İş evlilikle de bitmiyor tabii. Evli çiftler ekonomik nedenlerden dolayı çocuk yapmaya çok istekli olmuyorlar. Özellikle orta sınıfta tek çocuktan ötesine niyetlenen çok az aile var.

Çin nüfusunun değişimi

Çin'de nüfus 1961'den beri ilk kez geçen yıl azalmaya başladı. 1961'deki azalmanın sebebi "Büyük Atılım"ın yol açtığı kıtlıktı. 60 yıl önce açlıktan azalan nüfusun bugün "tokluk"tan azaldığını söylemek pek de yanlış olmaz.

* * *

Tam "doğumlar artacak" beklentisine girilmişken birdenbire evlilikleri etkileyebilecek bir sosyal medya kazası da olmadı değil…

10 Şubat'ta başlayan yeni ay yılı gelecek yıl 28 Ocak'ta sona erecek. Doğu Asya kültürlerinde baharın başlangıcı olduğuna inanılan "Lìchūn (立春)" her yıl 4 Şubat civarına denk gelir. Dolayısıyla bu Ejderha yılında hiç "bahar başlangıcı" olmayacak. Böyle yıllara da geleneksel olarak "Dul Yılı (寡妇年)" adı veriliyor. Malum kadim Çin düşüncesinde "erkek" olan Yang (陽) güneştir. Dişi olan Yin (陰) ise ay. Güneş enerjisi ile erkek enerjisinin ilişiklendirilmesinden kaynaklanan bir durumdur "Dul Yılı" nitelemesi.

Hikâye geçen ay işgüzar bir vatandaşın Sivil İşler Bakanlığı'nın Çin'in Twitter'ı Weibo'daki hesabına gönderdiği "dul yılında evlenilir mi evlenilmez mi yollu tartışmalar duyuyorum, batıl inançların yaşam kararlarını etkilemesinin yanlış olduğunu açıklayan bir kamu duyurusu yayınlasanız iyi olacak" mesajıyla başladı. Bakanlığın "önerinizi dikkate alıyoruz" yolundaki cevabının ardından konu birden köpürdü ve görüntülenme sayısı 300 milyonu geçiverdi. [1] "Sadece dul yılı mı, hiçbir yıl evlenilmez", "önceki hayatımda ne günah işledim de evlilikle cezalandırılıyorum şimdi" türünden bolca evlilik karşıtı yorum post edildi bu vesileyle

* * * 

Cem Yılmaz her ne kadar doğada 4 element bulunduğunu söylese de[2] Kadim Çin felsefesine göre 5 element (五行) vardır: Ateş (火), su (水), toprak (土), ahşap (木), metal (金). Kozmik döngülerden iç organlar arasındaki etkileşime kadar çok çeşitli fenomenleri açıklamak için kullanılan beş fazlı kavramsal bir sistemdir bu. Konfüçyüs ve Laozi gibi ikonik filozofların yaşadığı MÖ 5. - 6. yüzyıldan beri fenomenler arasındaki etkileşimleri ve ilişkileri tanımlamak için kullanılır. Burçlar kuşağındaki hayvanlar da dahil olmak üzere her şey bunlardan biriyle ilintilidir. Her burçtaki hayvana 12 yılda bir sıra gelir. Ama her seferinde 5 element de bir sıra dahilinde devam eder.

Bu ejderha yılı ahşap elementinden. 2012'deki ejderha yılı su elementindendi. 2000 yılının ejderhası ise metal. Bir önceki ahşap ejderha yılı ise 1964 idi.

Tahmin edileceği üzere her elementin farklı özellikleri var. Bunlar burçların özelliklerine de etki eder. Yani ejderhalar genellikle hırslı, kendinden emin ve karizmatiktirler ama her ejderha da aynı değildir.

Örneğin Metal Ejderhalar liderlik becerilerine ve iş vizyonuna sahiptirler, zengin olma fırsatlarını yakalamakta iyidirler ve yatırım konusunda gelişmiş bir sezgiye sahiptirler.

Su Ejderhaları ise şefkatlidir ve başkalarının duygularını anlamada iyidirler. Bundan dolayı da insanlar arası ilişkileri idare etmekte üstlerine yoktur. Başkalarına destek ve yardım sağlamaya isteklidirler.

Ateş Ejderhaları ise deyim yerindeyse ateş gibidirler. Enerjik, kendinden emin ve karizmatiktir. Liderlik becerilerine ve macera ruhuna sahiptirler. Hedeflerine ulaşma yolunda hiçbir şeyden yılmazlar. "İnsanlar arasında ilişki kurma (networking), örgütleme konusunda iyidirler ve bu nedenle girişimcilikte veya yaratıcılık gerektiren işlerde başarılı olurlar.

Yine inanışa göre ahşap canlılığı ve yaratıcılığı temsil eder. Dolayısıyla Ahşap Ejderha yılında doğanların enerji ve dürtüleri yüksektir. Dünyayı değiştirmeyi hayal ederler ve yenilikçi fikirler bulma ve bunları uygulama konusunda iyidirler. Mükemmeliyetçidirler ve hedeflerinden kolay kolay vazgeçmezler.

* * * 

Ahşap Ejderha yıllarının genelde büyümeyi, ilerlemeyi ve bolluğu "beslediğine" inanılır. Dolayısıyla uzun vadeli potansiyeli olan yeni bir şeye başlamak için iyi bir zaman olarak kabul edilir.

Bu bağlamda Ahşap Ejderhası yılının dünya için büyümenin, ilerlemenin ve bolluğun hüküm sürdüğü hayırlı bir yıl olması bekleniyor.

Ne diyelim?

Burçlara inanma ama burçsuz da kalma?

[1] https://weibo.com/5993531560/NDlxp52QO?refer_flag=1001030103_

[2] Cem Yılmaz, Gora, https://www.youtube.com/watch?v=VaH554I36gY