25 Temmuz 2023

Çin Dışişleri Bakanı bir aydır neden hiç ortaya çıkmıyor?

Ortaya çıkması geciktikçe bir yandan merak artarken diğer yandan da yapılmayan açıklamalar durumu daha da gizemli hale getirmeye başladı. Örneğin geçen haftaki bir basın toplantısında dışişleri bakanlığı sözcüsü Mao Ning bakanın nerede olduğu yolundaki soruları "verecek hiçbir bilgim yok" diye cevapladı

Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang (秦刚) 25 Haziran'dan beri yok. O tarihten beri hiç ortalıkta gözükmediği gibi nerede olduğuna dair bir bilgi de paylaşılmıyor. Tabii hâl böyle olunca dedikodular, spekülasyonlar gırla gidiyor.

57 yaşındaki Qin ikbal merdivenlerini hızla tırmanmış biri. 2015-18 arasında Dışişleri protokol müdürlüğü yaparken Xi Jinping'in yabancı liderlerle olan görüşmelerini organize etmiş, o görüşmelerde genellikle yanında bulunmuş ve başarılı performansıyla dikkatini çekmiş. Bunun semeresini 2018'de Dışişleri Bakan Yardımcılığına atanarak görmüş. Temmuz 2021'e kadar yürüttüğü bu görevin hemen ardından da ABD'ye büyükelçi olarak atandığını görüyoruz. Bir buçuk yıl kadar elçilik yaptıktan sonra 2022 Aralık ayında dışişleri bakanlığına getiriliyor.

Yeri gelmişken belirtelim, Çin'de dış ilişkiler konusunda asıl yetkili ve politika belirleyici organ Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu (中央外事工作委员会) ‘dur. Xi Jinping'in başkanlık ettiği bu komisyonun direktörlüğünü dış işleri eski bakanı Wang Yi (王毅) yapmaktadır.

Önce Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Komisyon Başkan Yardımcısı Josep Borrell'in 5 Temmuz'da Pekin'e yapacağı ziyaret geziye birkaç gün kala aniden ertelendi.  Ardından 6 Temmuz ABD Hazine Bakanı Janet Yellen'ın Çin ziyaretinde Qin Gang'ın yokluğu dikkat çekti. 11 Temmuz'da Jakarta'daki Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) toplantısına da "sağlık nedenlerinden" dolayı katılamayacağı açıklandı.

Ama ortaya çıkması geciktikçe bir yandan merak artarken diğer yandan da yapılmayan açıklamalar durumu daha da gizemli hale getirmeye başladı. Örneğin geçen haftaki bir basın toplantısında dışişleri bakanlığı sözcüsü Mao Ning Bakan'ın nerede olduğu yolundaki soruları "verecek hiçbir bilgim yok" diye cevapladı.

Çin'de bir kişinin aniden ortalıklarda görülmemeye başlaması genelde inceleme ve soruşturmaların habercisidir. Örneğin X-Men ve Iron Man gibi filmlerde de oynayan ünlü yıldız Fang Bingbing 2018'in Temmuz ayında ortadan kaybolmuş, ardından Çin'de stüdyolarla yaptığı sözleşmelerde ücretini düşük gösterip vergi kaçırması nedeniyle yaklaşık 130 milyon dolar cezaya çarptırıldığı açıklanmıştı. Ancak 3 ay sonra davranışından dolayı kamuoyu önünde özür dilemesinin ardından ortaya çıkmıştı. Keza Zheng Shuang ve Deng Lun gibi starlar da benzer süreçlerden geçip ağır vergi cezaları almışlardı.

Kamu görevlileri için de benzer bir süreç söz konusudur. Ortalıkta gözükmedikleri sürenin sonunda onlara isnat edilen suçlar açıklanır ve yargılama süreçleri başlar.

* * *

Qin'in ortaya çıkmasının gecikmesi nahoş bir durum olduğu yolundaki kanaatleri güçlendiriyor. Neden ortadan kaybolduğunu dair muhtelif rivayetler var. Bunlardan biri de evlilik dışı ilişki iddiası.

Fu Xiaotian Mart 2022'de o zaman Çin'in ABD elçisi olan Qin Gang ile Washington'da röportaj yapmıştı.

Dedikodunun kadın kahramanı Hong Kong Merkezli Phonix TV'nin önde gelen sunucu ve yapımcılarından Fu Xiaotian (傅曉田). Fu 2014'ten beri "Dünya Liderleriyle Konuşmalar" adlı bir program sunuyor. Şimdiye kadar Putin'den Kaddafi'ye, Kissinger'dan, Ronald Reagan'a pek çok politikacının ağırlandığı programının son konuğu Mart 2022'de o zamanki ABD Elçisi Qin Gang olmuştu.

Fu aynı yılın kasım ayının sonlarında bir erkek çocuk dünyaya getirdi. Babasının kimliğini açıklamadığı oğluyla ilgili olarak Çin'in Twitter'ı Weibo'da yaptığı bir paylaşımda "kim demiş oğlumun melez olduğunu" ifadesini kullandı. Çocuğunun babasının Çinli olduğunu vurgulamak istiyordu anlaşılan.

Yine Weibo'da 18 Mart 2023'te yaptığı bir paylaşımda oğluyla beraber fotoğrafının altına "baba göreve gidiyor, kendi doğum gününü kutlamaya bile vakti yok. Babamıza mutlu yaşlar dileyelim" yazdı. Qin Gang Rusya seyahatine çıkıyordu ve ertesi gün doğum günüydü.

Fu Xiaotian'ın Weibo'da oğlunun melez olmadığını ve babanın doğum gününü kutladığı paylaşımları

Fu Xiaotian sosyal medyadaki son paylaşımını 11 Nisan 2023'te yaptı. Weibo ve Twitter'da yaptığı paylaşımda özel bir jette kucağında oğlunun olduğu fotoğrafın altında "Son kez yine bu uçakta Los Angeles'tan Washington DC'ye yaptığım uçuş Dünya Liderleriyle Konuşmaların son programına gidişe dönüşmüş, hem üzüntü hem de mutluluğa vesile olmuştu." yazıyordu

Twitter'daki paylaşımında Qin Gang ile yaptığı röportajdan da bir kare vardı.

Fu Xiaotian sosyal medyadaki son paylaşımları 11 Nisan 2023'teydi.

Fu Xiaotian paylaşımında nereye uçtuğunu belirtmiyordu. Ancak Flightradar24 websitesi kayıtlarına göre uçak Pekin'e inmişti.

Fu Xiaotian o tarihten sonra ortalıklarda hiç gözükmedi.

* * *

Qin Gang ile Fu Xiaotian arasında iddia edildiği gibi bir ilişkinin olup olmadığı bilmek mümkün değil haliyle.

Böyle bir ilişki olsa bile bunun Qin Gang'ın "düşüşü" için tek başına bir gerekçe oluşturabileceğini söylemek zor. Çin'de yöneticilerin evlilik dışı ilişkilerinin "tolere edildiği" durumlar hiç yaşanmadı değil.

Qin Gang'ın ortalıktan "kaybolması" muhtemelen siyasi anlamda oldukça hatalı bir işe karışmış olmasındandır.

Çin Dışişleri Bakanlığı sitesinde dışişleri bakanı olarak hâlâ Qin Gang gözükmekte. Ama Bakan'ın nerede olduğu belli değil.

Cevdet Kadri Kırımlı kimdir? 

İzmir'de doğdu.

Yurt içinde ve yurt dışında farklı şirketlerde yöneticilik yaptı.

Çin'de ve Hong Kong'da yaşadı. 

Yazarın Diğer Yazıları

Çin'in aşırı kapasitesi mi var yoksa günah keçisi mi?

Aşırı kapasite konusu Çin'in batıya özellikle elektrikli araçlar ve güneş panelleri ihracatının son dönemde hızla artmasıyla gündeme geldi. Örneğin 2023'te Çin'in elektrikli araç ihracı bir önceki yıla göre yüzde 80 artarak 1.2 milyon adede yükseldi. Lityum-iyon akü ihracı ise yine aynı dönemde yüzde 30 arttı

Asya Pasifik’te ittifak peşrevleri: Yankees taraftarı Japon Başbakanı, Kuzey Kore ile dostluk yılı…

80 yıl önce Asya Pasifik’te boğaz boğaza savaşan ABD, Filipinler ve Japonya ortak dostluklarında yeni bir dönemin başladığını duyururlarken Çin ise hemen ertesi gün ilişiklerinin 75. yılı vesilesiyle Kuzey Kore ile dostluk yılını ilan ediyordu

Üç Cisim Problemi ve Xi Jinping

Kültür Devrimi'nin parasal ve insan sermayesi anlamında muazzam bir maliyeti olmuştur. 1979'da Merkez Komite başkan yardımcısı Li Xiannian, o on yıldaki kaybın Çin devlet sektörünün 1949'dan 1979'a kadar biriktirdiği tüm sabit varlıkların değerinden daha fazla olduğunu söylemişti