Zorunluluk kapsamına hangi işverenler girmektedir?

Yapılan düzenlemeler uyarınca çalışanların ücretlerinin bankalar aracılığıyla ödenmesi zorunluluğu kapsamına 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında işçi, gazeteci ve gemi adamı çalıştıran işverenler girmektedir.

Ancak, yukarıda belirtilen kanunlarda yapılan düzenlemelerde,  tabi olunan vergi mükellefiyeti türü, işletme büyüklüğü, çalıştırdığı işçi sayısı, işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak işverenleri zorunlu tutmaya, banka hesabına yatırılacak ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakının, brüt ya da kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net miktar üzerinden olup olmayacağını belirlemeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığına müştereken yetki verilmiştir.
Bu bağlamda, ilgili bakanlıklarca yapılan düzenleme uyarınca,
-5953 sayılı Kanuna tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 gazeteci çalıştıran işverenler, 

-5953 sayılı Kanuna tabi olarak çalıştırdığı gazetecilerin yanı sıra İş Kanununa tabi işçi de  çalıştırılması durumunda, çalıştırılan gazeteci sayısı ile işçi sayısı toplamı en az 10 olan işverenler, 
-854 sayılı Deniz İş Kanununa tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 gemi adamı çalıştıran işverenler,

-4857 sayılı İş Kanununa tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 işçi çalıştıran işverenler, 

Çalıştırdıkları gazeteci, gemi adamı ve işçilere, ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle zorunlu tutulmuşlardır.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, zorunluluğun işyeri değil, işveren bazında yapılmış olmasıdır.
Bu bağlamda, herhangi bir işverenin ücret ödemelerini bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğu kapsamına girip girmediği o işverenin Türkiye genelinde sahip olduğu tüm işyerlerindeki çalışan sayılarına bakılarak belirlenecektir.
Örneğin; X Ltd.Şti.nin İstanbul’daki işyerinde (3) işçi, Düzce’deki işyerinde (5) işçi, Konya’daki işyerinde (3) işçi çalışıyorsa, Türkiye genelindeki işçi sayısı 10 ve üzerinde olduğundan üç ilde de çalıştırdığı işçilerin ücret ödemelerini bankalarda işçiler adına açtıracağı hesaplara   yaptırmak  zorundadır. 
Çalışanlarına bankalar aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenlerin, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesinin bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân olmaması hâlinde ücret ödemelerinin, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapılması gerekmektedir.
Şuan ki uygulamada, işverenlere ödemelerin net tutarının bankalara yatırılması zorunluluğu getirilmiş ise de, yapılacak ödemelerin brüt tutar üzerinden de bankalara yatırılmasını zorunlu tutmaya ilgili bakanlıklara yetki tanınmıştır.

Bu yönde bir uygulama değişikliğine gidilmesi durumunda işverenler tarafından brüt tutar bankaya yatırılacak, daha sonra da bankalar tarafından kanuni kesinti ve ödemeler (vergi, sigorta primi vd)  düşüldükten/ilgili kurumlara aktarıldıktan sonra kalan net tutar çalışanlara ödenecektir.
Bugün itibariyle, böyle bir uygulamaya geçilmesi konusunda bankaların, ilgili kamu kurumları ve işverenlerin hazır olduğunu söylemek mümkün değilse de, ileriki yıllarda bu yönde bir uygulama değişikliğine gidilebilecektir.