Anayasa değişikliğine ilişkin referandum öncesi üçe bölünen sol/sosyalist çevrelerden “yetmez ama evet”çiler safında yer alan “Birikim”, keskin bir açıklamayla bazı sol/sosyalist çevrelerden yolunu ayırdığını açıkladı.
Derginin Yayın Yönetmeni Ömer Laçiner’in Ekim sayısı için kaleme aldığı “Yeni Bir Dönemin Eşiğinde” başlıklı yazıda hangi sosyalist çevrelerin kast edildiği tam olarak anlaşılmasa da, tarif edilen “düzen dışı”, “düzene alternatif” olanlar. Laçiner’in yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Türkiye siyaset yelpazesinin düzen dışı, düzene alternatif olma iddiasını taşıyan sosyalist sıfatlı mikrokozmozuna gelince… 30 yıldan beri sadece önceki yıllarda edinebildiği gücünü değil, potansiyelini de giderek tüketip bugünlere gelen bu çok odaklı dünya, vaktiyle içinde ve çevresinde yaşatabildiği entellektüel-fikri ağırlıktan türeyen prestiji ve özellikle ’60-70’li yıllarda verdiği mücadelenin sağladığı moral üstünlüğü de büyük ölçüde aşınmış, artık sözü edilemez düzeye düşürmüştür.”
Laçiner, sözünü ettiği sosyalist sıfatlı mikrokozmozda yer alanları, “Böylesi bir eğik düzlemde gidişini sürdürürken, bu yol ve gidişten kurtulabilmek için hepsi de başarısızlıkla sonuçlanan aynı birleşme formülünün değişik varyantları içinde uğraşmaktan başka bir yol da bulamamıştır”sözleriyle eleştiriyor.
Bazı sol /sosyalist çevrelerle yol ayrımlarının “sosyalizm” tanımından kaynaklandığını belirten Laçiner, gelinen noktanın kaçınılmaz olduğunu şu ifadelerle gerekçelendiriyor:
“Birikim’de bu durum ve gidişin önlenemez olduğu; çünkü söz konusu odakların tümünün içinde yer aldığı geleneksel, harcıalem tanımlı sosyalizm anlayışının, perspektifinin bu kaderi kaçınılmaz kıldığı başlangıçtan beri vurgulanarak anlatıldı. Sosyalizmin gerçek bir düzen ve insanlık durumu alternatifi olabilmesinin mutlak önkoşulu, sosyalizmin yeni baştan tanımlanmasıdır denildi.”
Birikim’in “ortak tarih ve miras hatırına” diyalog kanallarını daima açık tutmaya gayret ettiğini vurgulayan Laçiner; vurucu cümlesini şöyle kurdu:
“Bu yolun sonuna geldiğimizi kabul etmek zorundayız. Bu, yalnızca bir zorunluluk değil ayrıca ahlaki bir yükümlülük, görevdir artık.”
Yani Laçiner’e göre Birikim sosyalizmin yeni baştan tanımlanın “ortak eser” olabilmesi için özel çaba gösterdi. Ancak “bu mikro-dünyanın bileşenleriyle” zordu.
Laçiner Birikim’in bir önceki sayısında “ayrılığın” sinyallerini vermişti. Referandum öncesi sol/sosyalist çevrelerdeki “Hayır”, “Yetmez ama evet” ve “Boykot” tavırlarında farklılığın adını koymak gerektiğini belirten Laçiner; “Aynı sosyalist sıfatı altında, toplumsal gündemin hemen her önemli sorununda biribirinden bunca farklı/zıt tavırlar alabilenlerin fiilen işlevini yitirmiş biraradalık görüntüsü sonra erdirilmelidir” demişti.
Birikim’in bu kararı önümüzdeki günlerde çok tartışılacağa benziyor. Zira kafaları karıştıran çok soru var.
Birikim, hangi sosyalist çevrelerle politik ve ideolojik ilişkisini kesiyor? Referandum öncesi aralarında ÖDP ve EMEP'in de yer aldığı “Hayır” cephesi ile mi? Yoksa BDP’nin içinde yer aldığı “Boykot” cephesiyle mi? Yoksa her ikisiylede mi? Geriye kalan “Yetmez ama evet”çilerle mi yoluna devam edecek? “Yeni Bir Dönemin Eşiği”nde iken, AKP’ye yüksek kredi açan sol liberal çevrelerin mi sadece eşikten atlayabileceği düşünülüyor?
1975’ten bu yana kesintilerle yayın hayatına devam eden “Aylık Sosyalist Kültür Dergisi Birikim” siyasal olarak keskin bir tavır aldı. 80 sonrasının kavramsal kaosunu sadeleştirir mi bu “ayrım” bilinmez, ama düzen dışı ve düzene alternatif sol/sosyalist çevrelerin bu “hoşçakal”dan çok etkileneceğini düşünmüyorum. Asıl tartışma başka bir eksende gelişecek diye “öngörü” de bulunuyorum… Bekleyip göreceğiz.
Ömer Laçiner - Yeni bir dönemin eşiğinde...
