Kolombiya'da "Sineklerin Tanrısı" olarak da adlandırılan "Monos", sinema dünyasında yeni bir yönetmen olan Alejandro Landes'in son filmi. Ünlü yönetmen Guillermo del Toro, "Monos"u "güçlü, yeni bir yönetmenden büyüleyici bir film" diyerek övmüş. Monos, daha önce belgesel bir film olan "Cocalero" (2007) ve mizahla ele alınmış ve kendisini oynayan aktör Porfirio Ramirez Aldana'nın yaşamından uyarlanmış olan "Porfirio" (2011) isimli filmlerinden anımsanabilecek olan yönetmen Landas'in üçüncü filmi.
Monos'un, yazar William Golding'in meşhur "Sineklerin Tanrısı" romanından esinlendiğini söylemek abartı sayılmamalı... Golding'in romanı günümüzde atom silahlarıyla yapılan savaş sırasında, ıssız bir adaya düşen bir avuç okul çocuğunun, geldikleri dünyanın bütün uygar ritüellerinden uzaklaşmalarını ve insanın yaradılışının temelindeki korkutucu özün ortaya çıkmasını dile getiriyordu.
Kolombiya'nın "Yabancı Dilde En İyi Film Oscar" adayı da olan Monos, Kolombiya ormanlarının geçit vermeyen atmosferinde, savaşçı lakaplarına bürünmüş (Rambo, Wolf, Lady, Sweden, Smurf, Dog, Boom Boom, Bigfoot) sekiz çocuk askerin, silahları olmasa kamp yaptıklarını zannedebileceğimiz balta girmemiş ormanlardaki yaşamları ve Amerikalı kadın doktor Sara Watson'u (Julianne Nicholson) rehine olarak tutmaları üzerine yoğunlaşıyor.
Film sonlarına kadar sürreal bir atmosferde devam etse de, çocuk askerlerin arasında belli bir hiyerarşi vardır. Zaman zaman komutan dedikleri ve yaşça onlardan büyük olan biri tarafından askeri eğitimden geçirildiklerinde, film yoğunlaşmak istediği dünyaya ilişkin ete kemiğe bürünmeye başlıyor; Kolombiya'nın istikrarsız dünyasında, çocukların da acımasızca kullanılarak birer küçük savaşçıya dönüştürülmesinin yansıtmalarını da içeriyor.
Alejandro Landes, zor bir projeyle yola çıkmış ve film çekmenin zorluklar içerdiği bir mekanda, ortalama izleyici için de kolay takip edilemeyecek bir filmi gerçekleştirmiş. Kolombiya'nın suçla çevrili ve düzen karşıtı faaliyetlerle dolu dünyasına ilişkin fantastik bir anlatım denemesi de denebilir Monos için. Masalsı bir ortamda kamp yapar gibi yaşayan çocukların kendi içindeki "istikrarlı dünyaları" bir baskınla dağılır ve varolma mücadelesiyle yaşamlarına devam etmeye çalışırlar. ABD ordusu tarafınan kurtarılan Sara, aynı zamanda dünyadaki baskı ve şiddet dolu yaşamın nedenlerinin de ipuçlarını barındırır sanki...
İstikrarsız koşulların egemenliğindeki Kolombiya'da yakın zaman önce, başta başkent Bogota, Cali ve Barranquilla şehirlerinde yüz binlerce kişi grev çağrısıyla meydanlara çıktı. Hükümet yetkilileri ise, ülkenin Venezuela, Brezilya, Ekvador ve Peru ile olan sınırlarını iki günlüğüne kapattı ve ordu da teyakkuz durumuna geçti...
Monos öncelikle görüntü yönetmeni Jasper Wolf'un, başarılı görüntüleriyle dikkati çekiyor. Savaşın bir parçası olmasına karşın yaz kampını andıran bir ortamda, çocukların kendi aralarında ve rehine olarak tuttukları kadın doktor Sara'yla olan ilişkilerini belgesel lezzetinde görüntülerle seyirciye taşıyor Jasper Wolf... Kimi zaman oyunlar içeren çocuk dünyasını izlerken, çoğu zaman ise zorluklarla dolu, doğanın içindeki sert dünyalarına ortak oluyoruz bu çocukların...
Film dramatik bir olay örgüsünden ziyade, ülkemiz sinemasında da sıklıkla karşımıza çıkan ve sinematografik olarak bir durumu anlatmasıyla dikkati çekiyor. Daha önce de vurguladığımız gibi belgesel sinemanın anlatım dili filmde taşıyıcı bir rol üstleniyor. Filmi taşıyan önemli bir diğer unsur ise çocuk oyuncuların başarıları. Onlar arasından tek tek seçim yapmak yerine, onların performanslarının bir ensemble olduğunu vurgulamak gerçekçi bir değerlendirme olacaktır.
