27 Ocak 2019

Ejderhaya söylüyorum, ey ‘İnsan’, sen anla!

Animasyon filmleri genelde çocuklara hitap etse de, satır aralarında büyüklerin algılayabileceği mesajlar içeriyor

İnsan, doğadaki canlılardan sadece biri olmasına karşın, kendisine atfettiği “farklılık ve eşsizlik” söylemiyle kendi türü de dahil olmak üzere diğer canlıları kölesi yaparak dünyayı yok olmanın eşiğine getirdi. “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin 3: Gizli Dünya”, bu yıkıcı “homosantrizm” (insan-merkezcilik) üzerine rahatsız ve huzursuz edici mahiyette düşünmeye teşvik eden bir animasyon 

Okulların sömestr tatiline girmesiyle birlikte animasyon filmlerinin sayısında da artış başladı. Bunların son halkası “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin 3: Gizli Dünya” (How to Train Your Dragon: The Hidden World).

Tarihi mitoloji sosuna bulayarak yansıtmak sinema sanatının ezelden beri sevdiği bir yaklaşımdır. Zaten kendisinin güçlü  damarı kurmaca olduğu için, doğasına da uygun… Bir mitolojik canlı olarak ejderha da bu bağlamda “biçilmiş kaftan”!..

Dünya Vikingler’in ününü iyi bilir. Sert mizaçları ve acımasızlıkları bu bilginin ana kaynağıdır. “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin” (How to Train Your Dragon, 2010), bu serinin ilk halkasıydı. Berk adalarının kuzeyinde bir Viking köyünde yaşayan Hıçkırık, ejderha avına katılmak istese de, babası ve köyün lideri Stoik, genç, tuhaf ve cılız Hıçkırık’ın ava katılmasını istemez. Bir gece ejdarhalar köylerine baskın yaptığında Hıçkırık, nadir bulunan, sık rastlanmayan bebek ejdarhayı yakalar ama onu öldürmeye kıyamaz. Babasını ve köylüleri ejdarhaların kötü değil de iyi canlılar olduğuna zor olsa da ikna ederek Dişsiz ismini verdiği ejderhasını  eğitmeye başlar.           

Serinin ikinci filmi How to Train Yor Dragon 2 (2014), beş yıldır birlikte yaşamı sürdüren ejderhalar ve Hıçkırık’a yoğunlaşır. Amiyane tabiriyle “kanka” olmuş Vikingler ve ejderhalar için haritada işaretlenmiş bilinmeyen yeni dünyaları keşfetme zamanıdır artık. Bu süreçte buzdan bir gizli mağara bulurlar. Bu mağara pek çok vahşi ejderhanın ve onların gizemli binicisinin evidir. İnsanın gerçek adına en sahte mazereti olan barışı korumak için bir savaşın içinde bulurlar kendilerini. İnsanlık ve ejderhalar için geleceği değiştirmeye inanmaktadırlar…

Şimdi vizyondaki “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin 3: Gizli Dünya”, önceki filmlerin devamı niteliğinde. Viking diyarı Berk Adaları’nda, babası Stoik’dan devraldığı “Reis”liği sürdüren Hıçkırık, birlikte yaşadığı topluma liderlik ederken, ejderhası “Dişsiz”in desteğini çok önemsemekte. Kendine olan güveni az ve Dişsiz olmadan hiçbir şey yapamayacağını düşünmekte.

Hıçkırık da ejderhaların eşit koşullarda yaşamasını istiyor. Bu “temenni”, önceleri gerçekleşmesi zor bir hayal olarak kalır. Dünyaya hükmetmeye çalışan kötülerin lideri Drago ve askerleri, Hıçkırık’ın ejderhalarını çalar. Hıçkırık ve Vikingler, kötücül ejderha avcısı Grimmel’e rağmen, ejderhaları kurtarırlar ve onların mutlu ve barışcıl şekilde bir denizci efsanesi ve ata toprakları olan dünyanın kıyısına, özgür bir yaşama doğru uçmalarını desteklerler.

Animasyon filmleri genelde çocuklara hitap etse de, satır aralarında büyüklerin algılayabileceği mesajlar içeriyor. Bu tür filmler, içerdikleri gerçek-ötesi unsurlarla keyifli zaman geçirtmeyi ve izleyici kitlesinin düşlerinde gerçek-dışılığın içinden süzülüp gelen bir gerçek dünya algısı yaratmayı hedeflerler. Söz gelimi, mitolojik bir karakter olan ejderhanın eğitilmesi gerçeklik-dışı olsa da insanların eğitilememesi ya da eğitimi reddetmeleri, oldukça gerçek ve çağımızın önemli bir sorunudur.

İnsan, doğadaki canlılardan sadece biri olmasına karşın, kendisine atfettiği “farklılık ve eşsizlik” söylemiyle kendi türü de dahil olmak üzere diğer canlıları kölesi yaparak dünyayı yok olmanın eşiğine getirdi. “Ejderhanı Nasıl Eğitirsin 3: Gizli Dünya”, seyri keyifli hale getiren hoş müzikleri ve animasyon filmlerinin ulaştığı teknik ve estetik düzeyi olgun bir sinema diliyle gerçekleştirirken, bu yıkıcı “homosantrizm” (insan-merkezcilik) üzerine de rahatsız ve huzursuz edici mahiyette düşünmeye teşvik eden bir yapım. Barışcıl söylemi ve mesajları da cabası…

“Büyükler” de izlesin!..

Yazarın Diğer Yazıları

Burası cennet olmalı

Filistin’in anayurdu ile gittiği yerler arasında beklenmedik benzerlikler olduğunu gözlemleyen ana karakter, bumerang gibi ülkesine geri dönerken nerenin gurbet, nerenin ise memleket olduğu sorusunu da tartışmaya açıyor

Uzaylı "Kirpi Sonic"

Film, dinamik sinematografik anlatımı ve masalsı karakterleriyle öncelikle küçük seyircilerin ilgisine mazhar olabilecek keyifli bir seyirlik

92. Oscar Ödülleri'nde geri sayım başladı

Oscar töreninde kimlerin şansı olduğu hakkında görüşlerimizi paylaşmadan önce, adayları ve kategorilerini okuyucularımıza anımsatalım