"Milli Piyango'da Demirören dönemi" yazı dizisine devam ediyoruz. Dünkü yazımda bugün için Demirören'in İtalyan ortağı Sisal'i yazma sözü vermiştim ama araya çok önemli olduğunu düşündüğüm bir konu girdi: Milli Piyango'da KDV'nin sıfırlanması! Özür dileyerek bu konuyu öne alacağım. Sisal'i ve diğer konuları, üçüncü (son) yazıda inceleyeceğiz.
Milli Piyango devletteyken şans oyunları yüzde 18 KDV'ye tabiydi. KDV geliri, Milli Piyango'nun faaliyet raporlarında kamuya sağlanan ayrı bir katkı kalemi olarak gösterilirdi.
Devlet, Milli Piyango'yu Demirören'e verirken bir de "iyilik" yaptı ve KDV'yi sıfırladı. Yanlış okumadınız, şu anda piyango oyunlarında (Sayısal Loto, On Numara, Kazı Kazan vb.) KDV SIFIR. Suyun, simidin, ekmeğin KDV'si yüzde 8, bebek bezinin KDV'si yüzde 18 iken, şans oyunlarının KDV'si sessiz sedasız SIFIRlanıverdi.
Buna neden olarak Türkiye Varlık Fonu'nun KDV'den muaf olması gösterildi. Daha doğrusu Türkiye Varlık Fonu'nun mevcut KDV istisnası Demirören'in lehine yorumlandı.
Türkiye Varlık Fonu kurulurken, hangi konularda vergiden muaf olduğu kanunla hükme bağlanmıştı. O dönemde CNN'de yayınlanan bir haberden okuyalım:
"Varlık ve hakların, Türkiye Varlık Fonu ve alt fonlara devri ile bu varlık ve hakların Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi tarafından yönetilmesi suretiyle yapılan teslim ve hizmetler KDV'den istisna tutulacak."
Özetle Kanun'a göre Varlık Fonu'nun doğrudan yaptığı/yaptırdığı iş ve hizmetler KDV'den muaf tutulmuştu.
Soru: Buradan, Milli Piyango'nun da KDV'den muaf olduğu anlamı çıkar mı? Bence çıkmaz. Ama Varlık Fonu öyle yorumluyor. Peki konunun esas muhatabı olan Maliye Bakanlığı ne diyor? Onun bu konuda ne dediğini de bilmiyoruz, ortada bu konuya ilişkin bir mukteza (özelge) yok görünüyor.
KDV konusu önemli, çünkü Demirören-Sisal, Milli Piyango'nun hasılatı üzerinden komisyon alıyor. (Demirören-Sisal'e hasılat üzerinden yüzde 9,5 komisyon ödeniyor.) Hasılat ise brüt satış - (eksi) KDV olarak hesaplanıyor. Dolayısıyla, KDV'nin SIFIR uygulanması ile yüzde 18 uygulanması arasında, Demirören-Sisal'e ödenecek para açısından çok büyük fark var.
Türkiye Varlık Fonu, Demirören-Sisal'in KDV'sini sıfırlamak için çok "yaratıcı" bir yol izledi. Biraz karışık ama sabrınızı rica ediyorum...
320 sayılı Piyango Kararnamesi Ek-2 maddesi aynen şöyle diyor:
"Lisansın Türkiye Varlık Fonu tarafından üçüncü kişilere devredilmesinden sonra, İdare lisansa konu şans oyunlarını düzenleyemez ve bu oyunlar için ayrı bir lisans veremez. Lisans konusu faaliyetlerin ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yürütülmesini izlemeye ve denetlemeye İdare yetkilidir."
Bu madde mealen, "Türkiye Varlık Fonu lisansı üçüncü bir şahsa devredene kadar Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü oyunları oynatmaya devam eder" diyor. Peki, Varlık Fonu piyango lisansını üçüncü bir şahsa devretti mi? Hayır. Demirören-Sisal ile yapılan sözleşmeyi bizzat Türkiye Varlık Fonu imzaladı. Yani lisansı devretmedi, hizmet alım anlaşması yaptı.
Aslında, orijinal plan, Türkiye Varlık Fonu'nun bir şirket kurarak lisansı ona devretmesi ve Varlık Fonu altında kurulacak bu yeni şirketin hizmet alım sözleşmesini yeni işletici ile (Yani Demirören-Sisal) yapmasıydı.
Bu yapılmadı. Türkiye Varlık Fonu kendi altında bir şirket kurup lisansı ona devretse KDV istisnası ortadan kalkacaktı. Bu durumda Milli Piyango, aynen Türkiye Varlık Fonu bünyesindeki THY, Çaykur vs. gibi olacaktı. (Onlar KDV'den muaf değil.)
Ama olmadı, kararnameye rağmen lisans Türkiye Varlık Fonu'nda kaldı.
KDV'nin sıfırlanması, Milli Piyango'nun devlete aktaracağı hasılatın da azalmasına neden oldu. Milli Piyango devletteyken satışların yüzde 42-43'lük kısmını kamuya aktarılıyordu.
Kaynak: Milli Piyango İdaresi, 2019 Faaliyet Raporu
Lisans Türkiye Varlık Fonu'na geçince kamuya aktarılacak oran yüzde 31,5'a düştü (çünkü artık KDV geliri yok).
Piyango biletlerinin KDV'den muaf olması tartışmalı, bazı uzmanlar Türkiye Varlık Fonu'na tanınan vergi muafiyetinin Demirören-Sisal tarafından kullanılamayacağını söylüyor...
Yarın (nihayet): Demirören'in İtalyan ortağı piyango işinde ne kadar tecrübeli? Milli Piyango genel müdürünün ilginç kariyeri...
TILAYIN | Milli Piyango'da Demirören dönemi (1): Hasılat taahhüdün çok altında, 2021'de ceza gelebilir
