29 Ekim 2024

Yüz birinci yılında Cumhuriyet

Yüz birinci yılda cumhuriyetin en çok halkın çaba ve uğraşlarıyla kazanılacağını ve eğer bunlar gösterilmezse kaybedileceğini aklımızdan hiç ama hiç çıkartmamalıyız. Şikâyet etmekte olduğumuz bütün olumsuzluklar karşısında özellikle de hukuk, özgürlük, hoşgörü ve laiklik konusunda cumhuriyete sıkı sıkı sarılmak durumundayız

Üzerinden yüz bir yıl geçmiş olmasına karşın cumhuriyet rejimi ve onun etrafında oluşanlar hakkındaki tartışmalarımızı nihayete erdirebilmiş değiliz. Aslına bakarsanız her konuda olduğu üzere cumhuriyet konusunda da gerçekten fikirsel temelli bir tartışmayı ne açabildik ne de bunun koşullarını yaratabildik!

Birkaç defadır belirtmekte olduğum üzere belki de ilk kez halkın (cumhurun) cumhuriyet rejimi ile olan bağlantısının şekil değiştirmekte olduğu bir süreçten geçiyoruz. Bu durumu da ülkeyi yirmi iki yıldır yönetmekte olan Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarına borçluyuz. İktidarın rövanşist uygulamaları sonrasında ortaya çıkan gelişmeler ile cumhuriyetin kendi yurttaşını yetiştirdiğini ve onların yaşananlar karşısında bu kez seslerini yükseltmekte olduklarını görmeye başladık. Burada bir kez daha tekrar etmekte yarar olduğu kanaatindeyim ki bu yeni dönemin arkasındaki güç, herhangi bir siyasal parti falan değil! Hatta böyle olmadığı için de cumhuriyetin ve onun kuruluşundaki en önemli isim olan Mustafa Kemal Atatürk’e dönük sevgi ve özlem daha da pekişmekte.

Kurucu lider ve kadro ile kavga etmenin hiç kimseye yarar getirmediğini iktidar bir türlü anlamak istemedi ancak onun bu doğrudan cephe almak yerine dolaylı hareket etmeyi sürdürmesi de yurttaşların dikkatinden kaçmadı. Tebaa olmaktan vatandaş olmaya doğru gidişat içerisinde cumhuriyetin açtığı yolun üzerinde söz konusu yüz bir yıl içerisinde pek çok gedik ve engebe ile karşılaştık ancak hedefi koyana duyulan güven aradan geçen yıllara karşın eksilmek şöyle dursun daha da çoğaldı.

Belki de yüz bir yıl sonra bu ülkede Cumhuriyet Bayramı’nda geçmişi yad etmek yerine geleceği konuşmak ve hamasetin yerini gerçekten de kurucu liderin koyduğu hedefler doğrultusunda yeniden tartışmak durumundayız. Cumhuriyetin hedeflerinin tamamını hayata geçiremediğinin farkında olarak buna karşın yaptıklarını da yok saymadan yola devam etmeliyiz. İşte tam bu noktada eğitim denilen alanın cumhuriyet için neden bu kadar olmazsa olmaz olduğu gerçeğini daha iyi anlamak durumundayız. Çünkü kurucu kadro yoktan var ettiği uygulamalar ile vatandaşlık kavramının içini doldururken sosyolojik anlamda kurumlar ve o kurumlarla oluşacak olan bağın tesis edilmesi doğrultusunda da adımlar atmayı bilmiştir. Bütün yokluklara karşın yurt dışına öğrencilerin gönderilmesi ve bu öğrenciler gönderilirken Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel’in sınavı kazanmasına karşın oğlu Can Yücel’i göndermekten imtina etmesi kadar yurt dışına gidenlerin süreleri dolar dolmaz yurda geri gelip hizmet etmelerini de unutmamalıyız. Aradan geçen zaman dilimi içerisinde eğitim alanında atılan olumlu adımlardan çok daha fazla olumsuz adımların olduğunu ve bu durumun ülkemizin eğitim politikasının akılcı bir temele dayanmaktan giderek uzaklaştırdığını belirtmeliyiz. Eğitimin bozulduğu yerde cumhuriyetin asli vurgusu olan yurttaşın yetiştirilmesi ve geleceğe hazırlanması da tehlikeye düşecektir. Bu noktada eğitime özel okullar ve kurslar aracılığı ile harcanan paradan çok daha işlevsel bir biçimde özellikle gönüllülük temelinde yerel yönetimler aracılığıyla adımların atılması sağlanabilir. Önceliğin Türkiye olduğu bir iyilik hareketine ihtiyacımız var ve bunu hayata geçirirken siyasal angajmanlardan kurtulmaya ihtiyacımız var.

Cumhuriyeti çocuklarımız ile buluşturmalı ve onların rejimlerine sahip çıkacak bilinçle donanmalarını sağlama hususunda dikkatli olmalıyız. Çeşitli dizilerde, sosyal medya ortamlarındaki paylaşımlar üzerinden cumhuriyetin ve kurucu kadronun yaptıklarına güzellemeler düzmeye gerek yok. Hatta tam aksine bu davranış biçimi karşı cephenin tahkim etmekten başka bir işe de yaramıyor! İşte bu yüzden cumhuriyetin somut çıktılar ve örnekler üzerinden toplumla buluşturulması hayati bir önem arz ediyor. Cumhuriyet olmasaydı sizler de olmayacaktınız yerine cumhuriyetin ortaya çıkarttığı şahsiyetlerin, değerlerin, eserlerin işlenmesi çok daha anlamlı ve karşılık bulması çok daha kolay bir duruma karşılık gelecektir. Siz boş verin tarihten bir haber olup tarihçi kesilenlerin söylediklerini düzeltmeyi, Atatürk’ün şahsi kişiliği ile baş edemeyenlerin ölüsü karşısında da yapabilecekleri herhangi bir şeyin olmadığını tarih her seferinde misliyle göstermeyi sürdürüyor.

Yüz birinci yılında cumhuriyetin çok istediği aydınlanmış yurttaş figürü ile karşı karşıya gelmeye başladığımızı ve bunun daha başlangıç olduğunu belirtmeliyiz. İşimiz hiç ama hiç kolay değil! Çünkü bir taraftan da dünyanın gerçekten de son derece tuhaf bir zaman dilimi içerisinden geçmekte olduğu bir anda cumhuriyeti yeniden keşfediyor ve onun anlamının hayatımızdaki yerini idrak etmeye başlıyoruz. Bu daha başlangıç ve buradan açılan yoldan daha uzun bir süre yolculuk yapmamız gerekiyor ancak yüz bir yıl önce atılan adımın ne kadar mühim olduğunu, kaybettiğimiz takdirde yaşanabilecekleri gördüğümüzde anlamaya başladık!

Kurucu liderin sadece bir asker, devlet adamı olmadığını, aynı zamanda bilge bir kişilik olduğunu yaptıklarının üzerinden yüz yıl geçtikten sonra içinde yaşadığımız coğrafyadaki kaos üzerinden yaşayarak öğrendik. Tam aksini iddia edenlerden çok daha tutarlı, doğru ve ileri görüşlü olduğunun ayırdına geçte olsa varabildik. Cumhuriyet ile çıkılan yolun ülke olarak Türkiye’yi nereden alıp nereye doğru götürdüğünü ve bu yolculuk esnasında nelerin değiştiğini belki de en çok son yirmi yılda daha iyi kavradık. İşte bu yüzden de yüz birinci yılda cumhuriyetin en çok halkın çaba ve uğraşlarıyla kazanılacağını ve eğer bunlar gösterilmezse kaybedileceğini aklımızdan hiç ama hiç çıkartmamalıyız. Şikâyet etmekte olduğumuz bütün olumsuzluklar karşısında özellikle de hukuk, özgürlük, hoşgörü ve laiklik konusunda cumhuriyete sıkı sıkı sarılmak durumundayız.

Ahmet Talimciler kimdir?

Ahmet Talimciler, 1970 yılında İzmir Karşıyaka'da dünyaya geldi. Karşıyaka spor kulübünün minik ve yıldız takımlarında, Tarişspor kulübünün genç takımında oynadı. 1988 yılında Ege Üniversitesi Coğrafya bölümüne kaydoldu ve iki yıl burada okuduktan sonra tekrar sınava girerek aynı üniversitede sosyoloji bölümünü kazandı. 

1994 yılında "Futbolun Toplumsal İşlevi" başlıklı lisans teziyle bölümden mezun oldu. Ardından Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde 1998 yılında Türkiye'de Futbol Fanatizmi ve Medya İlişkisi başlıklı yüksek lisans tezini, 2005 yılında da Türkiye'de Futbol ve İdeoloji İlişkisi başlıklı doktora tezini tamamladı. 

2001 yılında Milliyet Gazetesi Sosyal Bilimler ödülünü kazandı. 

1996 yılında Araştırma Görevlisi olarak başladığı Ege Üniversitesi Sosyoloji bölümünden 2019 yılında ayrılarak İzmir Bakırçay Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Uygulamalı Sosyoloji ana bilim dalına profesör kadrosuyla geçiş yaptı. Halen aynı üniversitede görev yapmayı sürdürmektedir.

Son yirmi yılda yerel ve ulusal düzeyde gazetelerde, internet sitelerinde yazmıştır. Mart 2016'dan bu yana T24'te başta spor ve gündelik hayata ilişkin olmak üzere gündeme ilişkin yazılar yazmaktadır. Karşıyaka Belediyesinin çıkartmakta olduğu Gazete Karşıyaka'nın yazarlarındandır.

Bir diğer önemli tutkusu ise radyo yayıncılığıdır, üç yıl boyunca TRT İzmir Kent Radyosunda Sporun Arka Planı programını hazırlayıp sunmuştur. Halen TRT Türkiye'nin Sesi Radyosu Memleketim FM'de Spor Daima programına cuma günleri konuk olmayı sürdürmektedir. YouTube üzerinden yayınlanmakta olan Geek Futbol programının da yorumcularından birisidir. Evli ve spor tutkunu bir çocuğun babasıdır. 

Kitapları

- Türkiye'de Futbol Fanatizmi ve Medya İlişkisi (2003,2014, Bağlam Yayınları)

- Sporun Sosyolojisi Sosyolojinin Sporu (2010,2015, 2018, Bağlam Yayınları)

- Futbol Yazıları (2017, Bağlam Yayınları)

- Türkiye'de Futbol En Az Futboldur (2020, Spor Yayınevi ve Kitabevi)

- Saçmanın İktidarı (2021, Sakin Kitap)

- Beklentilerin Tersine Çıktığı Alan: Eğitim (2022, Sakin Kitap)

- İlkelerimizi Kim Yazacak? Cem Can Yazıları (Yayına Hazırlayan- 2012, Moss Spor)

- Fair Play Yemin İstemez (Yayına Hazırlayan- 2012, Moss Spor) 

- Şiddet, Şike ve Medya Kıskacında Futbol ve Taraftarlık (2015, Litera Türk Academia, Müge Demir ile)

- Football in Turkey (Editör- 2016, PL Academic Research)

 

 

Yazarın Diğer Yazıları

Herkesin haklı olduğu yer

İster futbolda isterse toplumsal hayatımızın diğer bütün alanlarında olup bitenler karşısında sağduyu denilen anlayışı hayata sokamadığımız müddetçe ortak bir zemini inşa edebilmemiz ve buradan sağlıklı bir toplumsal yaşamı başarabilmemiz mümkün olmayacaktır

Sonları beceremeyen ve bunu tartışamayanların ülkesi

İster futbolda ister siyaset dünyasında olsun sorgulanmayan, tartışılmayan ve sistematik bir hale dönüştürülmeyen hiçbir yapının mutluluk getirebilmesi de söz konusu değildir

Yine bir 10 Kasım

Resmi devlet ideolojisinin yarattığı ve katı kurallar içerisinde insani vasıflarından arındırdığı Mustafa Kemal Atatürk imgesinin yıkılmakta olduğunu buna karşın bu ülkenin insanlarının kalplerinde yaşattıkları Mustafa Kemal Atatürk imgesinin ise her geçen 10 Kasım ile biraz daha fazla büyüdüğünü bir kez daha yüksek sesle haykıralım

"
"