19 Kasım 1992 tarihinde 2547 sayılı yüksek öğretim kurumlarında ikili öğretim yapılmasına dair bazı maddelerin değiştirildiği kanun yayımlanmıştı. Üzerinden tam olarak otuz iki sene geçmiş ve dün YÖK başkanı Prof.Dr. Erol Özvar'ın açıklaması ile devlet üniversitelerinin tamamındaki ikinci öğretim programları kaldırıldı. Özvar, "Bu dönem üniversitelerimizdeki program kalitesini artırmaya yönelik belki de en önemli çalışmamız devlet üniversitelerimizdeki ikinci öğretim programlarının kapatılması olmuştur. Vakıf üniversitelerimizin de gelecek yıla yönelik planlamalarını buna göre yapmalarını bekliyoruz" dedi.

Şimdi size son otuz yılını üniversitede geçiren birisi olarak kısa bir özet geçeyim. Hem öğrenci hem de daha sonra öğretim üyesi olarak yer aldığım Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde ikinci öğretim konusu başından itibaren olumsuz karşılanmıştı ve şimdi bir kısmı rahmetli olmuş olan değerli hocalarım, söz konusu uygulamanın üniversite kalitesini düşüreceği düşüncesiyle bu uygulamaya daha en başından kapıyı kapatmışlardı. İyi ki de öyle yapmışlar ve üniversitenin bir ticarethane görünümüne kavuşmasının önünü hiçbir zaman açılmasına müsaade etmemişler.

Daha sonraki dönemde yine Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik bölümünde ikinci öğretim derslerine hoca olarak katıldım ve durumun neden netameli bir içerik arz ettiğini burada ders verildiğinde çok daha iyi anladım. Öncelikle bir sosyolog olarak kurumlarda devamlılığın esas olduğu gerçeğinin altını çizmek gerekir. Bu durumun ülkemizdeki uygulamasına baktığımızda ise hiç de böyle bir şekilde ilerlemediğini hatta her atanan yeni YÖK başkanı ile yeni uygulamaların hayata geçirildiği gerçeğini yaşamak durumunda kaldığımızı da hatırlatmalıyım.

Bir dönem yüksek öğrenim kurumuna ilişkin anlayışımızın tüm ülkeyi en ince kılcal damarlarına kadar üniversite ile donatması istenmişti ve bu durum bir başarı olarak gösterilmişti. Aradan geçen zaman içerisinde yapılan işin ülkede üniversitelerin kurumsallaşmasına sağlamak yerine üniversitelerin taşralaşmasını sağlamak olduğu anlaşıldı ancak bu konuda da ne yazık ki iş işten geçmiş oldu! Dikkatli bir inceleme ile ikinci öğretim açılan yüksek öğrenim kurumlarının büyük çoğunluğunun sonradan kurulan ve çok daha az sayıda öğretim üyesine sahip bulunan yerler olması da bir bakıma tesadüf değildi. Bu sayede hızla kadrolaşmanın yanı sıra öğretim üyelerinin daha fazla ders vermesi karşılığında daha çok para kazanmasının önü açıldı. Bir başka ifadeyle bilimsel anlayış yerini tamamen duygusal yaklaşımlara bırakıverdi ve buradan müthiş bir kadro hamlesi dolaşıma sokuldu.

Şimdi gelmiş olduğumuz aşama bir anlamda Türkiye'de üniversite yönetiminden sorumlu olan kurumun kalite adı altında yeniden yapılanmayı öne çıkarması durumudur ancak burada üniversitede çalışan personelin maaş probleminin bundan sonra çok daha fazla gündeme gelecek olması durumunu da belirtmek zorundayız. Çünkü ikinci öğretim ülkedeki pek çok üniversite çalışanı için adeta kurtarıcı can simidi olarak görülüyordu.

Üniversitelerin taşralaşma sürecinin yanı sıra 28 Şubat'ın rövanşının alınması ve bu doğrultuda yeni bir kadrolaşma hareketinin dolaşıma sokulmuş olması meselesinin de tartışılması gerekliliği üzerinde durulması gerektiği kanaatindeyim. Ancak üniversitenin ne kendisini tartışmaya ne de ülkenin sorunlarına çare olmaya hâli bulunmakta.

Fildişi kulelerde yapılan bilimi ve elitist yaklaşımları ortadan kaldırmak için yola çıkanların geldiği noktanın hedeflediklerinin çok ama çok uzağında kaldığını içinden geçmekte olduğumuz alaca karanlık kuşağında çok daha iyi görmeye başladık diyebiliriz.

Üniversiteyi ve orada üretilen bilgiyi sorgulamanın ötesinde olduğu gibi biat etmeyi amaçlayan zihniyet yapıları ile üniversite denilen evrenselliği bünyesinde barındıran kurum hiçbir şekilde örtüşmez!

İkinci öğretimin kaldırılması geç kalınmış olmakla birlikte yerinde bir karar olarak değerlendirilebilinir ancak yetmez! Bunun ötesine geçmek suretiyle başta kontenjan meselesi olmak üzere çok daha fazla adıma ve üniversitenin gerçek anlamda üniversite olmaya dönük kararların alınmasına ihtiyacımız bulunuyor.

İşin ilginç kısmı ise bu konuda ne iktidarın ne de iktidara adaymış gibi görünen muhalefetin herhangi bir çabası var! Üniversitenin içerisinden ses çıkmaması durumunu ise uzun zaman önce aradığınız üniversiteye ulaşılamıyor diye zaten yazmıştım.