1999'da o dönem tek aşamalı olan ÖSS’de soruları çalınan, 2001'de sınav sorularının şifreli olduğu ortaya çıkan YGS'de üçüncü bir skandal daha yaşandı. ÖSYM’nin yargı kararına rağmen sadece yüzde 20’sini açıkladığı YGS soruları internette yayıldı. ÖSYM kriz masası toplarken, hukukçulara göre sınavın iptalini gerektirecek bir durum yok.
Pazar günü yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nın (YGS) soruları internete düşünce üniversite adaylarını ‘kopya’ ve ‘iptal’ korkusu sardı. Anayasa Mahkemesi ve Danıştay’ın ‘Tamamını açıklayın’ kararına rağmen soruların sadece yüzde 20’sini kamuoyuyla paylaşacağını açıklayan ÖSYM, sorular internette yayılınca kriz masası topladı. Toplantı sonrası, dün öğlen saatlerinde, bir yayınevi yetkilisinin sınava girdiği, sınavdan sonra matematik testinden aklında kalan soruları sosyal medyada paylaştığı açıklandı.
Gönül Koca ve Gamze Kolcu'nun Hürriyet'te yayımlanan haberine göre, ÖSYM, bir başka adayın da, sosyal bilimler testinden bir sayfayı dışarı çıkararak, internette yayınladığını belirtti. Adayları tedirgin eden süreç şöyle gelişti:
İşte 'kriz' süreci
15 Mart Pazar: 2 milyon adayın girdiği YGS’nin ardından ÖSYM, yargının ‘Tamamını yayınlayın’ kararına rağmen, soruların yüzde 20’sini (32 soru) internet sitesinde yayınladı.
16 Mart Pazartesi: Gece saatlerinde, açıklanmamış sorular internette paylaşıldı. O.G. adlı bir öğrenci sınavda kopya çektiğini iddia etti. E.A. adlı bir kullanıcı ise sınava telefonla girdiğini ve soruların görüntüsünü aldığını duyurdu. Sosyal medya üzerinden matematik testi sorularını paylaşan S.G.Ö., daha sonra soruların Facebooküzerinden adına açılan sahte hesapta paylaşıldığını yazdı.
Gece açıklama
İddialar üzerine ÖSYM yetkilileri gece açıklama yaptı. O.G. ve E.A.’nın sınava girmediği, E.A.’nın ‘şaka yollu paylaşımda’ bulunduğunu itiraf ettiği duyuruldu. ÖSYM, soruların sınavdan önce sızmış olma ihtimali bulunmadığını savunarak, şu açıklamayı yaptı:
“Bugün (16 Mart 2015) sosyal medya üzerinden paylaşılan soru kitapçığı sayfasına ait görüntü, bir adayın sınav sonrasında salondan çıkardığı bir kitapçık veya kitapçıktan koparmak suretiyle dışarı taşıdığı bir bölümüne aittir. Görüntünün sınav öncesi ve sınav sırasında alınmış olması ihtimal dışıdır. Soru kitapçığını veya bir bölümünü sınav binasından alıp giderek görüntüsünü paylaşan aday tespit edilir edilmez hakkında gerekli adli işlem başlatılacak.”
17 Mart Salı: ÖSYM, Twitter üzerinden bir açıklama daha yaptı: “2015-YGS matematik soruları, aday olarak sınava giren bir yayınevi sahibi tarafından sınavdan sonra el yazısı ile sosyal medyada paylaşılmaktadır. Hakkında adli işlem başlatıldı.”
Hangi durumda iptal?
Kafa karıştıran “Sınavın iptali gerekir mi” sorusuna hukukçular şöyle açıklık getirdi: “Sorular YGS’den önce ele geçirildiyse, sınav iptal olur. Bir adayın sınava cep telefonuyla girmesi, sınavdan sonra internet üzerinden bazı soruları cevaplaması ve soruların görüntüsünü yayması iptal gerektirmez. Sadece o adayın sınavı iptal olur.”
1999’da sorular çalındı 2011’de sınav şifrelendi
ÖSYM’nin sınavlarında şu skandallar yaşanmıştı:
-1999’da, o dönem tek aşamalı olan ÖSS’de, sınavdan bir gün önce soruların çalındığı ortaya çıktı. Sınav bir ay ertelendi.
-2011 yılında, YGS’den bir hafta sonra, ÖSYM’nin internette yayınladığı kitapçıktaki sayısal ve Türkçe testlerinde ‘şifre’ olduğu anlaşıldı. Ancak sınav iptal edilmedi.
Kitapçıklar poşetlerle geliyor
YGS’de soru kitapçığı ve cevap anahtarı adaya poşetli dosyada veriliyor. Poşeti açan aday kitapçık sayfalarının tamamlığını ve cevap anahtarının adına düzenlenip düzenlenmediğini kontrol ediyor. Cevap kâğıdı üzerinde adayın fotoğrafı ve ismi var. Sınav bittikten sonra da adaylar kitapçıklarla birlikte cevap anahtarlarını da görevlilere teslim ediyor. Bu durumda eksik sayfaları olan kitapçığın hangi adaya ait olduğu anlaşılabiliyor.