681 sayılı KHK’yla TSK’da kadroların oluşumuyla ilgili Genelkurmay Başkanlığı’ndaki yetkiler, Milli Savunma Bakanlığı’na geçti. Kuvvet komutanlarının atanma süreci Genelkurmay Başkanı’nın teklifiyle başlıyordu. KHK ile artık görüşü alınmayacak. Kuvvet komutanı, Milli Savunma Bakanı’nın önerisi, Başbakan’ın imzası ve Cumhurbaşkanı’nın onayı ile belli olacak.
Resmi Gazete’de yayımlanan son üç Kanun Hükmündeki Kararname’den (KHK) biri olan 681 sayılı KHK, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) Personel Kanunu ile İç Hizmet Kanunu’nda değişiklikler getirdi. Özellikle 926 numaralı TSK Personel Kanunu’nda, TSK komuta kadrosunu da ilgilendiren önemli değişiklikler yapıldı.
YAŞ’ta da değişti
Eski Personel Kanunu’nda kuvvet komutanlarının atanması ve görev süresi uzatım süreci, Genelkurmay Başkanı’nın teklifiyle başlıyordu. Yeni KHK ile artık Genelkurmay Başkanı’nın görüşü alınmayacak. Kuvvet komutanının atanması veya görev süresi uzatımını Milli Savunma Bakanı önerecek. Kuvvet komutanı, Milli Savunma Bakanı’nın önerisi, Başbakan’ın imzası ve Cumhurbaşkanı’nın onayı ile belli olacak.
Daha önce Genelkurmay Başkanlığı tarafından belirlenen ve Yüksek Askeri Şura’da görüşülecek general ve amiral kadroları da artık Milli Savunma Bakanlığı’nca belirlenecek. KHK ile buna ilişkin 926 sayılı kanunun 21. maddesinde ‘Genelkurmay Başkanlığınca’ ibaresi ‘Genelkurmay Başkanlığının görüşü alınarak Milli Savunma Bakanlığınca’ şeklinde değiştirildi.
Sivil de emir verecek
Kuvvet komutanlıklarına atanan orgeneral ve oramiraller bu görevi iki yıl sürdürecek. Bu süre Cumhurbaşkanı’nın onaylayacağı kararnameyle yaş haddine kadar birer yıllık süreyle uzatılabilecek. Kuvvet komutanları atama usulüne göre uygun şekilde görevden alınabilecek.
Orgeneral ve oramirallerin rütbe bekleme süreleri de bir yıl uzatılabilecek. Bu şekilde hizmete devam edecek orgeneral ve oramiral sayısı 3’ü geçemeyecek.
KHK ile emrin üniformayla verilmesi zorunluluğu kaldırıldı. Astlara, üniformalı veya üniformasız asker amirleriyle, sivil amirlerinin verdiği emirleri yerine getirme zorunluluğu getirildi.
TSK’nın tanımından, daha önce İçişleri Bakanlığı’na devredilen Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı ifadeleri çıkarıldı. Böylece TSK artık sadece Kara, Deniz ve Hava kuvvetlerinden oluşacak. 681 sayılı KHK’da “Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu’nun 1. maddesinde yer alan ‘Jandarma dahil’ ve ‘Sahil Güvenlik dahil’ ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır” denildi.
15 yıl istifa edemeyecek
Asteğmen ile albay rütbeleri arasında yapılacak rütbe terfileri Jandarma ve Sahil Güvenlik’te İçişleri Bakanı, kuvvet komutanlıklarında ise Milli Savunma Bakanı’nın onayı ile yapılacak. Subay ve astsubaylar 15 yıl süreyle istifa edemeyecek. İlköğretim mezunları uzman çavuş olabilecek.
Uzman jandarmalar 31 yaşına kadar astsubaylığa geçebilecek. İlişiği kesilen korucular operasyonel faaliyetler kapsamında yeniden göreve çağrılabilecek. Operasyonlarda ele geçirilen silah ve teçhizatlar TSK tarafından kullanılabilecek.
YDK kararıyla ihraç
Milli Savunma Bakanlığı Teftiş Kurulu da disiplin soruşturması açabilecek. Silahlı Kuvvetler’den ayırma cezası; Milli Savunma Bakanlığı ve kuvvet komutanlıklarında oluşturulacak yüksek disiplin kurullarınca verilecek. Kararlar, ilgisine göre Milli Savunma Bakanı veya ilgili kuvvet komutanı onayı ile uygulanacak. General ve amiraller hakkında ise Genelkurmay Başkanlığı’nda teşkil edilecek Yüksek Disiplin Kurulu (YDK) karar verecek.
Hesaplara transfer
Pilotaj eğitimini bitirenlerin yükümlülük süresi üç yıl daha uzatıldı. Pilotların yükümlülük süresi 20 yıla kadar uzadı. TSK hesaplarında yurtdışı alımlarla ilgili tutulan özel döviz hesabındaki dövizler, Merkez Bankası’nca Türk Lirası nakti aranmaksızın bekletilmeden transfer edilecek.
m Paraşütçü, denizaltıcı, dalgıç ve kurbağa adamlardan hizmet yılı içerisinde zorunlu atlayış miktarlarını ve dalış sürelerini sınır ötesi operasyonlar nedeniyle tamamlayamayanlar hakkında statü ve hakları saklı kalmak üzere 3 yıla kadar yıllık zorunlu atlayış miktarı ve dalış süresi aranmayacak. Özellikle Fırat Kalkanı Harekâtı kapsamında icra edilen görevleri yerine getiren ve Irak Kuzeyi Harekat Alanında Musul operasyonuna yönelik görevlere katılanlar ve buna benzer durumlarda olan paraşütçü, denizaltıcı, dalgıç ve kurbağa adamlardan zorunlu atlayış-dalış miktar-sürelerini icra edemeyenlerin hak kaybına uğramasının önlenmesinin amaçlandığı bildirildi.
