Güngör Uras
(Milliyet, 26 Temmuz 2012)
Şimdilerde çok kişi şişede veya damacanada satılan suları içiyor. (1) Su içmek önemli ama (2) İçilen suyun ne özelliği olduğunu bilmek daha da önemli.
(1) Su içmek önemli: İnsan vücudu büyük oranda sudan oluşuyor. Vücuttaki su oranı yaşam süreci boyunca değişiyor. Yeni doğan bir bebekte vücut ağırlığının %75'i sudan oluşuyor. Çocuklarda vücudun %70’i, yetişkinlerde yüzde 60’ı, yaşlılarda yüzde 50’si su. Vücuttaki su sindirim, terleme ve nefes alma yoluyla sürekli kayboluyor. Vücudun varlığını sürdürebilmesi için her gün kaybolan su miktarı kadar suya ihtiyacı var.
Uzmanlara göre insanın bir gün içersinde vücut ağırlığının en az 1/36'sı kadar su alması gerekiyor. Örneğin 70 kg. ağırlığındaki birinin günlük su ihtiyacı en az 2 litre. Bu ihtiyacın bir kısmı yiyecekler yolu ile, çay kahve gazoz ile alınıyor diyelim. Bu varsayım ile yetişkin bir insanın günde en az 1.5 litre su içmesi gerekiyor.
(2) İçilen suyun özelliği önemli: Dereden, kaynaktan, çeşmeden akan suyun özelliğini bilmek zor. Ama şişe sularının özelliği, üzerlerindeki etikette yazıyor. Şişe suyu içenlerin etiketi iyi okuyarak ne içtiklerini bilmeleri gerekir.
Çeşit çeşit su var
Şişelenmiş sularla ilgili yasal düzenlemelere göre, şişelenmiş sular önce 2’ye ayrılıyor:
1) Doğal Mineralli Sular: Bu sular doğal mineral içeriği zengin sular. Bu sulardaki minareler vücudun mineral ihtiyacının karşılanmasına yardım ediyor. Bu tür suların etiketinde “Mineralli Su” olduğu büyük harflerle yazılı. Sudaki minerallerin neler olduğu yazılı. Neyin ne olduğunu (ileride anlatacağım) hemen anlayamazsınız. En iyisi mineral tablosunun altındaki “1 lt. sudaki toplam mineral” rakamına bakınız. Örneğin benim içtiğim suyun etiketinde “Toplam mineralizasyon 176.89 mg/lt.” yazıyor.
2) İnsani Tüketim Amaçlı Sular: Bunlar orijinal haliyle veya işlenerek şişelenen sular. Bunların özellikleri de etiketlerde yazıyor.
- Kaynak Suyu: Doğal olarak, herhangi bir işleme tabi olmadan şişelenen sudur.
- İçme Suyu: Şişelenmeden önce dezenfekte, filtre, çökertme gibi işlemlerden geçirilerek içilebilir hale getirilen sulardır.
Yabancıların payı yüzde 50
Türkiye’de su şişeleyen 288 firma var. İlk 8 firma (Erikli, Nestle, Sırma, Pınar, Hayat, Damla, Sakailido) pazarın yüzde 30’una hakim. Su şişeleyerek satan 5 yabancı sermayeli firma (Danone-Hayat, Coca Cola-Damla, Nestle-Erikli, Pepsi-Aqua) şişe suyu pazarında yüzde 50, damacana suyu pazarında yüzde 17 paya sahip.
Açık anlatımı ile yabancı sermayeli kuruluşlar bizim suyumuzu şişelere doldurarak, bize satarak pazarın yarısına hakim olmuş durumda.
Sektörün toplam cirosu 3.6 milyar TL. Toplam üretim 10.3 milyar litre. Bunun 6.6 milyar litresi damacana, 3.7 milyar litresi şişe suyu. Kişi başı yıllık tüketim 138 litre. Bunun 46 litresi şişe suyu 87 litresi damacana suyu.
(Bir başka yazıda suların özelliğini anlatacağım.)
