Kültür-Sanat

Selçuk Demirel'den ağaçlara, rengârenk bir saygı duruşu: Ağaçname | Sen Ne Güzel Bir Ağaçsın!

Demirel'in şiirsel metinleri ve çarpıcı desenleriyle hazırladığı son albüm-kitabı Yapı Kredi Yayınları arasında çıktı. Sanatçı, insanın doğaya karşı tahribatını da sorguladığı 'Ağaçname' için, "Belki­ yazıyla ­ve­ resimle yapmaya ­çalıştığım, çocukluğumun­ kaybolan­ cennet­ bahçesini­ bir­ şekilde­ yeniden­ yaratmak­ çabası ­olsa ­gerek" diyor…

14 Nisan 2023 00:00

T24 Kültür Sanat

Desenleri Türkiye'nin yanı sıra Le Monde, Le Monde Diplomatique, Le Nouvel Observateur (Fransa); The Washington Post, The New York Times, The Wall Street Journal, The American Prospect, The Boston Globe, The Chicago Tribune gibi dünyanın önde gelen yayınlarında yayımlanan Selçuk Demirel'in son albüm-kitabı 'Ağaçname' adı ve 'Sen Ne Güzel Bir Ağaçsın!' alt başlığıyla çıktı. Çalışmalarını Paris'te sürdüren sanatçı, yeni kitabı için, "Belki­ yazıyla ­ve­ resimle ­yapmaya çalıştığım, ­çocukluğumun­ kaybolan­ cennet­ bahçesini­ bir­ şekilde­ yeniden­ yaratmak­ çabası ­olsa ­gerek" diyor.

Halen düzenli olarak Türkiye'de T24'te, Fransa'da Le Monde ve Le Monde Diplomatique'te çizen Demirel, şiirsel metinler ve çarpıcı desenlerle hazırladığı 'Ağaçname'de, insanın doğaya karşı tahribatını da sorguluyor.

"Her kesilen ağaç bana acı verir"

Selçuk Demirel, Yapı Kredi Yayınları arasında çıkan 'Ağaçname'nin önsözünde şu ifadeleri kullanıyor:

"Ağaçlara­ hep­ büyük­ bir­ hayranlık­ duymuşumdur.­ Heybetli­ gövdeleriyle ­kollarını açmış,­bizi­kucaklayacakmış ­gibi ­bekleyen,­gündüz ­başı­ bulutlarda,­ gece­ olunca­ da bizim­ için ­yıldız­ toplayan ­ağaçlar. ­Şiirin,­ resmin, ­edebiyatın ­vazgeçilmezi.

Gölgesinde ­toplanıp ­sohbet­ etmekten ­hoşluk ­duyduğumuz,­ meyvelerini ­büyük ­bir iştahla ­yediğimiz ­ağaçlar.

Masa,­ sandalye,­ ev,­ bu­ satırları­ yazdığım­ kâğıtları,­ uzak­ diyarlara­ gitmek­ için­ inşa­ ettiğimiz­ gemileri­ hep­ ağaçlardan­ yapmadık­ mı?

Çocukluğumun­ ilk­ altı­ yedi­ yılını­ geçirdiğim­ Artvin'deki­ bahçemizde­ bulunan­ kirazı,­ dutu,­ narı,­ şeftaliyi,­ inciri,­ bahçenin­ en ­dibindeki ­heybetli ­ceviz ­ağacını, ­en ­az ­on çeşit ­elma­ ağacından­ oluşan ­elma ­evleğini ­tek ­tek ­hatırlıyorum.­ Bu­ ağaçların ­hepsini ­ama en ­çok ­da ­kiraz ­ağacını ­severdim.­ Verdiği­ kirazları,­bahçede ­bulunduğu ­yeri, ­boyu boşu ­ile ­çok ­güzel ­bir­ ağaçtı.­Yedi ­yaşıma ­gelince ­doğduğum­ bu­ şehri ­terk ­edip ­başka­ bir­ şehre ­taşındık.­ Bir ­yaz ­tatilinde­ Artvin'e ­döndüğümde ­ağacımı ­kesmişlerdi, manzarayı ­kapatıyor­ diye! ­Arada ­bir ­bu ­kiraz­ ağacını ­düşündüğümde­ içime­ hem hüzün ­hem­ de ­çocukça ­bir­ neşe ­dolar. ­Bu ­yüzden, ­hangi ­nedenle ­olursa ­olsun, ­her kesilen­ ağaç ­bana ­acı ­verir.

Pek ­çok ­şey ­gibi ­artık ­tamamen ­yitmiş ­ve ­kaybolmuş ­bahçedeki ­bu ­ağaçlar ­benim düşünce ­dünyamda ­yaşamlarını ­sürdürüyor.

Belki­ yazıyla ­ve­ resimle ­yapmaya ­çalıştığım, ­çocukluğumun­ bu­ kaybolan­ cennet­ bahçesini­ bir­ şekilde­ yeniden­ yaratmak­ çabası ­olsa ­gerek. William­ Blake'in ­dediği­ gibi, ­"Kimilerini ­gözyaşına­ boğan­ ağaç,­kimileri­ için­ yalnızca yolu­ tıkayan­ yeşil ­bir ­engeldir. ­İnsan­ kendi ­neyse, ­gördüğü­ odur."

"Ağaçlara bir saygı duruşu"

Yapı Kredi Yayınları, 'Ağaçname'ye ilişkin olarak yayımladığı tanıtım bülteninde, şu ifadeleri kullanıyor:

"Çizgilerini tüm dünya kültürleriyle besleyen ve çalışmalarını Paris'te sürdüren Selçuk Demirel'den ağaçlara bir saygı duruşu: 'Ağaçname'.

Selçuk Demirel Ağaçname'de yer yer şiirsel, yer yer de aforizma niteliğinde metinler eşliğinde ağaçların hayatımıza kattığı anlamların altını çiziyor:

Ben bir ağacım.
Benden masa olur,
sandalye olur.
Benden kâğıt olur,
kalem olur.
Oturup ağaç resimleri
çizersin
."

Kitaptan tadımlık

Benden­ darağaçları
kurdunuz
insanları­ asmak ­için.
Benden ­kanlı ­sultalara­ tahtlar­
yaptınız
insanları­ ezmek ­için.
Benden­ zindan­ kapıları
yaptınız
insanları ­susturmak ­için.
Ben ­bir ­ağacım­ demeye­
dilim­ varmıyor...

Selçuk Demirel kimdir?

Türkiye'nin dünyada da bilinen sanatçıları arasında yer alan Selçuk Demirel, 1954 yılında Artvin'de doğdu. İlk çizgilerini 1973 yılında haftalık 7 Gün dergisinde yayımladı. 1978 yılında Ankara'daki mimarlık öğrenimi yarıda bırakarak Paris'e gitti.

1979 yılında Paris École Nationale Supérieure de Beaux-Arts'ın sınavlarını kazandı. Düzenli bir öğrenci olamadı. 1980-1981 yıllarında çocuklar için yazıp resimlediği MouMouk dizisi ile diğer desenleri Le Monde gazetesinde yayımlandı.

Başta Türkiye ve Fransa olmak üzere çok sayıda Avrupa ülkesi ve ABD'de önemli gazete, dergi ve kitaplarda desenleri yayımlandı. Çalışmalarını düzenli olarak Le Monde, Le Monde Diplomatique ve T24'te sürdüren Selçuk Demirel açtığı kişisel sergilerin yanı sıra desen albümleri, çocuklar için yazıp resimlediği ve değişik yazarlarla birlikte gerçekleştirdiği 50'den fazla kitabı var.

Eserleri önemli özel koleksiyonlarda yer alan sanatçının 2022 yılında 23 çalışması Musée National L'Histoire de l'Immigration tarafından müzenin koleksiyonuna alındı.

'Defile' (2013), 'Başka Bir Yerde' (2013), 'Portakal Mavisi Bir Dünya' (2016), 'Duman' (John Berger ile, 2016), 'Sen Surat Okumayı Bilir misin?' (2017), 'Elma' (2017), 'Noir' (2017), 'Saat Kaç?' (John Berger ile 2018), 'PSI / Bilinç Altından Gerçeküstüne' (2019), 'Kıyıda Tek Başına' (2019), 'Bir Ağacın Altında' (2021), 'Birdenbire İstanbul' (2022) Selçuk Demirel'in son çıkan kitapları.

 

Künye

Kitap: Ağaçname | Sen Ne Güzel Bir Ağaçsın!
Yazan ve Çizen: Selçuk Demirel
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
Editör: Korkut Erdur
Düzelti: Filiz Özkan
Tasarım: Selçuk Demirel
Grafik Uygulama: Süreyya Erdoğan
Birinci Baskı: Mart 2023
Sayfa Adedi: 118

TIKLAYIN | 'Çizgilerde nadir bir şiir'; Selçuk Demirel'in 'Gök ve Yer Arasında' başlıklı sergisi Paris'te açıldı

TIKLAYIN | Selçuk Demirel desenleri