Saadet-Gelecek grup toplantısı | Ahmet Davutoğlu: Suriye'de şimdi savaş vakti değil diplomasi vaktidir

"Rusya, İran, Amerika, İngiltere, Fransa ve Çin ile temasa geçin. BM'ye mektup yazın, Suriye'de geçiş hükümeti kurulsun diye talepte bulunun"

04 Aralık 2024 12:50

T24 Politika

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Suriye'de yaşanan olaylara ilişkin iktidara çağrıda bulunarak, “Suriye'de yapılması gereken şu, şimdi savaş vakti değil diplomasi vakti. Rusya, İran, Amerika, İngiltere, Fransa ve Çin ile temasa geçin. BM'ye mektup yazın Suriye'de geçiş hükümeti kurulsun diye talepte bulunun. Halep'te derhal sivil bir yönetim kurulsun. Bir geçiş hükümeti için çalışın, rejimle de konuşun. Kürtleri de dışlamamak lazım. PYD yönetiminde diye düşünmeyin. Oradaki Kürtler, Türkiye'ye müzahirdir. Suriye'yi birleştirin sakın bölmeyin" dedi.

Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Saadet-Gelecek grup toplantısında Türkiye sınırlarında yaşanılan olaylara dikkat çekti. Suriye'de devam eden çatışmaları yakından takip ettiğini açıklayan Davutoğlu, iktidarı Suriye için diplomasi yapmaya davet etti. Davutoğlu'nun konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

"Yarın kadınlara seçme seçilme hakkının verilmesi. Bu vesileyle kadınları saygı ve hürmetle selamlıyorum. İnşallah ilk seçimde bu seçme ve seçilme hakkını en iyi şekilde kullanarak kadın cinayetlerine yol açan bütün bu hukuksuzlukların kaynağı olan iktidarı yerinden etmeye sizi davet ediyorum."

"İktidar "Denizden nehire özgür Filistin" diyen gençleri tutukladı"

Trump "Bu benim aletim, aracım olan bizim desteğimizle ayakta duran Netanyahu'nun yaptığı soykırım yetmedi, ben soykırımı da aşıp Orta Doğu'da cehennem yaşatacağım" diyor. Trump bu sözü söyleyeli 48 saat geçti Ankara'dan ses yok. Ne yaptı iktidar? ‘Denizden nehire özgür Filistin’ diyen gençleri tutukladı. Sizi onurlu bir suça teşvik ediyorum. Bu gençlerimizin yalnız olmadığını göstermek üzere, eğer suçsa bu suçu biz de işliyoruz. Ayağa kalkın ve hep beraber gençlerin söylediği sözü söyleyelim. Sağır kulaklar, kör vicdanlar duysun. Bu onurlu sesi yükselten gençlerimiz de duysun asla yalnız değilsiniz, sizi asla yalnız bırakmayacağız. İki Grup Başkanvekili avukatımızı Sayın İsa Mesih Şahin'i ve Bülent Kaya'yı onların avukatı olarak buradan tayin ediyoruz. Ankara ses versin, korkmasın. Yeni bir mektup gelir diye düşünmesin buradan Trump'a ses versin ve desin ki 'Cehennem ateşini yakma Orta Doğu nice zalimlere mezar oldu gerekirse size de mezar ederiz'.

"Suriye'de yapılması gereken şu, şimdi savaş vakti değil diplomasi vakti"

"Kuzey Irak'ta yaptığım gözlemler beni çok tedirgin etti’ dedim. ‘Her an Türkiye'nin kuşağında Süleymaniye, Kerkük, Musul, Deyrizor, Rakka, Münbiç, Halep, İdlib ve Lazkiye bu kuşaklar Türkiye'nin güvenlik hattı’ demiştim. ‘Bu kuşakların üzerinde olacak her kıpırdamaya dikkat edelim’ demiştim. Kerkük, Musul ve Halep bu şehrin kaderi Türkiye'nin kaderidir. Suriye'de ne olduğunu yakından takip ediyoruz. Türkiye bu savaşın doğrudan başlatıcısı gibi görünmemelidir. Dün gece Hama dış mahallelerine girdi muhalif unsurlar ve rejim Hama'dan çekilmeye başladı. Hama-Humus arasında Güney'de Dera'da hareketlenmeler var. Suriye'de yapılması gereken şu, şimdi savaş vakti değil diplomasi vakti. Rusya, İran, Amerika, İngiltere, Fransa ve Çin ile temasa geçin. BM'ye mektup yazın Suriye'de geçiş hükümeti kurulsun diye talepte bulunun. Halep'te derhal sivil bir yönetim kurulsun. Bir geçiş hükümeti için çalışın, rejimle de konuşun. Kürtleri de dışlamamak lazım. PYD yönetiminde diye düşünmeyin. Oradaki Kürtler, Türkiye'ye müzahirdir. Suriye'yi birleştirin sakın bölmeyin." (ANKA)

Halep'te neler oluyor?

Suriye'nin Hatay sınırındaki İdlib kentini kontrol eden Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin ‘terör organizasyonları’ listesinde bulunan cihatçı örgüt Heyet Tahrir Şam (HTŞ) önderliğindeki silahlı gruplar, 27 Kasım'da Şam yönetimi kontrolündeki Halep'e geniş bir harekât başlattıklarını duyurdu. İdlib ile Halep birbirine sınır iki kent. Suriye'nin ikinci büyük kenti olması yanı sıra iç savaş öncesinde ülke ekonomisinin kalbi olarak bilinen Halep'te 2016'dan bu yana ilk kez kendisine muhalif silahlı gruplarla Şam yönetimi arasında çatışma yaşanıyor. Harekâta Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin aktardığına göre Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) da destek veriyor.

Mart 2020'de Rusya ve Türkiye, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde ateşkes ilan etmiş; iki ülke ordularının bölgede ortak devriyeler gerçekleştireceği açıklanmıştı.

Şu anda bölgede Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) ait çok sayıda gözlem noktası bulunuyor.

Bölgede silahlı gruplarla Suriye ordusu arasında şiddetli çatışmalar yaşanıyor. Bölgeden aktarılan bilgilere göre söz konusu silahlı gruplar, ilk 48 saatte 20 kilometreye yakın mesafe kat etti. 29 Kasım'da ise HTŞ liderliğindeki grupların Halep'in kalbine girdiği iddia edildi. Britanya merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi hem silahlı gruplardan hem de Suriye ordusundan çok sayıda kişinin öldüğünü bildirdi. Gözlemevi'ne göre ilk iki günde 120'den fazla HTŞ militanı ve yaklaşık 20 SMO üyesi öldü, Suriye ordusu da 60'tan fazla kayıp verdi.

Türkiye temkinli ama Şam'ı işaret ediyor

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Moskova'nın, silahlı grupların saldırısını "Suriye'nin egemenliğinin ihlali" olarak gördüğünü açıkladı. Peskov, "Biz Suriyeli yetkililerin bölgeye bir an önce düzen getirmesinden ve anayasal düzeni yeniden tesis etmesinden yanayız” dedi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, Halep'te yaşanan çatışmalarla ilgili açıklamasında "İdlib'e yönelik son dönemdeki saldırıların" altını çizdi ve "son günlerde yaşanan çatışmaların bölgedeki gerginliği istenmeyen şekilde artırdığına" dikkat çekti. "Yeni ve daha büyük istikrarsızlıklara yol açılmaması ve sivil halkın zarar görmemesi, Türkiye bakımından büyük önem teşkil etmektedir" diyen Keçeli, "Gelişmeleri, Suriye’nin birliği ve toprak bütünlüğüne atfettiğimiz önem ve terörle mücadeleye verdiğimiz öncelik çerçevesinde çok yakından takip ediyoruz" ifadelerini kullandı.

Kritik önemdeki M5 yolu hedefte

Resmî kaynaklara göre, silahlı gruplar, Halep ile başkent Şam arasındaki ana karayolu kavşağı olan M5'in bir bölümünü kontrol altına almayı başardı. M5, Suriye'nin Ürdün sınırı yakınlarında başlayan ve Türkiye sınırı yakınlarındaki Halep'e kadar uzanan otoyol.

İdlib vilayetini boydan boya kesen ve 450 kilometre uzunluğundaki yol, ülkenin nüfusu en fazla olan dört kentini, Şam, Humus, Hama ve Halep'i birbirine bağlıyor. Savaş öncesinde Suriye'nin ekonomik arterlerinden biri olan M5, ülkenin sanayi merkezlerinden Halep'i de besliyor.

Uzmanlar otoyol aracılığıyla yapılan ticari işlemlerin savaş öncesinde 25 milyon dolarlık günlük hacme sahip olduğunu tahmin ediyor. Otoyol Suriye'nin doğusu ve kuzeyinden ülkenin geri kalan kesimlerine buğday ve pamuk taşımacılığı için kullanılıyor. Ayrıca Ürdün, Suudi Arabistan, Türkiye ve Arap ülkeleriyle ticaret de bu yol üzerinden yapılıyor.

Bölgede hangi güçler bulunuyor?

Suriye, Rusya ve İran; yeni saldırı dalgasının HTŞ destekli silahlı grupların Halep'in kontrolünü tamamen ele geçirmesine yol açabileceğinden endişe ediyor.

İran Devrim Muhafızları'nın önemli komutanlarından Kioumar Pourashemi'nin Halep'teki çatışmaların ilk saatlerinde öldürüldüğü bildirilirken, Rus hava saldırıları özellikle Suriye ordusunun önemli bir akaryakıt üssünün bulunduğu Han Al-Asal'da yoğunlaştı.

Şam yönetimi, Rusya tarafından eğitilen ve eskiden "Kaplan Kuvvetleri" olarak bilinen 25. Özel Kuvvetler Tümeni'ni bölgeye konuşlandırdı. Şam tarafından konuşlandırılan birlikler arasında Filistin Kudüs Tugayı ve Rus yapımı modern T-90 tankları ve T-72'nin geliştirilmiş versiyonlarıyla donanmış 4. Suriye Tümeni yer alıyor.

Yıllardır İdlib'i kontrol eden ve eski adı El-Nusra Cephesi olan, kendilerini cihatçı olarak tanımlayan HTŞ, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin "terör organizasyonları" listesinde bulunuyor. Türkiye de HTŞ'yi "terör örgütü" olarak kabul ediyor.

Türkiye-Suriye normalleşme çabaları

Saldırılar, Türkiye ile Suriye arasında normalleşme çabalarının hızlandığı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad ile görüşme isteğinin dile getirildiği bir dönemde gerçekleşiyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Suudi Arabistan ve Azerbaycan'a yaptığı ziyaretlerin ardından uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada “Hâlâ Esad ile görüşmeyi umuyorum. Çünkü Suriye ile Türkiye arasındaki terör yapılarını yok etmemiz gerekiyor. Suriye’de adil ve kalıcı bir barışın temeli var. Bunu sağlamak için atılacak adımlar net ve açıktır. Normalleşme için Suriye tarafına elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barış ve huzurun kapılarını açacağına inanıyoruz" demişti.

Rusya ile Türkiye arasında anlaşmazlık mı var?

Kremlin’in Suriye Özel Temsilcisi Aleksander Lavrentiyev, geçtiğimiz haftalarda yapılan Astana22 toplantısı sırasında Rus haber ajansı Tass’a verdiği röportajda Türkiye’ye Suriye'de "işgalci güç" demişti. Rusya, kendi güçleri ve İran güçleri dışındaki tüm askerî varlıkları "işgalci" olarak tanımlıyor fakat Astana ortaklığı Moskova'nın Ankara'yı açıktan bu şekilde tanımlamaktan uzak durmasını sağlıyordu.

NAMIK DURUKAN YAZDI

Münbiç’e büyük saldırı için hazırlık yapılıyor, SMO güçleri Münbiç’e büyük sevkiyat yaptı: Sabah harekat beklentisi

HTŞ, Hama’ya 5 kilometre yaklaştı; birçok ilçe, köy ve askerî tesis HTŞ’nin kontrolüne geçti: Hedefteki Humus alınırsa Şam’ın önü açılacak

PYD/YPG, Fırat’ın batısını boşaltıyor: Tel Rıfat’tan sonra Menbiç’ten de çekiliyorlar

Kuzeybatı Suriye’de şiddetli çatışmalar: Harita değiştiren operasyonda Batı Halep’e yoğun bombardıman

HTŞ liderliğindeki gruplar bir kez daha şehrin kapılarına dayandı; Halep’e 5 kilometre yaklaştılar

HTŞ liderliğindeki gruplar Halep’in dış mahallelerine girdi, merkeze ilerliyor: Şam-Halep karayolu da kontrollerine girdi

Rus savaş uçakları Halep'i vurdu: HTŞ destekli gruplar, YPG’nin kontrolündeki havaalanına saldırı hazırlığı yapıyor

İdlib tamamen HTŞ liderliğindeki silahlı grupların kontrolüne girdi, istikamet Hama: Gruplar kente girmeye başladı

SMO, Tel Rıfat ve Afrin bölgesinde saldırıya geçti; PYD/DSG cepheleri ateş altına alınıyor

Suriye Milli Ordusu, Tel Rıfat’a girdi: 'Sırada Münbiç var' iddiası

Fırat’ın batısını boşaltıyorlar: ABD destekli PYD/DSG, Deyrizor’da İran milislerine sınırlı harekât başlatacak iddiası