İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Mavi Marmara saldırısındaki hatalarından ötürü Türkiye'den resmen özür diledi. Özrün yanı sıra Netanyahu, tazminat ödemeyi kabul etti. Netanyahu, Başbakan Erdoğan'a “Mavi Marmara baskınında ölenler ve bozulan ilişkiler için özür dilerim” dedi. İsrail Başbakanlığı'ndan yapılan resmi açıklamada “Başbakan Netanyahu, can kaybına neden olan hatalar nedeniyle Türk halkından özür diledi” ifadeleri yer aldı. Ayrıca, İsrail'den yapılan açıklamada, Gazze'ye ambargo uygulamasının kaldırılabileceği sinyalini verdi.
Netanyahu’dan özür
Binyamin Netanyahu, Başbakan Erdoğan’ı telefonla arayarak, “Mavi Marmara baskınında ölenler ve bozulan ilişkiler için özür dilerim” dedi. Netanyahu, "İnsanların hayatını kaybettiği için pişmanız, bu ölümlere sebep olduğumuz için özür dileriz" dedi.
Netanyanu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinde, Mavi Marmara saldırısından ötürü duyduğu pişmanlığı dile getirdi ve "trajik sonuçların" kasti olmadığını söyledi.
Netanyahu, saldırıda ölenler için tazminat ödemeyi kabul etti.
İsrail, Gazze ablukasının kaldırılacağı işareti verdi. Hurriyet.com.tr'de yayımlanan Zeynep Gürcanlı imzalı habere göre ise, "Netanyahu, Gazze ablukasının kaldırılacağı sözü verdi." Başbakanlık'tan yapılan açıklamada ise bu konu hakkında "Sayın Netanyahu ayrıca İsrail’in sivil halkın kullanacağı malların Gazze dahil Filistin topraklarına girişine ilişkin kısıtlamaları esas itibariyle kaldırdığını ve sükunet devam ettiği müddetçe bu durumunda devam edeceğini ifade etmiştir" ifadelerine yer verildi.
'Operasyonel hatalar oldu, pişmanız'
Saldırıda hayatını kaybedenler nedeniyle İsrail'in "pişmanlığını ifade ettiğini" belirten ve tazminat ödeme sözü veren Netanyahu, saldırıda "operasyonel hatalar" olduğunu kaydetti.
Erdoğan özrü kabul etti
Reuters'a konuşan ABD'li bir yetkili, Erdoğan'ın İsrail’in özrünü kabul ettiğini ve ilişkilerin normalleştirilmesi gerektiği konusunda Netanyahu ile hemfikir olduklarını belirtti.
Görüşmede tarafların, Mavi Marmara baskınına katılan İsrailli askerlere yönelik hukuki girişimlerden vazgeçilmesi konusunda da mutabık kaldığı bildirildi. İsrail Başbakanı Netanyahu'nun Mavi Marmara kurbanlarının ailelerine tazminat ödemeyi kabul ettiklerini açıkladığı da belirtildi.
Obama arabulucu oldu
ABD Başkanı Barack Obama, Başbakan Erdoğan'la Binyamin Netanyahu'nun telefonda görüştüğünü açıkladı.
Obama açıklamasında, "Umarım, Erdoğan-Netanyahu görüşmesi ilişkileri derinleştirir" dedi.
ABD'nin Türkiye ve İsrail ilişkilerine verdiği önemin altını çizen Obama, “Bölgesel barış ve güvenlik açısından Türkiye-İsrail arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesine büyük önem veriyoruz” dedi.
Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada “ABD, hem Türkiye hem de İsrail'le olan yakın ortaklığına büyük değer veriyor. Bölgesel barış ve güvenliğin güçlendirilmesi için Türkiye ile İsrail'in ilişkilerinin tekrar düzelmesine büyük önem veriyoruz” ifadelerine yer verildi.
Obama açıklamada, "Görüşmenin iki lider arasında bu ve diğer birçok mücadele ve fırsat konusunda daha derin işbirliği sağlayacağından umutluyum" dedi.
Havaalanında kurulu özel konteynerde gerçekleşti
Beyaz Saray tarafından açıklanan Erdoğan-Netanyahu telefon görüşmesi, Obama’nın uçağı Ürdün’e yola çıkmadan önce havaalanında kurulu özel konteynerde gerçekleşti. Erdoğan ve Netanyahu arasındaki telefon görüşmesi yarım saat sürerken, görüşmeye kısa bir süreliğine Obama’nın da dahil olduğu kaydedildi.
'Filistin için ortak açıklama'
ABD'li yetkililerin "Air Force One"da yaptığı açıklamada, Filistin'deki insani koşulları iyileştirmek için Türkiye ve İsrail'in birlikte çalışma konusunda aynı fikirde oldukları da vurgulandı.
Başbakanlık ve Dışişleri Bakanlığı'ndan ise bu konuda henüz bir açıklama yapılmadı.
En son temas Van Depremi'nde
Mavi Marmara saldırısında 9 Türk'ün öldürülmesinin ardından Türkiye ile İsrail arasındaki diplomatik ilişkiler donma noktasına gelmişti.
Başbakan Erdoğan ile İsrail Başbakanı Netanyahu arasında en son 2011'deki Van depreminde bir telefon görüşmesi gerçekleşmişti.
Van depreminde Erdoğan'ı arayan Netanyahu, geçmiş olsun dileğinde bulunmuş ve yardım teklifinde bulunmuştu.
Neler yaşanmıştı?
İsrail, 31 Mayıs 2010'da Gazze Şeridi’ne 3 yıldır uygulanan ambargoyu delip insani yardım ulaştırmayı hedefleyen Mavi Marmara gemisine uluslararası sularda helikopter ve botlarla baskın yapmıştı. Baskında 9 kişi hayatını kaybetmiş, 30 kişi yaralanmıştı.
Tüm dünyanın tepkisini çeken baskında gemi İsrail'in Aşkod limanına çekişmiş, yaralılar kelepçelenip hastaneye kaldırılmıştı.
Türkiye’nin yanı sıra İsrail’in Avrupa Birliği’ndeki müttefikleri, Birleşmiş Milletler ve dünyanın dört bir yanından birçok ülke operasyonu kınamış; şaşkınlık ve üzüntü ifadeleri dile getirmişti.
Türkiye'nin İsrail'le barışmak için şartları neydi?
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Haziran 2010'da İsrail'le ilişkilerin değişmeden sürebilmesi için dört şartı olduğunu açıklamıştı:
- İsrail'in 31 Mayıs'ta Gazze'ye yardım götüren filodaki Mavi Marmara gemisine saldırısı için özür dilemesi.
- Ölen sekizi Türkiye biri ABD yurttaşı dokuz kişinin ailelerine tazminat ödemesi.
- Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon'un önerdiği uluslararası soruşturma komisyonunun kurulmasına rıza göstermesi.
- Gazze Şeridi'ne uyguladığı ambargoyu kaldırması.
