Dünya

İsrail - Filistin müzakerelerinde masada neler vardı?

Yeni bir Filistin devleti kurulması ihtimali ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin de eşlik ettiği toplantıda tartışıldı. Filistin Kudüs'te İsrail lle beraber iki ayrı başkent kurulmasını talep etti

31 Temmuz 2013 15:11

Çeviri: Kerem Cihan Uluç

İsrailli ve Filistinli liderler daha önce de olduğu gibi barış görüşmeleri için Amerika Birleşik Devletleri'nde bir araya geldi.

 

Referandum için İsrail'in Filistin'i ikna etmesi gerekli

 

İsrailli müzakereciler, İsrail devletinin Filistin tarafından Ortadoğu'nun ayrılmaz bir parçası olduğu gerçeğini kabul etmesi gerektiğine vurgu yaptı. Modern İsrail'in tarihi, Avrupa'daki baskıdan kaçanların, Yahudiliğin doğduğu topraklara tekrardan dönüşüyle doğrudan bağlantılı olduğunu ifade eden İsrail,  Arap ve Müslümanların bu tarihî gelişmeyle hiçbir zaman resmen barışık olmadığına vurgu yaparak bu durumun tanınmasını istedi. İngiliz gazetesi The Telegraph'da yayımlanan habere göre, Amerika Bileşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı John Kerry'nin Ortadoğu'nun bu iki hasmı arasında bir anlaşma düzenlemesi şart koşuldu.  


Buna karşın, Filistinli müzakereciler, İsrail'in 1948 yılında kurulmasından önce yaşanan savaş döneminde sürgüne gönderilen Filistinlilere topraklarına dönme hakkının tanıması gerektiğine işaret etti. Filistinli müzakereciler, Ortadoğu'nun değişik bölgelerine dağılmış olan milyonlarca Filistinli'nin 'geçici' sürgünlerinden evlerine dönmesine müsâde edilmesi talebinde bulundu. Yıllardır, birçok ailenin belki bir gün evlerine dönme ihtîmaline karşı anahtarlarını ceplerinde taşıdığını ifade etti.

İsrailli müzakereciler, İsrail'e komşu olacak bir Filistin devleti kurulması hâlinde, Filistin'in sınırlarda İsrail'e imtiyaz tanıması, ve İsrail'in güvenlik endişelerini gidermesi talebinde bulundu. 

İsrailli müzakereciler, bu şartlar sağlandığı takdirde, Yahudilerin çoğunluğu oluşturdukları bölgelerin İsrail devletinin himayesinde kalması şartıyla, İsrail'in güvenliği ve stratejik çıkararı için hayatî sayılmayan bölgelerin Filistin'e devredilebileceğini söyledi. Ancak müzakereciler, kurulacak Filistin devletinin ordusunun büyük ölçüde dağıtılması ve Filistin'in gerektiği taktirde İsrail'in güvenlik güçleriyle iş birliği yapması talebinde bulundu.

 

Filistin bağımsız bir devletten çok daha fazlasını istiyor

 

Filistinli müzakereciler, kurulacak devletin şu anda El Fetih örgütünün ve Gazze'deki İslamcı Hamas tarafından yönetilen Batı Şeria üzerinde hak talebinde bulundu. Buna ek olarak, Filistinli müzakereciler Kudüs'te hem İsrail hem de Filistin için paralel iki başkent kurulması için talepte bulundu

İsrailli müzakereciler, kurulacak Filistin devletinin sınırlarının, 1967'de İsrail'in zaferiyle sonuçlanan savaştan sonra bölgeleri ayırmak için oluşturulan sınırlar esal alınarak planlanması gerektiğini vurguladı.

Filistinli müzakereciler, 5 bin Filistinlinin hapsedildiği ve milyonlarca insanın anavatanlarından uzaklaştırıldığı hesaba katıldığında, yapılacak anlaşmada bu vatandaşları özgür kılacak hükümlerin yer almasını şart koştu.

Filistinli müzakereciler için yapılacak anlaşmanın en önemli iki kilit noktası, bu mahkûmların serbest bırakılması ve kurulacak devlette İsrail'in kısıtlamaları olmadan, Filistinlilerin kendi yönetimlerini oluşturması olarak belirlendi.  
 

İlgili Haberler