İstanbul Adalar'da toplu ulaşımda kullanılmaya başlanan ve ebatları nedeniyle tarihi ve doğal dokusuna zarar verdiği gerekçesiyle halkın tepkisini çeken minibüslere ilişkin olarak, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden açıklama yapıldı. Açıklamada, “Adalar halkı için toplu ulaşım olmazsa olmaz. Adalar’da, İstanbul’un diğer tüm ilçelerinde olduğu gibi toplu ulaşımı bir kamu görevi olarak yürütüyor” denildi. İBB, ayrıca Adalar halkının bir kısmının ulaşım araçlarını destekleri belirtildi.
2020 yılında özellikle hayvan aktivistlerinin karşı çıktığı ve "atlara eziyet edildiği" iddiaları üzerine Adalar'da faytonlar kaldırıldı. Bunun ardından herhangi bir ulaşım aracının olmadığı ilçede golf aracı tipindeki 13 kişilik elektrikli "adabüsler" ile ulaşım sağlanmaya başlandı. Ancak bu araçların tescilli olmaması ve yetersiz olduğu tartışmaları, yeni bir ulaşım alternatifi konusunu gündeme getirdi.
Bölgenin sit alanı ve yaya bölgesi olduğunu belirten Adalılar, ‘Azmanbüs’ adını verdikleri minibüslere karşı eylemler düzenledi. Büyükada’da bulunan Çınar Meydanı ve İETT Garajı'nın bulunduğu Kurşunburnu mevkiinde bir araya gelen ada sakinlerine polis müdahale etti ve bazı vatandaşlar gözaltına alındıktan sonra serbest bırakıldı.
İBB tepkilere neden olan minibüslerle ilgili yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada bazı soru ve yanıtlara yer verilerek şöyle denildi:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, diğer 38 ilçede olduğu gibi Adalar ilçesinde de toplu ulaşım hizmeti veriyor. Yasal zorunluluk olan bu hizmet, yaz aylarında günlük nüfusu 60 bini bulan Adalar için bir ihtiyaç. Kış aylarında da dezavantajlı Ada sakinleri için olmazsa olmaz. İBB, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin 16 Ocak 2020 tarihli kararı ile Adalar’daki faytonları kaldırdı. Zaman kaybetmeden, toplu ulaşım için 40 adet 13 kişilik, elektrikli, L sınıfı tescilsiz araç ile toplu taşıma faaliyetlerine başlandı. Ancak bu araçların lisans süresi doldu. Bu kez de 12 farklı ülkede kullanılan ASELSAN ve KARSAN’ın ortak üretimi olan lisanslı, elektrikli, güvenlik donanımlarına sahip yeni araçlar hizmete alındı.
"Adalar İlçesi, İstanbul’un diğer 38 ilçesi gibi İstanbulluların ikamet ettiği, yaz aylarında günlük nüfusu 60 bini aşan bir ilçedir. İBB ve bağlı kuruluşu İETT, diğer tüm ilçelerde olduğu gibi Adalar İlçesi’nde toplu taşıma dahil olmak üzere tüm yerel yönetim hizmetini sağlıyor.
Yeni araçlara neden geçildi?
Mevcut 13 kişilik, elektrikli, L sınıfı tescilsiz araçların UKOME tarafından verilen kullanım izin süresi 30 Nisan 2024 tarihinde sona erdi. Bu nedenle yine elektrikli, sessiz ve çevreci olan ancak ilgili mevzuat gereği M sınıfı ve tescilli olması gereken araçlar hizmete alındı .
Yeni araçlar hangi marka?
İETT tarafından, Adalar’a özel olarak üretilmesi istenen yeni elektrikli araçlar için açılan ihalelere ulusal ve uluslararası araç üreticilerinin katılım sağlamaması sebebiyle T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Sanayi İşbirliği Projesi kapsamında ASELSAN ve KARSAN’ın ortak üretimi olan lisanslı, elektrikli, güvenlik donanımlarına sahip araçlar alındı.
TIKLAYIN - İETT'nin Adalar'a minibüs kararı, Adalıları ayaklandırdı: İBB ne diyor, halk ne istiyor?
Yeni araçların özellikleri neler?
Hizmete alınan yeni, M sınıfı lisanslı araçlar;
- Sıfır emisyonlu, yüzde 100 elektrikli, engelli erişimine uygun, sessiz, tek şarj ile 150 km menzile sahip olan ve ilave şarja ihtiyaç duymadan Büyükada’da 21 tur hizmet verebilen, 12 kişilik oturma kapasitesine sahip, yeni nesil güvenli ulaşım sistemlerine sahip araçlardır.
Bu araçlar sadece Türkiye'de mi kullanılıyor?
Adalar İlçesi’nde hizmete başlayan araçlar; Fransa, Almanya, İtalya, İsviçre, Polonya, Hırvatistan, Japonya, Portekiz, Romanya, İspanya, ABD ve Kanada’da kullanılıyor.
Adalar halkı ne istiyor?
Büyükada, Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’dan oluşan Adalar İlçesi’ndeki nüfusun büyük bir bölümü, faytonların kaldırılmasından ve toplu ulaşımın İBB ve İETT tarafından 2020 yılından bu yana tamamen net, programlı ve ekonomik olarak sağlanmasından memnun olduğunu ifade ediyor.
Ancak Ada halkının bir kısmı ise Adalar İlçesi’nde toplu taşıma faaliyetinin olmaması gerektiğini, Adalar’da ulaşımın yürüme ile sağlanabileceğini savunuyor. Bir kısmı ise kullanım izin süresi dolan tescilsiz elektrikli araçların devam etmesini, yeni gelen tescilli, güvenli ve elektrikli araçların boyutunun daha büyük olduğu gerekçesiyle yeni araçları istemediğini ifade ediyor.
Adalar'da toplu ulaşım hizmetinin sağlanmaması mümkün mü?
Adalar İlçesi’nde toplu ulaşım hizmetinin verilmemesi, yasal olarak mümkün olmadığı gibi Adalar’da yaşayan farklı yaş ve farklı sağlık durumdaki insanların hastane - okul – mezarlık – sahil gibi istedikleri yere ulaşımlarının sağlanabilmesi açısından bir zaruriyet.
Ulaşımın tamamen yaya olması mümkün mü?
16 km2 alana sahip olan Adalar İlçesinde, yaz ve kış gibi yılın farklı mevsimlerinde ulaşım tamamen yaya olarak sağlanamayacağı gibi resmi tatil günlerinde ve hafta sonlarında nüfusu 60 bini aşan Adalar’a gelen turistlerin de ulaşımının sağlanması gerekiyor.
İETT Adalar'da kâr elde ediyor mu?
İETT Adalar’da, İstanbul’un diğer tüm ilçelerinde olduğu gibi toplu ulaşımı bir kamu görevi olarak yürütüyor. İETT’nin gelirlerinin, giderlerini karşılama oranı sadece %35 seviyesinde. Toplu ulaşım maliyeti İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sübvanse ediliyor.
TIKLAYIN - Servise sokulan elektrikli minibüslere tepki gösteren Adalılara gözaltı
