21. Genelkurmay Başkanı, emekli Org. Doğan Güreş (88) tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. 1990 yılında 1994 yılına kadar Genelkurmay Başkanlığı görevini yürüten Güreş, 1996 ile 2001 yılları arasında da Doğru Yol Partisi’nden (DYP) milletvekili seçilmişti.
Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 21. Genelkurmay Başkanı Orgeneral Doğan Güreş tedavi gördüğü GATA'da vefat etti.
20. Genelkurmay Başkanı Necip Torumtay’ın, dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın Irak planlarına karşı çıkıp istifa etmesi üzerine 6 Aralık 1990’da Genelkurmay Başkanlığı’na atanan Güreş, dönemin Başbakanı Tansu Çiller için “O tak diye emrediyor, ben şak diye yapıyorum” sözleri ile hatırlanıyordu. Genelkurmay Başkanlığı döneminde Türkiye ve Kuzey Irak’ta PKK’ya karşı yoğun operasyonlar düzenleten Güreş’in “Türk PKK’sı kurduk” sözleri de dikkat çekmişti.
'Tak diye emrediyor, şak diye yapıyorum'
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller'i “Kararlı ve cesur bir kadın” olarak niteleyen Güreş, İngiltere Genelkurmay Başkanı'nın “Kadın Başbakanınız emir veriyor mu?” sorusuna, “Ne demek rahat emir verebiliyor mu? Tak diye emir veriyor ben de şak diye selamı çakıp emri uyguluyorum” demişti. Güreş daha sonra haberin yanlış yansıdığını söylese de adı “Tak-şak Paşa”ya çıkmıştı.
Çiller-Güreş döneminin faili meçhulleri
Doğan Güreş'in Genelkurmay Başkanı olduğu dönemin Başbakanı Tansu Çiller'in 4 Kasım 1993'te "Elimizde PKK'ya yardım eden Kürt işadamlarının listesi var. Listede 60 kadar isim bulunuyor. Devlet PKK'yla olduğu gibi, PKK'ya mali destek sağlayanlarla da her biçimde mücadele edecektir" açıklamasının ardından 14 Ocak 1994'te Behçet Cantürk'le başlayan, 25 Şubat'ta avukat Yusuf Ziya Ekinci ile devam eden o cinayet dizisinde Savaş Buldan, Hacı Karay, Adnan Yıldırım, Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, avukat Medet Serhat, DEP'li avukat Faik Candan, Fevzi Arslan, Şahin Arslan ve Ankara'nın Altındağ ilçesinin Yüksekovalı Nüfus Müdürü Mecit Baskın katledildiler. DEP Milletvekili, Mehmet Sincar da 4 Eylül 1993’te Batman’da öldürülmüştü.
‘Hükümete, MGK’ya danışmadan yapıyordum’
Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fikret Bila’nın “Komutanlar Cephesi” kitabı için icraatlarını anlatan Güreş, “Bu emirleri verirken Cumhurbaşkanı Özal’a, Başbakan Demirel’e danışıyor muydunuz? Veya MGK’da görüşüyor muydunuz” sorusuna şöyle cevap vermişti:
“Hayır. Ben MGK’ya gittiğim zaman bakıyordum herkes çok memnun. Şehit anası bana bakıyor. Ben MGK’da da söylüyordum Cumhurbaşkanı’na, Başbakan’a, hepiniz çok memnunsunuz, diyordum.”
‘Sıkıyönetim varmış gibi fiilen yapıyorduk’
Güreş, Genelkurmay Başkanlığı döneminde “sıkıyönetim” ilan edilmemesi konusunda ise şunları söylemişti:
“Ben biliyorum niye (sıkıyönetim) ilan etmediklerini. Sıkıyönetim ilan ederiz, sonra da darbe yaparlar mı, diye düşünüyorlar. Hissediyordum. Yoksa ben onların tepesine biner ya sıkıyönetim ilan edin ya da ben birliklerimin başında kumandayı ele alıyorum, derdim. Ne yaparsanız yapın diyebilirdim. Ama her istediğimi yapabilecek bir ortam veriyorlardı bana. Fiilen dolduruyordum. Sanki sıkıyönetim varmış gibi fiilen dolduruyorduk. Öyle çalışıyorduk. (…) Demirel de memnundu. Valilerin hiçbiri bana bir şey demiyordu. Yetki sende değil, demiyorlardı. Hepsi ne dersem yapıyorlardı… O zamanki emir-komutayı şimdi çiz desen çizemem ama fiilen bizim isteklerimiz, kararlarımız yerine geliyordu.”
‘Türk PKK’sı kurduk’
Doğan Güreş, kendi tabiriyle “Türk PKK’sı” hakkında şunları söylemişti:
“Ankara’da kurduk. Sözünü ettiğim (Özel Harp Dairesi Başkanı) Kemal Paşa kurdu. Kendi de içindeydi. Çocuklarla birlikte yattı-kalktı. Dağlarda, ovalarda birlikte eğitim yaptı… Doğada mücadeleyle yaşadılar. Arazi koşullarına alıştılar. Hepsi özel bir asker oldu. Ellerinden her şey gelir. Çok dayanıklıdırlar. Çok sağlamdırlar. Çok güçlüdürler. Çok iyi silah kullanırlar. Bütün bunları kazandılar. Eğitim tamamlanıp birlik istenilen düzeye gelince de Kemal Paşa onları alıp Güneydoğu’ya gitti. Onlar Güneydoğu’nun gizli kahramanlarıydılar. Bir nevi Türk PKK’sı. Dağlarda gezer, teröristler gibi onlar da dağlarda, o koşullarda yaşar. Teröristi dağda bulur ve etkisiz hale getirir…”
Doğan Güreş kimdir?
1926 yılında Adana’da doğan Doğan Güreş, 1945 yılında Kuleli Askeri Lisesi'nden, 1947 yılında Nakliye (Ulaştırma) asteğmen rütbesi ile Harp Okulu'ndan mezun oldu. 1949 yılında Ulaştırma Sınıf Okulu'nu bitirdi. Muhtelif karargâh ve birliklerde Kısım Amirliği, Bakım Subaylığı, Takım ve Bölük Komutanlığı yaptı. 1963 yılında girdiği Harp Akademisi'ni 1965 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1973 yılına kadar çeşitli karargâh ve birliklerde, Atina'da görev yaptı.
1973 yılında Tuğgeneral, 1977 yılında Tümgeneral, 1981 yılında Korgeneral, 1985 yılında Orgeneralliğe yükseldi. Tuğgeneral rütbesi ile Kara Kuvvetleri Tayin Daire Başkanlığı, SHAPE Lojistik ve Silahlanma Dairesi Başkan Yardımcılığı ve Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tugay Komutanlığı, Tümgeneral rütbesi ile Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı, Korgeneral rütbesi ile Genelkurmay Personel Başkanlığı ve 3. Kolordu Komutanlığı görevlerinde bulundu. Orgeneral rütbesinde Harp Akademileri Komutanlığı ve 1. Ordu Komutanlığı yaptı. 23 Ağustos 1989 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na, 4 Aralık 1990 tarihinde Genelkurmay Başkanlığı görevine atandı. 30 Ağustos 1994 tarihinde emekliye ayrıldı.
Türk Silahlı Kuvvetleri'nde görev süresi bitmesinin ardından Doğru Yol Partisi ile politikaya girdi. 20 ve 21. dönemde Kilis Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde görev yaptı.
Doğan Akın: 20 soruda Tansu Çiller Türkiye'sinin karanlığında işlenen o cinayetler
Doğan Akın: Türk PKK'sı ile Kürt PKK'sı üzerine
