Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), ithal ilaçları tasarruf tedbirleri adı altında PTT aracılığıyla ulaştırmayı amaçlıyor. Eczacılar ve meslek örgütleri bu duruma tepkili. Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS), eczacılar olmadan kargocu ile hastalara ilaç vermenin faturasının ağır olduğunu belirterek Danıştay’a dava açtı. Eczacılar ve meslek odaları, “İlaç postacı ya da kargocu ile hastalara gönderilemez. İlaçların belli bir soğuk zincire göre saklanması gerek, aksi halde sorunlar olabilir” dediler.
Cumhuriyet'ten Sibel Bahçetepe ve Şeyma Paşayiğit'in haberine göre, SGK ile PTT arasında, yurt dışından temin edilen ilaçların hastalara ulaştırılmasına ilişkin geçen aylarda “Kapsamında ilaç bulunan gönderilerin taşınmasına ilişkin” işbirliği protokolü imzalandı. Yurt dışından gelen ilaçların dağıtımı SKG ile Türkiye Eczacılar Birliği (TEB) arasında imzalan protokol çerçevesinde TEB üzerinden getiriliyordu. Bu iş için TEB yüzde belli oranında komisyon alıyordu.
SGK’ye, hastaların mağdur edileceğini söyleyen TEB Başkanı Erdoğan Çolak’ın ardından TEİS’ten de tepki geldi.
Yasalara aykırı
TEİS Genel Başkanı Nurten Saydan, bu durumun eczacıları dehşete düşürdüğünü söyleyerek, “Tasarruf vatandaşlarımızın sağlığından yapılamaz. Bu ülkenin ilaç sağlık danışmanları eczane eczacıları olmadan ilaç vermenin bedelinin faturası hem vatandaşa hem de devlete çıkacaktır. İlaç postacı ya da kargocu ile hastalara gönderilemez. Vatandaş SGK ilaç kuyruğunu çok iyi hatırlar. şimdi de PTT önünde kuyruklarda ilaç mı bekleyecekler?” dedi. Sendika, bu protokolün açacağı sorunları şöyle sıraladı:
- İlaçlarda sıkıntılar: Eczacı eliyle temin edilmesi gereken ilaçların, postacı ve kargocu ile hastalara gönderilmesi; ilaçların saklanma koşulları ve kontrolü sırasında sıkıntılar doğuracak.
- Yüksek harcamalar yerine teminde düzenleme: İlaç harcamalarının bir buçuk milyar liraya çıkmasıyla birlikte yanlış ilaç fiyat politikalarının düzeltilmesine çalışmak yerine ilaç temin modelinin değiştirilmesinde yapılan bu düzenleme, halk sağlığına yönelik sorunun artarak devam edeceği tehlikesini gözler önüne seriyor.
- PTT ile dağıtım ciddi tehlike: İnternetten, bakkaldan, marketten, PTT’den alınmaması gereken ilaçlar, çok ciddi danışmanlık gerektiriyor. Eczacıya danışılmadan, uyarıları dikkate alınmadan kullanıldığı zaman sağlık için çok ciddi tehlikelere sahip olan ilaçlar, kargoyla alındığı takdirde yalnızca hastaya değil, yakınlara da zarar verebilir.
- Yanlış ilaç politikası: İlaç harcamasının yüzde 10’una denk düşen SGK’nin yurtdışı ilaç harcaması, yanlış ilaç fiyat politikasından kaynaklanıyor. Eczacılar, yetkililerin uygulamaları genişletip genelleştirmeye çalışması yerine, bu ilaçların Türkiye’de üretilmeleri ya da ruhsatlı olarak getirilmeleri konusunda gerekli çalışmaları yapmasını talep ediyor.
"Bu sistem sürdürülemez"
SGK’nin “TEB’in kâr oranı üzerinden tasarruf yapmayı” gerekçe göstererek yaptığı PTT protokolünü, “SGK bu ilaçları kendisi temin etme yoluna giderek kamu maliyesini korumuş olmayacak aksine, sınırlı kadroları, devlet bürokrasisi, memur mesai saati içerisine sıkışacaktır. Resmi işlemlerin tamamlanamaması gibi nedenlerle bu sistem sürdürülemez bir hale gelecektir. İlaca erişimi zorlaştıracak” diyerek eleştiren TEB Başkanı Erdoğan Çolak, “PTT, özel saklama koşulu gerektiren ilaçları nasıl taşıyacak” diye sorarak yapılan protokole tepki göstermişti.
Danıştay’a dava
TEİS, SGK ve PTT arasında imzalanan bu protokolün iptali için Danıştay’a dava açtı. Danıştay, daha önce bu konuda açılan davada, böyle bir uygulamanın kamu yararına olmadığı, yasalara ve yönetmeliklere aykırı olduğu kararı vermişti.
Hasta mağduriyeti
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Cenap Sarıalioğlu ise hasta mağduriyetlerinin yaşanabileceğini söyledi. TEB’in devre dışı bırakıldığını kaydeden Sarıalioğlu, “Yeni uygulama ile hastalar yurtdışındaki ilaçları için SGK’ye başvuracak, SGK ilacı getirtip PTT ile adreslerine gönderecek. TEB’in yaptığı da bu ama TEB talep gören ilaçları bildiği için elinde tutuyor, yani stok var. Yüzde 70 hastanın ilacı aynı gün eline geçiyor. SGK ilaçları, maliyeti nedeniyle stoklamayacak, çok basit ilacı bile istediğinizde bulamayabilirsiniz” diye konuştu. Oda Genel Sekreteri Serdar Göksan ise şunları kaydetti: “Özellikle kanser, kan ürünleri gibi ilaçlar belli muhafaza ve soğuk zincire dayandırılmalı. Bunu nasıl yapacaklar bilmiyoruz.”
