NASA’nın bu ay başında başarıyla Mars’ın yüzeyine inmeyi başaran keşif aracı Curiosity, ChemCam lazerini bir tenis topu büyüklüğündeki bir taşa ateşleyerek ilk kimyasal deneyini gerçekleştirdi.
Curiosity, kendisinden 2,5 metre uzaklıktaki taşın yüzeyini lazeriyle eritti ve taşın kimyasal yapısı üzerinde analizlere başladı. NASA yetkilileri, ChemCam kamera ve lazer sisteminin ilk kez ve deneme amaçlı kullanıldığını, demenenin bir ‘atış talimi’ özelliği taşıdığını belirtti.
Nükleer güçle çalışan, bir ton ağırlığındanki en gelişmiş Mars robotu olan Curiosity, iki hafta önce Kızıl Gezegen’in ekvator bölgesindeki derin çukurlardan biri olan Gale Krateri’ne inmişti. Mars’ın jeolojik yapısını keşfetmek için birçok deney yapacak olan Curiosity, bir Mars yılı boyunca (686.98 gün) Kızıl Gezegen’de geçmişten kalan yaşam izi olup olmadığını araştıracak.
10 saniyede 30 atış
Bu kapsamda, ABD ve Fransızların geliştirdiği ChemCam gezegendeki araştırmalar açısından büyük bir öneme sahip. Lazerin vurduğu ilk taşa, ilk olarak N165, ardından Coronation (taç giyme töreni) adı verildi. Bilimsel açıdan büyük bir önem taşımadığı belirtilen taşın, Mars yüzeyinde bolca bulunan volkanik taş bazalt.
Coronation, ChemCam tarafından 10 saniye lazer ışınına maruz bırakıldı ve bu süre içinde 30 atış yapıldı. Saniyenin beş milyarda biri kadar süren atışlar, çok küçük bir noktaya bir milyon watt’ın üzerinde enerji gönderdi. Lazerin neden olduğu parçalanma ve kıvılcımlar Curiosity’nin donanımları tarafından kaydedildi ve bilim insanlarına taşın hangi elementlerden oluştuğuna dair bilgi gönderdi.
ABD’nin New Mexico eyaletindeki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’nda ChemCam baş soruşturmasıcı olan Roger Wiens, “Coronation’dan birçok sinyal aldık... Ekibimiz sonuçları değerlendirmek için çok yoğun çalışıyor. Sekiz yıl bu donımı inşa ettikten sonra artık geri ödeme vakti” dedi.
ChemCam için ilk büyük sınav, Curiosity’nin iniş yaptığı 6 Ağustos günü, uzay aracının roketlerine maruz kalan taşlık alan olacak. İniş esnasında ortaya çıkan itme gücünün, yüzeyin altındaki materyalleri de ortaya çıkarmış olabileceğine inanılıyor.
Curiosty'ye yakından bakış
-En son teknoloji Mars keşif aracının amacı, Kızıl Gezegen’in geçmişte yaşama olanak veren şartlara sahip olup olmadığını ortaya çıkarmak.
-En az iki yıl görev yapması planlanan aracın maliyeti 2,5 milyar dolar.
-Aracın üzerindeki plütonyum-238 jeneratörleri, Curiosity’e 14 yıl yetecek elektrik ve ısı sağlayabilir.
-75 kg bilimsel donanım taşıyan araç, bugüne kadar Mars’ta görev yapan keşif araçlarını bu alanda 10’a katlıyor.
-Curiosity, yüzeydeki kaya ve taşların yüzeylerini incelemesini sağlayacak fırça ve sondaj makinelerine de sahip.
-Curiosity’nin ilk amacı, organik (korbon zengini) materyaller bulmak.
