Hülya Karabağlı / ANKARA
Uçan Süpürge Derneği, kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesinin önüne geçilmesi için şahit oldukları örnekleri bildirmeyen muhtar ve imamlara yaptırım uygulanmasını önerdi.
Siirt’in Pervari ilçesinde, odasında tüfekle vurulmuş halde bulunan Kader Erten’in nüfusa göre 14 yaşında olduğu ve 2 sene önce evlendirildiğinin ortaya çıkmasının ardından, çocuk gelinler sorunu Türkiye’nin gündemine bir kez daha girdi.
Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Türkiye’deki çocuk gelin sorunuyla ilgili basın toplantısı düzenledi. Kız çocuklarının evlendirilmesinin önüne geçemeyen devlet kurumlarının yeterli tedbiri almadığını söyleyen Dernek yetkilileri, cezanın yanı sıra devleti önleyici yaptırımlar almaya çağırdı.
Dernek kız çocuklarının evlendirilmesini engellemek için şu önerileri sıraladı:
‘Ebeveyne verilen ceza arttırılsın’
- Yasal yaşın altındaki çocuğunu evlendiren ebeveyne verilen 1 yıla kadar hapis cezası ağırlaştırılarak artırılmalı.
- Merkezde ve taşrada resmi kurum çalışanlarının haberdar oldukları çocuk evliliklerini şikayet etmemelerinin Kabahatler Kanunu’nda yaptırımı olmalı.
- Cezaların işe yaramadığı durumlarda, çocuğunu erken evlendirmeyen aileler ödüllendirilsin.
- Hastaneye yansımayan çocuk evliliği vakalarında imam ve muhtarın bu evlilikleri bildirmemesi durumunda yaptırım uygulansın.
- Sağlık Bakanlığı ülkenin tamamında, çocuk yaşta evliliklerin kadınların ruh ve beden sağlığında sebep olduğu ağır hasarı anlatacak programlar uygulasın.
- Geriye dönük uygulanan ceza nedeniyle eşi hapse giren çocuk geline, yaşamını sürdürebileceği maddi olanaklar sağlansın.
- Yerel yönetimler çocuk yaşta evliliklerin halk sağlığı açısından zararlarını ve hukuken de suç olduğu bilgisini il ve ilçelerde yaygınlaştırsın.
‘Yıllardır adım atılmadı’
Uçan Süpürge Derneği yetkilileri ayrıca, ‘Çocuk Gelinler Olmasın’ kampanyasında yalnız kaldıklarını, TBMM, Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın sorumluluklarını yerine getirmediğini belirtti.
Uçan Süpürge’nin devlet kurumlarına eleştirileri şöyle:
- Beş yıl önce kurulan KEFEK’in erken evlilik raporunu hatırlayan var mı?
- TBMM’de yasayla kurulan Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu’nun kurulur kurulmaz bir alt komisyon oluşturup erken evlilikleri incelediği raporu bütün bakanlıklara, kadın milletvekillerine, kadın örgütlerine ve üniversitelerin ilgili birimlerine gönderildi. Aradan yıllar geçti, halen o rapordaki çözüm önerilerini hayata geçirecek bir adım atılmadı. Raporda sorumlulukları hatırlatılan kurumlar nerede?
- Görevi Fatma Şahin’den devralırken “Çocukların çocuklarımdır” diyen yeni Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı nerede?
- Çocuk evlilikleri sorununa karşı en önde koşması gereken, bu sorunla mücadele için etkili politikalar geliştirmesi beklenen, çözüm için hükümeti harekete geçirmesini istediğimiz bakan nerede?
-Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın Kader Erten davasına müdahil olması ne işe yarar?
- Müdahil olmak, hakimin vereceği kararı etkilemez. Mahkeme müdahil olmayı kabul etmeyebilir de. Etse bile bu, ilgili durumu değiştiremez; müdahil olan, kararı temyize gönderebilir.
-Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde iki yıl önce kurulan Erken Evlilikleri Önleme Birimi ne zaman çalışmaya başlayacak?
- Sorumlularını bilgi ve deneyim çoğaltmak için yurt dışındaki saha çalışmalarına götürdüğümüz, her yayınımızı ve birikimimizi paylaştığımız bu birim ne zaman çocuk evliliklerinin önlenmesi için etkili ve kararlı bir program hazırladığını ilan edecek?
Okulu bırakan öğrenciler
- Uçan Süpürge iki yıl önce tüm Türkiye’den topladığımız 54 bin imzayı akademisyenler, sanatçılar, öğrenciler, mahalle temsilcileri ve sivil toplum örgütlerinden oluşan 80 kişilik bir heyetle TBMM Başkanı Cemil Çiçek’e vermişti. İmza kampanyasında talebimiz; Medeni Yasa’daki evlilik yaşı alt sınırının 18 olarak yeniden düzenlenmesi ve yasal yaşın altındaki bireylere ebeveyn onayı ve mahkeme kararıyla evlilik izni verilmemesiydi. Bu imzalar nerede?
- 2013 yılının ilk ayında dönemin milli eğitim bakanı 4+4+4 sisteminin uygulanmasıyla ortaokuldan sonra örgün eğitimi bırakan öğrencilerin sayısını açıklamıştı: 136 bin. Bu çocuklar nerede?
- Saha çalışmalarımızda istisnasız tüm kamu yönetimi ve sivil toplumun erken evliliklerle mücadele edecek kurumların başında Diyanet’i saydığını biliyoruz. Kader Erten olayı dahil kamuoyuna yansımış çocuk evlilikleri vakalarında Diyanet İşleri Başkanlığı ve taşra teşkilatı nerede?
Çocuk gelin kimdir?
Çocuk gelin, 18 yaşını doldurmadan evlendirilmiş kız çocuklardır. 1990 yılından beri taraf olduğumuz Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre bu yaşın altındaki bireyler çocuktur. Uluslararası sözleşmeler Anayasamız gereği iç hukukun da üzerindedir. Dolayısıyla 18 yaşını doldurmadan evlendirilmek, evlenme izni için yasal zemin oluşturmak ve buna göz yummak Anayasal suçtur.
