Dünya

BM'den Orta Doğu'nun "karanlık bir kavşakta" olduğu uyarısı

18 Kasım 2024 20:50

T24 Dış Haberler

Birleşmiş Milletler (BM) Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, Orta Doğu'da kabus yaşandığını belirterek, "Bölge karanlık bir kavşakta" dedi.

BM Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), İngiltere Dışişleri Bakanı David Lammy başkanlığında üst düzey katılımla "Orta Doğu" konulu oturum düzenlendi.

Burada üye ülkeleri bilgilendiren Wennesland, "Bir kabusun içindeyiz. Ortaya çıkan travma ve acı tarif edilemez" diye konuştu.

"Gazze'deki durum felaket boyutuna ulaştı"

Bir yılı aşkın süredir süren korkunç ihtilaf ve kan dökülmesinin ardından, "bölgenin karanlık bir kavşakta" olduğunu vurgulayan Wennesland, kış başlarken Gazze’deki insani durumun, özellikle Gazze’nin kuzeyindeki gelişmeler, büyük çapta ve neredeyse tamamen yerinden edilmiş bir nüfus ve yaygın tahribatla birlikte, "uluslararası insancıl hukuka yönelik gözle görülür bir kayıtsızlık içinde felaket boyutuna" ulaştığını söyledi.

Wennesland, mevcut koşulların son bir yıldaki en kötü koşullar arasında olduğunu ve iyileşme belirtisi göstermediğini ifade etti.

Diğer taraftan işgal altındaki Batı Şeria'nın yıkıcı bir şiddet ve umutsuzluk sarmalında sıkışmış durumda olduğuna dikkati çeken Wennesland, İsraillilerin Doğu Kudüs ve Batı Şeria’da Filistin topraklarını gasp etmeye devam ettiğini bildirdi.

Wennesland, bazı İsrailli bakanların "Batı Şeria’nın resmi ilhakını ve Gazze’de yerleşim birimleri kurmayı açıkça savunduğunu" aktararak, bu dinamiklerin Filistin Yönetimi üzerinde de siyasi bir maliyet yarattığını kaydetti.

"Daha büyük bir kaosa sürükleniyor"

BM Özel Koordinatörü, Gazze’deki gelişmelerin yanı sıra İsrail’in BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) yönelik yasaları sonucu Filistin halkına ve Filistin devletine destek sağlayan kurumsal yapının çöküşün eşiğine geldiğini ve bu durumun işgal altındaki Filistin topraklarını daha büyük bir kaosa sürükleyeceği uyarısını yaptı.

Tarafların mevcut durumundan bir çıkış bulamaması halinde uluslararası toplumun bir yol haritası belirlemesi gerektiğine işaret eden Wennesland, "Uluslararası toplum, taraflarla birlikte şimdi harekete geçmeli ve bulunduğumuz tehlikeli yönü değiştirmelidir" diye konuştu

Wennesland, "Uluslararası hukuk daha ne kadar fazla bükülebilir? Uluslararası kurumlar daha ne kadar baltalanabilir ya da insanlar daha fazla ne kadar acıya dayanabilir?" ifadelerini kullandı.

Tor Wennesland, Gazze'nin Filistin Devleti’nin ayrılmaz bir parçası olması ve topraklarında herhangi bir azalma olmaması gerektiğinin altını çizdi.

İsrail'in Gazze’de uzun süreli bir varlığı olmaması gerektiğini dile getiren Wennesland, "Gazze’deki İsrail yerleşimlerinin yeniden kurulması çağrıları ise kesin bir şekilde reddedilmeli ve açıkça karşı çıkılmalıdır" dedi.

Wennesland, Gazze ve Batı Şeria'nın, siyasi, ekonomik ve idari olarak birleşmesi gerektiğini sözlerine ekledi. (AA)

Orta Doğu kaynıyor, bölgesel savaş riski artıyor; neler yaşandı?

Orta Doğu'da bölgesel savaş endişelerini artıran gerilimli ve çatışmalı bir süreç yaşanıyor. İsrail'in Hizbullah'ın binlerce iletişim cihazını patlatmasıyla başlayan süreç, İsrail'in Lübnan'ın güneyine başlattığı kara harekâtı ve İran'ın Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın öldürülmesinin ardından balistik füzelerle yaptığı misilleme saldırısıyla giderek ısınıyor. İsrail, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de sürdürdüğü savaşın hedefleri arasına Lübnan'ın güneyi, İsrail'in kuzeyinde "yerlerinden edilmiş" vatandaşlarının bölgeye geri dönmesini de ekledi ve Hizbullah'tan Litani Nehri'nin gerisine çekilmesini istiyor. 

ABD'nin gerilimi tırmandırmama uyarıları, Katar ve Mısır ile birlikte yürüttüğü ateşkes çabalarının ortasında Lübnan'da Hizbullah'a yönelik art arda iki büyük saldırı düzenlemişti. İsrail, Hizbullah'a ait binlerce iletişim cihazını iki gün üst üste eş zamanlı saldırılarla patlattı. 

TIKLAYIN | Lübnan'da Hizbullah militanlarının çağrı cihazları eş zamanlı olarak patlatıldı; 8 kişi hayatını kaybetti, 2 bin 800 kişi yaralandı

TIKLAYIN | Lübnan'da çağrı cihazlarının ardından telsizler de patlatıldı: En az 20 ölü, 450 yaralı; İsrail Savunma Bakanı'ndan "savaşta yeni aşama" açıklaması

TIKLAYIN | Patlamaları ne tetikledi: Hizbullah'ın, İsrail takibinden sıyrılmak için kullandığı çağrı cihazları binlerce insanı nasıl yaraladı?

FÜSUN SARP NEBİL YAZDI | Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazları nasıl patlatıldı?

Hizbullah'ın kalesine büyük saldırılar; Hasan Nasrallah öldürüldü

Gerilimi iyice tırmandıran olay Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın, Hizbullah'ın kontrolündeki Dahiye'de hava saldırısıyla öldürülmesi oldu. Önce İsrail ordusu, 21 Eylül'de "hedefli bir saldırı" gerçekleştirerek Beyrut'un Dahiye bölgesinde bir apartmana hava saldırısı düzenledi. İsrail Savunma Kuvvetleri Sözcüsü Daniel Hagari, saldırıda, Operasyonlar Komutanı İbrahim Akil ile birlikte Rıdvan biriminin üst düzey komutanları ve komuta zincirlerinin öldürüldüğünü açıkladı. Hizbullah da yaptığı açıklamayla, üst düzey komutanı Akil’in öldüğünü doğruladı.

TIKLAYIN | İsrail'in Lübnan’daki “hedefli” hava saldırısında ölü sayısı 14'e çıktı, çoğu kadın ve çocuk | Hizbullah, üst düzey komutanı Akil’in öldüğünü doğruladı

Ardından 27 Eylül'de yine aynı bölgedeki 6 apartmana yapılan hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah öldürüldü. Saldırı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'ndaki konuşmasının hemen ardından gerçekleştirildi ve Netanyahu'nun BM binasında saldırı emrini verirken çekilmiş bir fotoğrafı yayımlandı. Saldırıda her biri birer ton olmak üzere yaklaşık 85 sığınak delici bombanın kullanıldığı bildirildi. 

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah

TIKLAYIN | Hizbullah lideri Hasan Nasrallah, Beyrut'taki İsrail saldırısında öldürüldü

TIKLAYIN | İsrail Başbakanı Netanyahu'nun BM konuşmasının tam metni: Suudi Arabistan ile normalleşme vurgusu yaptı, BM'ye "antisemitik safra bataklığı" dedi

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, "Önümüzdeki günlerde tüm tarafların yapacağı tercihler bu bölgenin hangi yolda ilerleyeceğini belirleyecek" açıklamasında bulundu. 

Netanyahu, saldırı emrini BM binasından verdi

İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, 30 Eylül'de Hizbullah’a karşı savaşın bir sonraki aşamasının çok yakında başlayacağını duyurdu. Gallant, "Kuzey sınırındaki 188. Tugay savaşçılarıyla birlikte kuvvetler, Hizbullah'ı kuvvetle vurmaya hazır. Amacımız belli; kuzeyde yaşayanları evlerine döndürmek için elimizden gelen tüm imkanları kullanacağız" dedi. 

TIKLAYIN | İsrail Savunma Bakanı Gallant: Hizbullah’a karşı savaşın yeni aşaması çok yakında başlayacak

İsrail'den Lübnan'ın güneyine kara harekâtı

İsrail ordusu, 30 Eylül'de Lübnan'a kara harekâtının başladığı resmi açıklamayla duyuruldu. "Sınırlı, bölgesel ve hedefli" diye olduğu belirtilen harekâtın isminin "Kuzey Okları" olduğu açıklandı.

İsrail ordu sözcüsü Daniel Hagari de yaptığı yazılı açıklamada, İsrail ordusunun, Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'ın altyapısına yönelik sınırlı ve yoğun kara saldırılarına başladığını belirtti.

TIKLAYIN | İsrail ordusu kara harekâtı başlattı, Güney Lübnan'a yoğun topçu ateşi açıldı, Lübnan ordusu sınırdan 5 kilometre çekildi!

İran'dan misilleme saldırısı

İran, İsrail'in Hizbullah'a karşı yürüttüğü operasyona misilleme olarak İsrail'e bir balistik füze saldırısı başlattı. İsrail ordu radyosu, İran'dan İsrail'e yaklaşık 200 füze fırlatıldığını bildirdi. İran Devrim Muhafızları, saldırının Hamas Siyasi Büro lideri İsmail Haniye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah  ve Nasrallah'ın da öldürüldüğü saldırıda öldürülen Devrim Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü bünyesinde görev yapan Tuğgeneral Abbas Nilfuruşan'ın öldürülmesine misilleme olduğunu açıkladı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Daniel Hagari, saldırının “sonuçları olacağını” söyledi. Hagari tarafından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun İran saldırısına karşı "savunma ve misilleme yapmaya tamamen hazır" olduğu belirtilerek, bunun "zamanında" yapılacağı vurgulandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahuda İran'ın füze saldırısıyla "hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini" savundu. İran ise İsrail'e yönelik füze saldırısının "BM Şartı'nın 51. maddesine göre meşru müdafaa hakkı uyarınca" gerçekleştirildiğini belirtti.

TIKLAYIN | İran'dan İsrail'e misilleme saldırısı: Yaklaşık 200 füze fırlatıldı; ABD'den İsrail savunmasına destek, Netanyahu'dan "Bedel ödeyecek" açıklaması

TIKLAYIN | Dünya basını, İran'ın İsrail'e misilleme saldırısını nasıl gördü?