Küratör seçimi çok tartışılmıştı; İstanbul Bienali ertelendi!

Ne olmuştu?

Türkiye’nin çağdaş sanatını dünya platformuna taşıyan İstanbul Bienali'nin 18. Edisyonu küratörünün seçimi tartışmalara neden olmuştu.

İKSV’nin kendi oluşturduğu İstanbul Bienali Danışma Kurulu, küratörlüğe Defne Ayas'ı önermiş ancak İKSV yönetimi bu öneriye uymayarak Danışma Kurulu’nun da üyesi olan Iwona Blazwick'i seçtiğini duyurmuştu. 

İKSV'nin geçtiğimiz Ağustos ayında yaptığı ve tartışmalara neden olan açıklaması şöyleydi: 

İKSV: Nihai atamayı biz yaparız

"İstanbul Bienali küratörü, bienali düzenleyen İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) yönetimi tarafından belirlenir. İstanbul Bienali Danışma Kurulu, bienale olan diğer katkılarının yanında küratör seçiminde değerlendirilecek adaylar için önerilerde bulunur. Tüm kurul üyeleri tarafından da bilindiği gibi bu bir seçici kurul değildir ve nihai atama her zaman İKSV tarafından yapılır. Danışma Kurulu’nun 18. İstanbul Bienali için önerdiği çok değerli adaylar da küratör seçimi sırasında titizlikle değerlendirilmiştir. İKSV yönetimi, yaptığı değerlendirmeler sonucunda uluslararası sanat dünyasında bilgi birikimi, tecrübesi ve başarılarıyla bilinen bir sanat insanı olan Iwona Blazwick’i, 2024 bienalinin küratörü olmaya davet etme kararı almıştır."

İKSV'nin bu kararının ardından Danışma Kurulu'nun Blazwick dışında kalan diğer 3 üyesi görevlerinden istifa etmişti. 

Iwona Blazwick

Defne Ayas ise T24'ten Cansu Çamlıbel'e yaptığı açıklama, "İstanbul Bienali için antidepresan fonksiyonu uygun görüldü sanki" diyerek şöyle konuşmuştu:

"Iwona Blazwick'in 18. İstanbul Bienali’nin küratörü olmayı kabul etmesi beni şaşırttı, sonuçta bana oy vermiş o da. Ama kendisi nasıl koşullara kurban gitti, neyin altına girmek zorunda kaldı o da belli değil."

Defne Ayas

İKSV Genel Müdürü Görgün Taner de T24'ten Cansu Çamlıbel'e yaptığı açıklama "Sizi duyduk, düşündük; değişim için harekete geçtik" diyerek şunları kaydetmişti:

Taner: Sırtımızda küfeler var

"Hatasız kul olmaz. Kişiler gibi kurumlar da hata yapabilir, yapıyoruz da zaten. Bu hataları görüp düzeltmeye kalkmak erdem değil midir zaten? Şimdi İKSV olarak, bu süreçte bize geri bildirim veren herkese 'Gelin buyurun, siz de el atın, bazı şeyleri beraber değiştirelim' diyoruz. Ama bir konu var ki, iptal kültürü... Asıl itirazım ona. 'Şuna vuralım, buna vuralım…' Bu yaklaşım kimsenin yararına değil. Ama maalesef, şu anda sosyal medya ekosistemi bunun üzerine kurulu. Bu iptal kültürüne kapılanların sırtında yumurta küfesi yok ama bizim sırtımızda küfeler var"

Görgün Taner

Bienal Direktörü Örer görevinden ayrıldı

Son olarak geçtiğimi Aralık ayı sonunda İKSV'den yapılan açıklama ile 2008’den bu yana İstanbul Bienali Direktörü olan Bige Örer'in "çalışmalarına farklı projelerde devam etmek üzere İKSV’deki görevlerinden 15 Ocak 2024 itibarıyla ayrılma kararı aldı"ğı bildirildi. Vakıf, Örer’in kararını “İstanbul Bienali’nde yönetim değişikliği” olarak duyurdu.

Örer'den boşalan görevi ise küratör ve araştırmacı Kevser Güler görevi devralmıştı. 

Bige Örer

İstanbul Bienali tarihleri ve küratörleri

1987 ve 1989 yıllarında Beral Madra genel koordinatörlüğünde gerçekleştirilen ilk iki bienalden sonra, 1992'de Vasıf Kortun'un yönettiği İstanbul Bienali için İKSV, 1994 yılından itibaren tek küratörlü sisteme geçme kararı aldı. 1995'te René Block, 1997'de Rosa Martínez, 1999'da Paolo Colombo, 2001'de Yuko Hasegawa, 2003'te Dan Cameron, 2005'te Charles Esche ve Vasıf Kortun, 2007'de Hou Hanru, 2009'da çalışmalarını Zagreb'de sürdüren What, How & for Whom / WHW (Ne, Nasıl ve Kimin İçin) küratör kolektifi, 2011'de Adriano Pedrosa ve Jens Hoffmann, 2013'te Fulya Erdemci küratörlüğünde gerçekleştirilen İstanbul Bienali'ni 2015'te Carolyn Christov-Bakargiev şekillendirdi. Elmgreen & Dragset'in küratörlüğünü yaptığı 2017'deki 15. İstanbul Bienali'yle bienal, otuzuncu yılını kutladı. 2019'daki 16. İstanbul Bienali'nin küratörü Nicolas Bourriaud'ydu.

1987 "Geleneksel Yapılarda Çağdaş Sanat"
Genel Koordinatör: Beral Madra (Türkiye)

1989 "Geleneksel Çevrede Çağdaş Sanat"
Genel Koordinatör: Beral Madra (Türkiye)

1992 "Kültürel Farklılık"
Yönetici: Vasıf Kortun (Türkiye)

1995 "ORIENT-ATION – Paradoksal Bir Dünyada Sanatın Görünümü"
Küratör: René Block (Almanya)

1997 "Yaşam, Güzellik, Çeviriler / Aktarımlar ve Diğer Güçlükler Üzerine"
Küratör: Rosa Martinez (İspanya)

1999 "Tutku ve Dalga"
Küratör: Paolo Colombo (İtalya)

2001 "Egokaç – Gelecek Oluşum için Egodan Kaçış"
Küratör: Yuko Hasegawa (Japonya)

2003 "Şiirsel Adalet"
Küratör: Dan Cameron (ABD)

2005 "İstanbul"
Küratör: Charles Esche (İngiltere) ve Vasıf Kortun (Türkiye)

2007 "İmkânsız Değil, Üstelik Gerekli: Küresel Savaş Çağında İyimserlik"
Küratör: Hou Hanru (Çin/Fransa)

2009 "İnsan Neyle Yaşar?"
Küratör: What, How & for Whom / WHW (Hırvatistan)

2011 "İsimsiz (12. İstanbul Bienali), 2011"
Küratör: Adriano Pedrosa ve Jens Hoffmann

2013 “Anne, ben barbar mıyım?”
Küratör: Fulya Erdemci

2015 “TUZLU SU: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori”
Şekillendiren: Carolyn Christov-Bakargiev

2017 “iyi bir komşu”
Küratörler: Elmgreen & Dragset

2019 “Yedinci Kıta”
Küratör: Nicolas Bourriaud

2022 17. İstanbul Bienali
Küratörler: Ute Meta Bauer, Amar Kanwar ve David Teh