“AKP’nin çekirdek oyları da artık erimeye başlıyor...

Geçim derdi, zamlar, dolar / TL sarmalı AKP’nin sadık oylarında da, artık gedik açıyor...”

-----

“Yüzde 62... Çok yüksek bir oran... ‘Tek adam rejimine’  geçildikten sonra, TL’nin dolar karşısındaki değer kaybı yüzde 62...

Siyasal görüşü ne olursa olsun, bunu hiç bir seçmenin kabullenmesi mümkün değil”.

Tarih bunun örnekleriyle dolu.

-----

Devalüasyon... Türk Lirasının yabancı paralar karşısında değer kaybetmesi...

Türkiye’de Cumhuriyet’in kuruluşundan 2001 yılına kadar sabit kur sistemi var, yani TL’nin dolar karşısındaki değerini siyasal iktidarlar belirliyor. 2001 yılında dalgalı kur sistemine geçiliyor, doların fiyatını piyasa belirliyor.

Bununla birlikte, paranın değeri iktidarın ekonomideki başarısına bağlı. Ekonomi iyi ise, para değerli, kötü ise, işte aynen şimdiki gibi, TL tepe takla gidiyor.

İktidarları dolar indiriyor

1946... CHP iktidarı...

“CHP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde kırk değer kaybediyor, CHP iktidarını kaybediyor”.

1958... Demokrat Parti (DP) iktidarı...

“DP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 220 değer kaybediyor, DP iktidarını kaybediyor”.

1970... Adalet Partisi (AP) iktidarı...

“AP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 70 değer kaybediyor, AP iktidarını kaybediyor”.

1979... CHP iktidarı...

“CHP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 30 değer kaybediyor, CHP iktidarını kaybediyor”.

1980... Adalet Partisi iktidarı...

“AP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 33 değer kaybediyor, AP iktidarını kaybediyor”.

1994... Doğru Yol Partisi (DYP) ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) koalisyon iktidarı...

“DYP - SHP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 38 değer kaybediyor, DYP - SHP koalisyonu iktidarını kaybediyor”.

2001... Demokratik Sol Parti (DSP), Anavatan Partisi (ANAP), MHP koalisyonu...

“DSP - ANAP - MHP devalüasyona gidiyor, Türk Lirası yüzde 34 değer kaybediyor, DSP - ANAP - MHP koalisyonu iktidarını kaybediyor”.

Aynı yıl sabit kurdan dalgalı kura geçiliyor. 

1.6’dan 11.23’e 

AKP 2001 yılında iktidara geldiğinde, dolar 1.6 TL.

Dün 11.23 TL.

1.6 - 11.23, TL’deki bu değer kaybı on dokuz yıllık AKP iktidarının bir başka özeti.

Ayrıca bakılması gereken, 2018 yılı sonrasındaki değer kaybı.

Neden 2018?..

“2018’de Tek Adam Rejimine geçiliyor”.

2018’de dolar 6.89 TL.

Dolar dün 11.23 TL.

“Tek adam rejiminde Türk Lirası dolar karşısında yüzde 62 devalüasyona uğruyor, değer kaybediyor.

Sadece 12 Kasım’dan bu yana, dokuz günde değer kaybı, yani devalüasyon oranı yüzde 8”.

TL’nin değer kaybı karşısında tutunan tek bir iktidar yok. Örnekler yukarıda.

“Tayyip Erdoğan’ın ‘Tek Adam’ olduğu dönemde yüzde 62 oranındaki değer kaybının telafisi yok, iktidarını kaybedecek”. 

AYM ve AİHM, hak ihlalleri 

TL değer kaybederken...

“Anayasa Mahkemesi (AYM) ve devamında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) de bireysel başvurular artıyor”. 

Anayasa Mahkemesi’ne 23 Eylül 2012 ile 31 Mart 2021 tarihleri arasında 308 bin 672 bireysel başvuru var.

Ne gerekçeyle?.. Sırayla:

“Adil yargılama hakkı ihlali... Mülkiyet hakkı ihlali... İfade özgürlüğü ihlali”.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılan başvuruların içeriği aynı.

Türkiye’nin AİHM’de karar bekleyen 59 bin 800 dosyası var. Anayasa Mahkemesi Başkanının açıklamasına göre de, AYM’de yine 60 bin dosya var, hak ihlalleriyle ilgili.

AİHM’de Rusya’dan sonra en çok şikâyet edilen ülke Türkiye.

“AİHM’de 47 ülke içinde en çok mahkûm olan ilk ülke Rusya, ikinci ülke Türkiye”. 

Rusya ile Türkiye’yi Ukrayna, Romanya ve İtalya izliyor. 

Değer kaybı - adalet paraleli 

Dolar derken, TL derken, devalüasyon derken, neden ‘hak ihlalleri’ ?..

Arada bağlantı var da, ondan...

“TL değer kaybettikçe, sistem daha çok otoriterleşiyor, insanlar daha çok hak kaybına uğruyor.

Yoksullaşma artarken, başta adil yargılama ve ifade özgürlüğü olmak üzere, hak ihlalleri daha çok artıyor, adalete erişim daha da zorlaşıyor”.

TL’nin değeri ve adalet...

Bu iki çok temel gerçek yıprandıkça, iktidarda kalmak artık hayal oluyor.