Deprem felaketinin tartışılan kurumlarından AFAD'da gerçekleştirilen atama ve görevlendirmelerin perde arkasını geçtiğimiz günlerde gündeme getirmiştim.

Meslekten gelen merakla, deprem bölgesinde halen görev yapan AFAD il müdürlerini tek tek araştırdım.

Araştırma sonucunda AFAD'ın Ankara'daki merkezinde görülen atama ve görevlendirme modelinin deprem bölgesinde görev yapan taşra teşkilatında da uygulandığını söylemek yanlış olmayacak.

İktidarın pek sevmediği liyakat ve adaletli atama / görevlendirme modeline ters olan yapılanmanın sonuçları 6 Şubat ve sonrasında acı faturayla karşımıza çıktı.

Sözü çok uzatmadan tespitleri aktarmaya başlayım.

AKUT Başkanlığı'ndan AFAD'da daire başkanlığına

Önce yine AFAD'ın merkezindeki ilginç atamaya dikkat çekeyim.

Anımsayacaksınız, afetlere müdahale denildiğinde ülkenin önde gelen sivil toplum kuruluşu AKUT'tu.

Uzun yıllar AKUT'un liderliğini yürüten Nasuh Mahruki, AKP'nin baskıları sonucunda 2016'da yönetimi bıraktı. AKUT, iktidar destekli grubun yönetimine girdi. Bu süreçte Mahruki döneminde Kocaeli'nde görev yapan iktidara yakın isimlerden Recep Şalcı, AKUT başkanı oldu. Şalcı, geçen mayısta dördüncü kez AKUT'a başkan seçildi.

Şalcı, seçimden kısa süre sonra geçen yıl yaz aylarında İçişleri Bakanlığı'nca AFAD'ın Ankara'daki merkez teşkilatında görevlendirildi! AKUT başkanlığını bırakan Şalcı'nın yeni görevi AFAD Arama ve Kurtarma Daire Başkanlığı oldu.

AFAD'ın Koordinasyon çalıştayı!

Şalcı'nın göreve gelmesinden sonra AFAD Başkanlığı, Afyonkarahisar'da önemli çalıştay düzenledi.

Şalcı'nın yanı sıra AFAD'ın son dönemde tartışılan kadroları arasında yer alan dönemin AFAD Afetlere Müdahale Genel Müdürü İsmail Palakoğlu'nun katıldığı toplantını adı "Koordinasyon Çalıştayı" idi.

Palakoğlu ve Şanlı, iki gün boyunca "afet ve acil durumlarda arama ve kurtarma çalışmalarının yereldeki icracısı olan Afet ve Acil Durum Arama ve Kurtarma Birlik Müdürleri ile afetlerde müdahale çalışmalarının daha etkin bir şekilde yürütülmesi" amacıyla bir araya geldi.

AFAD, söz konusu çalıştay için "geçmiş müdahale çalışmaları ele alınırken, gelecek dönemde olası afet ve acil durumlara yönelik yapılması gerekenler hakkında düşünceler paylaşıldı" açıklaması yaptı.

Kahramanmaraş merkezli deprem sonrasında AFAD'ın büyük tepki çekmesine neden olan koordinasyon konusunda özel çalıştay yapılmasına rağmen ortaya çıkan zafiyet de ayrı konu elbette.

Depremden iki hafta önce AFAD ekibi Kahramanmaraş'taydı!

AFAD'ın Arama ve Kurtarma Dairesi Başkanı Recep Şalcı, depremden iki hafta önce Kahramanmaraş'taydı.

Şalcı, 23 Ocak'taki ziyareti sırasında şube müdürleri ve Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü personeli ile bir araya geldi.

Kahramanmaraş'a yapılan ziyaretten hemen sonra yaşanan deprem felaketinde AFAD'ın çalışmalarının yetersiz kalması tartışmaları da beraberinde getirdi.

Deprem bölgesindeki AFAD İl Müdürleri

Kahramanmaraş: 2019'da Tekirdağ'dan gelen önceki AFAD Müdürü Aslan Mehmet Coşkun, AFAD Risk Azaltma Planlama Daire Başkanı oldu. Yerine AFAD Acil Yardım ve Altyapı Hasarları Dairesi'nden Yılmaz Durgut Kasım 2022'de vekaleten atandı. Durgut, işletmeci.

Hatay: Elektrik Mühendisi Ercan Akar'ın geçen eylülde İstanbul AFAD Müdürü olmasından sonra makine mühendisi Ahmet Ali Artun Aralık 2022'de Kütahya AFAD Müdürü iken Hatay AFAD Müdürü olarak atandı.

Adıyaman: AFAD Müdürü Osman Ertuğrul Altuğ, daha önce devlet hastanesinde müdür yardımcısı iken 2010'da Adıyaman AFAD Müdürü olarak görev yapıyor. Kahtalı olan Altuğ, iktisatçı.

Adana: İktisat fakültesi eğitimi sahibi olan Gültekin Genç, Şubat 2015'ten bu yana Adana AFAD Müdürü. Daha önce AKP'li Seyhan Belediye Başkan yardımcısı olan Genç, bir dönem finans kurumu Al Bakara'da çalıştı.

Gaziantep: Gaziantep AFAD Müdürü Mahmut Coşkun, geçen kasımda kente atandı. Kırıkkaleli olan Coşkun'un önceki görev yeri Kırıkkale AFAD Başkanlığı idi. Kırıkkale'de dönemin valisi ve halen AFAD Başkanı Yunus Sezer'le birlikte görev yaptı. Sezer'in talebi doğrultusunda Gaziantep'te görevlendirildi.

Kilis: Daha önce Ankara Büyükşehir Belediyesi'nde İtfaiye Daire Başkanı olan Uğur Olgun, Ocak 2020'de Kilis AFAD Müdürü olarak atandı.

Osmaniye: 2017'de Osmaniye AFAD Müdürü olan Serhat Bulut'un önceki görev yeri İstanbul Büyükşehir Belediyesi idi.

Şanlıurfa: Mahmut Sönmez, 2013'ten beri Şanlıurfa AFAD müdürü. On yıldır aynı görevi sürdürüyor.

Malatya: İşletme eğitimi alan Mustafa Türker, Aralık 2016'dan itibaren Malatya'da AFAD Müdürü.

Diyarbakır: Arama kurtarma teknisyeni olan İlami Çakmak, Aralık 2021'de atandığı Diyarbakır AFAD Müdürlüğüne halen devam ediyor.

Elazığ: Jeoloji eğitimine sahip Osman Pıhtılı, Ocak 2018'den bu yana AFAD Müdürü olarak görev başında.

Müdürlerin performansı

AFAD'ın deprem bölgesinde görevlendirdiği il müdürlerine bakıldığında uzun yıllardır aynı görevde olup da yeterli çalışmayı yapmayanlar mevcut.

Mesela, yerle bir olan Adıyaman'da 13 yıldır görev yapan AFAD Müdürü Osman Ertuğrul Altuğ'un durumunun değerlendirilmesi gerekir. Hangi gerekçe ile 13 yıldır aynı yerde görev yaptırılan AFAD Müdürü'nün ne kadar başarılı olduğu Adıyaman'dan gelen son fotoğraflardan belli.

Benzer şekilde Seyhan'da belediye başkan yardımcısı olan Adana AFAD Müdürü Ahmet Ongun'un konumu da çok farklı olmasa gerek.

Eski AFAD Müdürü Ankara'da AFAD Başkanlığı'nda görev alan, yeni AFAD Müdürü de AFAD Başkanlığı'ndan atanan Kahramanmaraş'ın hali ortada!

Enkaza dönüşen Malatya ve çevresini görünce, yedi yıldır kentte görev yapan AFAD Müdürü Mustafa Türker'in performansını sorgulamanın zamanı geldi sanırım.

Keza yeni görev gelenler var. Belli ki henüz ne olduğunu anlayamadan depremle yüzleşti, yeni AFAD müdürleri.

Kariyelerine bakıldığında ise; nepotizm yani kayırmacılık çerçevesinde görevlendirilenleri de görmek mümkün.

Aldıkları akademik eğitime göre AFAD müdürü yapılanlar bir elin beş parmağını geçmiyor maalesef.

AFAD'a yeni düzenleme mi geliyor?

Deprem felaketinde yaşananlardan sonra Ankara kulislerinde AFAD'ın geleceği hakkında kimi senaryolar konuşuluyor.

Bunların en başında, halen İçişleri Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren AFAD Başkanlığı'nın mevcut haliyle doğrudan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'a bağlanacağı geliyor. Oktay, bilindiği üzere AFAD'ın önceki başkanlarından.

Diğeri ise, uzun zamandır konuşulduğu şekliyle AFAD'ın müstakil bakanlık haline getirileceği.

Sürecin nasıl sonuçlanacağı önümüzdeki günlerde netleşecek.