Şarkı dinlerken insan utanır mı? Ruhunun, belki de hiç çıkmayacak, büyük kapkara bir lekeyle kaplandığını hisseder mi? Şarkı dinlerken insan, ülkesinden, ülkesini yönetenlerden, ülkesinde millet adına karar veren yargıçlardan; insan şarkı dinlerken kendinden utanır mı? Müzik ki doğanın ve insanın hayatlarımıza hediye ettiği, evrenin ahengini hissettiğimiz anları bize veren bir yüceliktir. Şarkılar ki beynimizin kıvrımlarından süzülüp kalbimize damlayan, insanın kendi kendine de, üç-beş arkadaşıyla da, büyük bir toplulukla da aynı keyfi alarak yaşadığı güzelliklerdir, bu sabah nasıl da içimi burktu, yukarıda yazdığım utancı nasıl da iliklerimde hissettirdi anlatamam.
Sabah hastaneye gidiyorum. Beyin tümörleri beklemiyor, Covid de dinlemiyor. Bir yıldır hava yağışlı değilse ise bisikletle gidip geliyorum. 4 km'lik bir yol. Kulaklıkları taktım mı kulağıma ve her gün geçtiğim yol da Gezi Parkı olunca, yol hiç bitmesin istiyorum. Genelde klasik müzik dinliyorum yolda. Keman, çello ya da piyanoyla güne başlamak günümü aydınlatıyor. Bu sabah değişiklik olsun dedim, sevdiğim şarkıları topladığım bir çalma listem var. Bir nevi eskinin "karışık kaset"i. Her telden var içinde. Dinlerken de uygulamanın karışık çal seçeneğini tuşlayınca gelecek her şarkı bir sürpriz oluyor, ben de bisikletimi, Göksu da dolaşan kayık ritminde sürmeye başlıyorum aheste aheste.
İlk şarkı Çökertme türküsü oldu ve ben müziğin keyfini çıkartamadan Hakan Reis yani gazeteci Hakan Aygün düştü aklıma. Muğla hapishanesinde olduğu haberi gelmişti en son. Attığı bir tweet yüzünden içinde yaşadığı yelkenliden alıp götürmüşlerdi. Yacht Dergisi yazarları kendi aramızda bir WhattsApp grubumuz var, denizden, balıklardan, havalardan, teknelerden, koylardan, yolculuklardan konuşuruz. Emekli Büyükelçi, Piri Reis uzmanı Süha Umar bize hitap ederken adımızın arkasına Reis sözcüğünü eklediğinden beri biz de öyle konuşur olduk. Hakan Aygün’ün Çökertme'de evi var. Geçtiğimiz yaz tüm Yacht Dergisi yazarları-reisleri, kimimiz karadan, kimimiz denizden bir araya gelmiş, iki güzel gün geçirmiştik Gökova'da, Çökertme'de. Sabah sabah ilk şarkı ne işi var Hakan’ın attığı bir tweet yüzünden cezaevinde olması diye başladı.
İkinci şarkı da mahpusluktan devam etti. O çın çın sesiyle Edip Akbayram’dan, Metris’in Önünde geldi. Nasıl da severim. Bizim gençliğimizin Metris’i, olmuş bugünün Silivrisi. Böyle adı zulümle eşleşmiş hapishaneler vardır. Bastille gibi, Londra Kulesi gibi, Diyarbakır Cezaevi gibi, Metris gibi, şimdilerde de Silivri. Bisikletle gidiyorum, tatlı bir nisan esintisi, taktığım maskemin etrafından süzülüp yüzümü yalıyor Metris’in Önü’nü dinlerken. Utanıyorum ülkemdeki hukuk sistemi adına, utanıyorum, kararlarına kanunları değil de siyaseti rehber alan yargıçlar adına, utanıyorum yargıçlara vermeleri gereken kararları işaret eden siyasetçiler adına. İstanbul dehşetli güzel. Bu nisan sabahı, adam öldürmüş, çete kurmuş, çalmış, gasp etmiş, rüşvet almış tosuncuklar zindandan çıkarken, elleri kalemden, bilgisayar tuşundan başkasına değmemiş gazetecileri, sivil toplum temsilcilerini, seçilmiş belediye başkanlarını zorla zindanda tutan, yaşamın güzelliklerinden mahrum kılanlar adına utanıyorum.
Sonra Ciao Bella geliyor. Ben de üç tane Ciao Bella kayıtlı ikisi İtalyanca, biri Grup Yorum dan. Çalan Grup Yorum’unki. Utanıyorum kendimden. Ağır, derin, karanlık bir utanç bu, benliğimden hiç çıkmayacak bir utanç. Bunca yıl Grup Yorum dinlemiş, konserlerine gitmiş, gurbette bir hastanede, fırtınadan yeni çıkmış bir teknede ya da arkadaşlarla iki duble rakının belini kırıp hayatı müthiş sevdiğimiz zamanlarda hep Grup Yorum dinlemiş biri olarak Helin Bölek’in, İbrahim Gökçek’in ölüm oruçlarında, tekrar şarkı söyleyebilmek, konser verebilmek adına ölüme yattıklarında, ben normal hayatımı yaşamaya devam ettiğim, onlara yeterince destek olamadığım için utanıyorum. Neden neden yeterince tepki göstermedik, göstermiyoruz ki. Bertolt Brecht’in şiirindeki iyi tüfeklerden çıkan iyi kurşunlarla, iyi bir duvarın önünde, vursunlar beni. Sonra da iyi bir kürekle, iyi bir toprağa gömsünler. Hakkediyorum…
Gezi parkında oturdum, ne yapacağımı bilemez haldeyim. Kulaklıklar hâlâ kulağımda, müzik sürüyor. Sezen Aksu, Dağlar Dağlar’ı söylüyor. Sözleri Sabahattin Ali’nin. Devletin planlayarak, canice hislerle, vahşi bir şekilde öldürttüğü yazar ve şairimiz. Bir devlet, halkının en güzel şiirlerini söyleyen, o ülkenin diliyle yazılmış en güzel hikâyelere, romanlara imza atan yazarlarını, şairlerini neden öldürür, neden hapislerde çürütür. Hangi siyaset, hangi ideoloji bu utancın üzerini örter. Bu ülkede her zaman birileri, kendini ülkenin sahibi sanıyor. Bu ülkede birileri, ülkeyi yalnız kendilerinin sevdiği gibi severseniz sizi yurttaş sayıyor, insan sayıyor. Yoksa ne hayatınızın, ne özgürlüğünüzün bir kıymeti harbiyesi var onlar için.
Selda Bağcan 'dan geliyor bir sonraki şarkı, "Acıyı Bal Eyledik". Hasan Hüseyin’in şiiri. Hasan Hüseyin bizim memleketlidir. Gürünlüdür. Babamın çocukluk, gençlik arkadaşıymış. Bir ağaca çıkıp bugün attığımız imzalarımızı bulmuştuk, ağacın dallarına oturup bir parça kağıdın üstünde diye anlatmıştı babam. Hasan Hüseyin söylüyor, Selda Bağcan okuyor: "Kör olasın demiyorum/ kör olma da gör beni/damda birlikte yatmışız /öküzü hoşça tutmuşuz /koyun değil şu dağlarda /san kendimizi gütmüşüz/ hor baktık mı karıncaya /kırdık mı kanadını serçenin/ vurduk mu karacanın yavrulusunu /ya nasıl kıyarız insana/sen olmasan öldürmek ne /çürümek ne zindanlarda/özlem ne ayrılık ne/ yokluk ne yoksulluk ne /ilenmek ne dilenmek ne/ işsiz güçsüz dolanmak ne/ gün gün ile barışmalı /kardeş kardeş duruşmalı/ koklaşmalı söyleşmeli /korka korka yaşamak ne/ kahrolasın demiyorum /kahrolma da gör benikanadık toprak olduk/ çekildik bayrak olduk/ döküldük yaprak olduk/ geldik bugüne/ekmeği bol eyledik/ acıyı bal eyledik sıratı yol eyledik /geldik bugüne/ekilir ekin geliriz/ ezilir un geliriz/ bir gider bin geliriz/ beni vurmak kurtuluş mu/kör olasın demiyorum/ kör olma da gör beni." Gezi günlerinde ölenleri saygıyla anıyorum. Gözlerim yaşarıyor.
Tekrar bisiklete biniyorum. Gezi Parkı'nda yavaşca bir tur atıp hastaneye yollanıyorum. Ülkem nasıl da kötüye gitti. Müzik listesinden bir kaç parça dinleyeyim dedim. Her birinde dibe vurdum. Bu ülke, insanlarımız, kadim Anadolu toprağı bunları haketmiyor. Nazım Hikmet Taranta Babu’ya beşinci mektupta yazmıştı bunları.…
Ve dünya öyle büyük,
öyle güzel
öyle sonsuz ki deniz kıyıları
her gece hepimiz
yan yana uzanıp yaldızlı kumlara
yıldızlı suların
türküsünü dinleyebiliriz...
Yaşamak ne güzel şey
TARANTA-BABU
yaşamak ne güzel şey
Anlayarak bir usta kitap gibi
bir sevda şarkısı gibi duyup
bir çocuk gibi şaşarak
YAŞAMAK...
Yaşamak:
birer birer
ve hep beraber
ipekli bir kumaş dokur gibi...
Hep bir ağızdan
sevinçli bir destan
okur gibi
YAŞAMAK...
YAŞAMAK...
Ne acayip iştir ki
bu ne mene gidiştir ki TARANTA-BABU,
bugün bu
"bu inanılmayacak kadar güzel"
bu anlatılamayacak kadar sevinçli şey:
böyle zor
bu kadar
dar
böyle kanlı
bu denli kepaze…
Ne yazık , ne yazık, bunca yıl geçti hala daha "bu inanılmayacak kadar güzel,
bu anlatılamayacak kadar sevinçli şey, böyle zor, bu kadar dar, böyle kanlı , bu denli kepaze…