Tıp alanında değişimlerin hızla gerçekleştiğini ama hekimlerin bu değişimlere kuşkuyla baktıklarını önceki yazılarımda anlatmaya çalışmıştım. Bu konuda sevgili dostum Plastik Rekonstriktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Gürhan Özcan, "botox"un hayatımıza nasıl girdiğini anlattı.

Botoks ismini duymayan yok gibi. Bu aslında bir zehir. Clostrium Botulinum isimli bir bakteriden elde ediliyor. "Botox" bunu ilk pazarlayan firmanın verdiği ticari isim.

Botulinum toksinine bağlı zehirlenmeler tarih boyunca olmuş. Bozulmuş gıdalarda üreyen bu bakteri sinir felci yaparak ölüme yol açabilecek etkilere sahip. Suçun en çok yüklendiği gıda da sosis. Uzun süre "sosis zehiri" olarak bilinmiş. Sinir iletimini durdurarak kas felcine yol açan bu toksin özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında düşman bilinenleri zehirlemek amacı ile de kullanılmış.

Botoksun tıp alanında kullanılmasına 1978 yılında, Allan B. Scott isimli bir göz hekimi tarafından başlanmış. İlk kullanım alanı da şaşılık tedavisi olmuş. 

Botoksun kozmetikte kullanılması ise ilginç bir rastlantı ile gerçekleşmiş: 1987 yılında Kanadalı göz doktoru Jean Carruthers bir hastasına botoks uygularken kadın hasta bu enjeksiyonların kırışıklıklarını yok ettiğini fark etmiş ve bunu doktoruna anlatmış. Jean Carruthers de bunu dermatolog olan eşine anlatınca çift araştırmalarına başlamış ve elde ettikleri sonucu da 1992 yılında yayımlamışlar.

İşte bundan sonra da botoksun önlenemez yükselişi başlamış. Her yıl 10 milyondan fazla kişinin estetik amaçlarla botoks yaptırdığı tahmin ediliyor. Bu uygulamaların önemli bir bölümünün de tıbbi merkezler dışında yapıldığı biliniyor.

Dr. Özcan ilk kullanıma sunulduğunda plastik cerrahların tepkisinin bunu reddetmek olduğunu anlattı. Yüz kaslarını felç ettiği için doğallığın kaybolduğu ve estetik cerrahininin amacının bu olmadığı fikri öne çıkmış. İlk dönemlerde botoks kullananlar arasında pazarlama elemanları var, çünkü yüzde mimik ve duygu olmadığından karşısındakine zayıf tarafını göstermeyeceği düşünülmüş.

Ancak hekimlerin direnci çok kısa sürmüş ve Dr. Özcan'ın deyişiyle "şimdi herkesin elinde bir enjektör, gelene geçene uygulanıyor".

Plastik cerrahide değişim ve gelecekte neler olacak diye danıştığım bir diğer sevgili dostum Prof. Dr. Ali Barutçu ise değişimin kaçınılmaz ve hızlı olacağını belirtti.

Dr. Barutçu diyor ki: "Sağlık ve güzellik insan bedeninin vazgeçilmez iki değeri olup, karşılaştırılamaz. Sağlıksız bir bedende güzellik olamayacağı gibi, güzel bir bedende de sağlık yoksa güzelliğin bir anlamı olmayacaktır. Estetik cerrahiyle elde edilen güzellikler pahalı ve kişinin işine gücüne engel olmasının yanında komplikasyonlar da içeren yöntemlerdir. Yüz germe sonucu yüz felci, estetik göz kapağı ameliyatları sonrası gözün açık kalması ve göz kuruluğu gibi sorunlar olabiliyor. Gelişen teknoloji ile şimdi cerrahi olarak yapılan işlemlerin birçoğu daha basit yöntemlerle yapılacaktır."

Teknolojinin gelişmesi ile birlikte tıpta "medikal estetik" adı altında yeni bir dal oluştu. Türkiye'de kısa bir kurs sonrası alınan sertifika ile medikal estetik uzmanı olunabiliyor. Geniş ve verimli bir pazar olduğundan da ehliyetsiz veya yetersiz birçok kişi tarafından da uygulanmaya çalışılıyor.

Türkiye'nin geri kalanını bilmiyorum ama İstanbul'daki özel hastanelerin ameliyathaneleri yurt içinden ve dışından gelen hastalara estetik ameliyat yapan cerrahlar tarafından işgal edilmiş durumda. Yakın zamanda sona erecek gibi de gözükmüyor.

Uzmanlık alanları olarak diğer cerrahi bölümler pek rağbet görmezken Plastik Rekonstriktif ve Estetik Cerrahi çok gözde ve bu hekimlerin sayısı hızla artıyor. Uzmanlık alanının yarısını oluşturan "rekonstriktif cerrahi" neredeyse unutuldu, yeni uzmanlar sadece işin diğer yarısıyla, estetik tarafı ile ilgileniyor. Bir süre sonra işsiz kalırlar mı bilemem, zira her şey çok hızlı değişiyor. O zaman da medikal estetiğe yönelirler herhalde.