Bugünlerde ülke gündeminin ana konularından biri de Gazze ve Filistinliler. Garip bir şekilde Avrupa ve Amerika kıtasında birçok yerde İsrail ve yaptığı soykırım şiddetli bir şekilde protesto edilirken, bizim ülkede protestoya kalkışanlar şiddetle sindiriliyor. Üstelik de devlet başkanımızın Filistinlilerin tek hamisi olduğunu anlatmaya yönelik söylemlerine rağmen bunlar yaşanıyor.

Esip gürleme konusunda çok başarılı olunurken, pratikte yapılan bir şey olmadığı da ayan beyan ortada. Göstermelik olarak yapılan kısmi ticaret ambargosu da ancak aylar sonra gündeme gelebildi.

Başta Türkiye dahil tüm Müslüman ülkeler olmak üzere Filistinlilerin kimsenin umurunda olmadığını 2006 yılında fark etmiştim. O yıl Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyi tarafından bir Suriye-Lübnan gezisi düzenlendi. Amaç savaşın yıkıcı etkilerini uzun yıllardır yaşayan bu komşu bölgeye ziyaret ve iki ülkenin sağlık sistemlerini gözden geçirerek karşılıklı deneyim paylaşmak idi. Olağan dışı koşullarda yaşayan iki komşu ülkede yürütülen sağlık hizmetlerini yerinde inceleyerek, eksiklikleri saptamak ve verilebilecek desteği belirlemek de hedeflenmişti.

O dönemde Suriye'de daha sonra yaşanacak olan iç savaş henüz yoktu ama Suriye, İsrail saldırılarından kaçan çok sayıda Filistinli göçmen barındırmaktaydı. Lübnan ise savaşı yaşıyordu ve Beyrut, İsrail tarafından yakın tarihte bombalanmıştı. Ancak daha sonra Saddam Hüseyin'in devrilmesi ile sonlanan Irak savaşını ve halen devam etmekte olan Suriye savaşlarını düşününce o günleri arayacağımızı henüz düşünmüyorduk.

Önce Suriye Tabipler Sendikası yöneticileri ve Sağlık Bakanı ile buluştuk. Bunlar hep çok yüzeysel ve bir sonuca götürmeyen görüşmeler oldu. Suriye Tabipler Sendikası o dönem Hafız Esad yönetimindeki Baas Rejimi tarafından atanmış izlenimi veriyordu ve bu nedenle de etliye sütlüye karışmadan ev sahipliği misyonunu tamamlama gayreti içinde idi. Bakan ile görüşmemiz de karşılıklı iyi niyet belirtme dışına çıkamadı. Halbuki o dönemde Suriye'de savaş yoktu ama ciddi bir Filistinli mülteci sorunu vardı.

Ziyaret ettiğimiz dönemde Suriye'de 460 bin Filistinlinin yaşadığı belirtildi. Bunların büyük bir çoğunluğunun İsrail tarafından Kuzey Filistin'den sürülenler olduğu ve Filistin'e girmelerinin yasak olduğu anlatıldı. Kamptaki Filistinlilerin pasaportları yoktu, vatandaşlıkları yoktu, sadece belge taşıyorlardı. 1948'den bu yana göçe zorlanan ve dünyanın çeşitli bölgelerindeki 112 kampta yaşamak zorunda bırakılan Filistinli sayısı kendi topraklarında yaşayabilen Filistinlilerin iki katından fazla. Son İsrail saldırıları ile Filistin'deki nüfus neredeyse tamamen yok oldu.  

Rehberimiz bizi 150 bin Filistinlinin yaşadığı Germo Kampına götürdü. Filistin kampında yoksulluk hemen göze çarpıyordu. Burada gündem hep savaş, göç ve yoksulluktu. Bu kampta yokluklar içinde hizmet veren iki de hastane vardı.           

Kamptaki bölünmüşlük açıkça görülüyordu. Her iki hastanedeki sohbetlerde kampta Filistin'de olduğu gibi El Fetihçiler ve Hamasçılar olarak bir bölünme olduğu anlaşılıyordu. Dışarıdan yardım geldiğinde bir grubun el koyup diğerlerine vermediği şikayeti çok sık duyuluyordu. Biz de nezaketen "Sizin için ne yapabiliriz?" diye sorduğumuzda bu durum gündeme geliyor ve eğer yapabileceksek bu sorunu halletmemiz isteniyordu. Aslında sanki istenen öbür tarafa giden yardımların kendilerine verilmesi idi. Kamptaki hastaneler de belli gruplara hizmet veriyordu.

Orta Doğu kültürü zor durumlarda bile bir araya gelip güçleri arttırmak ve mevcut durumu iyileştirmek yerine kavgayı gerektiriyordu. Bu bölünmüşlük Filistin'de halen aynen devam ediyor. 

Daha sonra geçtiğimiz Lübnan'da Tabipler Birliğinden bir meslaktaşımız bizi hemen İsrail tarafından 32 gün boyunca bombalanan Zehra Bölgesi'ne götürdü. Yıkıntılar içinde gezdiren hekim arkadaş "Biz İsrail'in gururunu yendik" derken kendinden çok emindi. Hizbullah örgütü o gün de, halen olduğu gibi, Lübnan'da hakim durumdaydı.

Lübnan Tabipler Birliği yöneticileri ile bir iftar yemeği yedik ve karşılıklı iyi niyet dileklerimizi paylaşıp, hiç gerçekleşmeyecek olan birlikte çalışma arzumuzu belirttik.

Lübnan'da Şatila Kampına uğradık. Sabra ve Şatila Kampları yapılan katliam ile anılan kamplardı. Lübnan'daki Filistinli göçmenlerin durumu Suriye'den de kötüydü: Ülkelerine dönmeleri yasaktı, pasaportları yoktu, kimlikleri yoktu, evlenemiyorlardı, ne Lübnan'da ne de Filistin'de oy kullanabiliyorlardı. Sağlık hizmetlerinden yararlanamıyorlardı. Şatila kampında hastane yoktu. Küçük sağlık merkezlerinde poliklinik hizmeti vermeye çalışılıyordu ve Lübnan devletinin kampa hiçbir yardımda bulunmadığı belirtiliyordu.

Bu geziyi ve İstabul Tabip Odası Başkanlığı dönemimin anılarını "Savaş köprüleri Vurur" başlıklı kitabımda daha da ayrıntılı anlatmıştım.

Bu anılar yaklaşık yirmi yıl öncesine ait. Görüldüğü gibi Filistinliler açısından hiçbir olumlu gelişme olmadığı gibi, her şey daha kötüye gitti. Filistinlileri kimsenin düşündüğünü sanmıyorum. Filistin bu ülkede ve dünyada, maalesef, bir politika malzemesi olmaktan öteye geçemiyor.