Beatles 1963: Paul, Ringo, George (2001), oturan John (1980)
"Sana Marx'a inanman gerekir dedik, sen gittin Marks and Spencer'e inandın.'' John Lennon
1960 yılında Liverpool'da Beatles adını alarak 1962'de ilk kırkbeşlikleri Love Me Do ile müzik dünyasına giren mahalle arkadaşları John, Paul, George, Ringo öykülerini yazmaya koyuldular.
Lennon & Mccartney, benzersiz şarkı sözü yazma ve melodi üretme yetenekleriyle Beatles, iki yıl sonra dünyayı yerinden oynattı ve 68'in değerlerini üretmeye başladı.
Biri diğerine hiç benzemeyen 250 civarında şarkı ve 13 stüdyo albümü yaptılar. Rüya gibi geçen on yılın sonunda Mayıs 1970'te bir daha birleşmemek üzere dağıldılar.
Ayrıldıktan sonraki çalışmaları hep Beatles ile mukayese edildi; o cendereden insafsız eleştiriler nedeniyle uzun süre çıkamadılar.
Düş bittikten hemen sonra Ringo, rehabilitasyon merkezine yatarak tedavi görecek kadar çok konyak içmeye başladı. Paul şişelerce viski tüketiyor, esrarla adeta kendini harap ediyordu. George, eskiden beri çok ilgisini çeken Hint müziği ve kültürüne derinlemesine daldı. Egemen muhafazakâr paradigmadan kopmuş olmasına rağmen John'sa, eroin iptilasıyla bir müddet sonra nerdeyse müzikten tamamen koptu; 1975 -80 arasında gitarına dokunmadı bile.
Ama grubun tekrar birleşeceğine dair söylentiler hiç bitmedi, taa ki John, 1980 yılının 8 Aralık'ında evinin önünde vurulup öldürülünceye kadar.
Tüm bunlara rağmen, Beatles severler şu umudu taşıyorlardı:
"Bütün yaptıkları plaklardakilerle sınırlı değildir. Mutlaka yayınlanmamış parçaları vardır. Günün birinde biz o şarkıları duyma mutluluğunu yaşayacağız. Fab Four, sevenlerini bu beklentinin gerçekleştirilmesinden mahrum bırakmayacaktır.''
Şimdi unutuldu. 1960'larda Liverpool'da şu söylenti yaygındı: Mahallenin bu haylazları daha çocuk yaşlarındayken ve her türlü haytalığı yaparlarken birer birer ortadan kaybolmaya başladılar. Önce Paul kayboldu, ardından belalı teenager John, sonra da küçük George. Adeta yok olmuşlardı. Meğer evlere kapanıp gitar çalışıyorlar, şarkı sözü yazıyorlar ve beste yapıyorlarmış. Ortaya çıktılar ve Beatles devrimini başlattılar.
1980'lerde başlayan MTV marifetiyle, ki buna George çöplük müziği demişti, enstrümanını iyi çalma yeteneğine, şarkı sözlerinin derinliğine ve güçlü melodilere dayalı müziğin devri kapanmaya başladı. Tabii bıkıldı bu dönemden ve kalite aranır olunca Beatles yeniden keşfedildi. Kokuyu alan organizatörler bundan kırk sene evvel bir buçuk saatlik tek bir canlı konser için 19 trilyon gibi akıllara zarar bir servet teklif ettiler. Beatle'lar anında reddettiler: John olmadan Beatles olmaz ve hiçbir rakam bu düşüncemizi değiştiremez.
Ama, rafa kaldırılmış şarkılar olduğuna dair kehanetimiz devam ediyordu. Sonra o esrarengiz Beatles geleneği nüksetti ve 1990'ların başında Beatle'lar bir kez daha kaybolmaya başladılar. Ne olduğunu, ne yaptıklarını kimse bilemiyordu. 1995 yılındaki ifşaatın ardından infilak gerçekleşti ve Lennon' ın yazdığı Free As A Bird ve Real Love ham kayıtları çalışılarak orijinal Beatles besteleri haline getirildi ve yayınlandı. Altı DVD ve üç double CD'li Antoloji albümleriyle mutluluktan göklere uçmuştu, Beatles kabilesinin havarileri. Londra'da, New York'ta albümler ertesi sabah satışa çıkarılacağı duyurulduğu halde hayranlar bir gün evvel gece saat 23.00'te mağaza önlerinde kuyruk oluşturdular.
Aradan geçen 28 yıl sonra şimdi de Now And Then şarkısı armağan edildi.
2 Kasım'da çıkan şarkı Beatles büyüsünü, sevinci ve hüznü bir arada yaşatıyor. Tam bir şaheser olan "Şimdi ve sonra'' aynı zamanda kuğunun son ötüşü. Yani final şarkısı. Arkası gelmeyecek.
Sanmıştık ki 1980 yılında John'un, 2001 yılında da George'un vefatlarıyla mit nihayete erdi. Ama meğer sihirli esrarengiz düş Now And Then ile bitiyormuş.
Artık Fab Four'un yeni bir şarkısını sonsuza dek bir daha duyamayacağız. Perde asıl şimdi kapandı.
Beatles simyası
Ringo Starr, ''Ailemin tek çocuğuydum, gruba girdim ve bir anda üç kardeşim oldu'', diyerek Beatles'ın sihirli kimyasının sırrını vermişti.
Yoko'nun tespiti ilginç: "Beatles, toplumun dişil yönünü temsil ediyordu.''
George, kendisine bu başarının simyasını soran gazeteciye, "Bunu biz de bilmiyoruz, zaten bilseydik her birimiz ayrı ayrı grup kurardık ve dünyada dört Beatles olurdu.'' Ve eklemişti: "Eğer Beatles olmasaydı 60'larda dünya sıkıntıdan patlardı.''
Ed Ruscha'nın Şimdi ve Sonra için yaptığı sanat eseri
Beatles'ın hiç icra etmediği son şarkının hikâyesi
1978 yılında John'un New York – Dakota Binasındaki dairesinde vokal ve piyano eşliğinde bir demo kaydetmesiyle başlıyor. 1994 yılında eşi Yoko, John'un yeni Beatles şarkıları olarak tamamlanan ve sırasıyla single olarak yayınlanan "Free As A Bird" ve "Real Love"ın demo kayıtlarını Paul 'e verdi, The Beatles Anthology projesinin bir parçası olarak. Paul, George ve Ringo da yeni parçaları kaydettiler ve yapımcı Jeff Lynne ile birlikte "Now And Then" için kaba miksajı tamamladılar. Ancak teknolojik kısıtlar, John'un vokallerinin ve piyanosunun, şarkıyı bitirmek için gereken net, bulutsuz miksajı elde etmeyi sağlayacak ayrıştırmayı engelleyince, "Şimdi Ve Sonra", rafa kaldırıldı.
2021 yılında Peter Jackson'ın yönettiği, çok başarılı olan ödüllü "The Beatles: Get Back" belgeseli vizyona girdi. Jackson'ın ekibi, MAL ses teknolojisini kullanarak filmin mono müziğini karıştırdı, enstrümanları, vokalleri ve Beatles'ın konuşmalarındaki tüm bireysel sesleri ayırmayı başardı. Bu beklenmedik gelişme "Şimdi Ve Sonra" demosuyla artık ne yapılabilir, sorusunu akla getirdi. Yoğun bir çalışma sonrasında P. Jackson ve Emile Rey yönetimindeki ses ekibi, John'un orijinal ev kaydına aynı tekniği uyguladı, orijinal vokal performansını piyanodan ayırarak netliğini ve bütünlüğünü korudu. (Beatles.com)
2022'de Paul ve Ringo şarkıyı tamamlamaya başladı ve "Now And Then", John'un vokalinin yanı sıra, 1995 yılında George tarafından kaydedilen, Ringo'nun yeni davul bölümüyle elektro ve akustik gitarı ve John'un orijinal çalış tarzıyla eşgüdümlü olarak Beatles soundunu oluşturdular.
John öldürüldükten sonra, hayatta kalan Beatle'lar mitolojik öykünün içine çok şey sığdırdılar. Bu yeni şarkı, George'un neredeyse otuz yıl önce kaydettiği gitarı, Ringo'nun yeni bir davul bölümünü, Paul'ün bas, piyano ve 2001'de ölen Harrison'a saygı olarak eklediği slide gitar solosunu içeriyor. McCartney ve Starr geri vokallere katılmışlar.
Paul ve Giles Martin son bir dokunuş daha eklemişler: "Here There And Everywhere", "Eleanor Rigby" ve "Because" orijinal kayıtlarındaki arka vokaller, albümün kayıt sürecinde yeni şarkıya oya gibi işlenmiş.
Çalışmanın son aşamasına gelindiğinde ketumluğuna son veren Paul şöyle demişti: "İşte John'un sesi çok netti. Oldukça duygusal. Ve hepimiz onunla çalıyoruz, bu gerçek bir Beatles kaydı. 2023'te hâlâ Beatles müziği üzerinde çalışıyor olmak ve halkın duymadığı yeni bir şarkıyı yayınlamak üzere olmak, bence bu heyecan verici bir şey."
Ringo ise duyumsadıklarını şöyle izah etti: "Bu, onu tekrar odaya almaya en çok yaklaştığımız andı, dolayısıyla hepimiz için çok duygusaldı. Sanki John oradaydı, biliyorsun. Çok uzakta."
Başından beri gelişmelerden haberdar olan George'un eşi Olivia Harrison şu ayrıntıyı duyurdu: "1995 yılında stüdyoda parça üzerinde çalıştıktan birkaç gün sonra George, demodaki teknik sorunların aşılmaz olduğunu hissetti ve parçayı yeterince yüksek bir standartta bitirmenin mümkün olmadığı sonucuna vardı. Bugün burada olsaydı, Dhani ve ben biliyoruz ki 'Şimdi Ve Sonra'nın kaydını tamamlamak için tüm kalbiyle Paul ve Ringo'ya katılırdı."
Sean Lennon'un hissiyatı ise şöyle: "Babamın olmadığı bunca yıldan sonra onların birlikte çalıştığını duymak inanılmaz derecede dokunaklıydı. Bu babam, Paul, George ve Ringo'nun birlikte yaptığı son şarkı. Sanki bir zaman kapsülü gibi ve her şey olması gerektiği gibi geliyor." (Beatles.com )
Şarkı, John tarafından yazılıp söylenen, Paul, George ve Ringo tarafından çalışılıp geliştirilen, kırk yıl sonra McCartney ve Starr tarafından yayınlanan bir Beatles klasiği olarak tarihe kaydedildi.
Dağılmadan önceki son fotoğrafları - 1969
"Now And Then" piyasaya çıkarılacağının kesinleşmesinden sonra oluşan heyecan ve beklenti aynı zamanda bir endişeyi de taşıyordu. Çünkü, ya hayal kırıklığı yaratırsa, kaygısı dile getirilmese de herkesin zihnini kurcalıyordu. Ama endişe ve kaygılar boşa çıktı; çünkü kusursuz bir Beatles şarkısı olmuş Now And Then. John'un sesi çok net, Paul'ün (81) piyano, bas ve gitarı, George'un gitarı, Ringo' nun (83) sakin davul çalış tarzı, sadece Beatles'a özgü geri vokaller kısaca her şeyiyle Fab Four şarkısı dinleniyor.
Beatles dağıldıktan hemen sonra Lennon'ın 1971 çıkışlı Imagine'ı kült oldu. Kanaatimce, Now And Then, Imagine'ın elli yıllık tahtını sarsacak. İnsanı çook yükseklere taşıyan bir meleğin sesi, şarkının söyleniş tarzı ve kusursuz melodisi onların neden eskimediklerini ve niçin hâlâ çok değerli olduklarını düşündürüyor.
İlk yorumlar
Rolling Stone dergisinden Rob Sheffield: "John ve Paul'un 'Şimdi ve sonra seni özlüyorum' dizesine kilitlenirken ilk nakaratı birlikte söylediğini duymak - en hafif tabirle son derece güçlü."
BBC 6 Music'ten Lauren Laverne: "Bunu duyduğumda bebek gibi ağladım. "Harika."
Bu duyguyu çok özlemişiz.
