14 Şubat 2025

Şimşek, kayıt dışılıkla mücadele ederken vergi cennetleri mevzuunu neden görmezden geliyor?

Şimşek’in Cumhurbaşkanını tez elden listelerin ilanı konusunda uyarması ya da bir düzenleme yapılmayacaksa da neden yapılmayacağı hususunu açıklaması gerekmekte

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sahaya indi, denetimler yapıyor gibi söylemler her mecrada yazılıp, çizilip, söyleniyor. Kendisi de kapısını çalmadığımız kimse kalmayacak gibi önemli ifadeler kullanıyor. Bu söylemlerini çok önemsiyorum ama geçen bir özel televizyon kanalında uzlaşma ile alakalı yaptığı talihsiz açıklamalar özellikle uzlaşma bir itiraz yoludur gibi ifadeleri bende ciddi soru işaretleri yarattı. Umarım danışmanları kendisine daha doğru bilgi verir ve/veya uyarır.

Şimşek kayıt dışılıkla mücadele anlamında maliye çalışanlarının çoğunu sahaya indirip çok önemli denetimler yaptırmaktadır. Sanıyorum bazı alanlarda sonuç da alacak. Bu, vergilemede adalet ile kayıp ve kaçak açısından oldukça önemli bi’ husustur.

Ama kapısını çaldığı bu mükelleflerden sağlayacağı gelirden daha ballı kaymaklı gelir kapıları dururken neden bu ballı kaymaklı kapılara yönelmiyor olmasının bir nedeni mi var acaba? Böyle ballı kaymaklı kapıların olduğundan habersiz mi yoksa başka bir neden mi var? Bilemiyorum açıkçası ama açıklarsa biz de öğrenmiş oluruz.

En azından birini ben söylemiş olayım size; bu ballı kapıların başında vergi cennetleri bulunmaktadır. Çünkü vergi cenneti sayılan yerlere para aktarıldığı zaman Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) m.30/7 uyarınca yüzde 30 oranında stopaj (kesinti) yapılır. Ancak bu yerlerin vergi cenneti sayılması için bu yerlerin Cumhurbaşkanı tarafından vergi cenneti olarak ilan edilmesi gerekmektedir. Yani Cumhurbaşkanı bu yerleri ilan edecek, biz de öğrenecek ve buraya para gönderilmesi durumunda yüzde 30 stopaj yapacağız. Olay sanıyorum oldukça açık.

Vergi cennetleri genel olarak ülke dışında bulunan hiç vergilendirilmeyen ya da düşük oranda vergilendirilen, bilgi paylaşımı konusunda şeffaf olmayan, kazanç anlamında fiili aktivitelerin olmadığı yerler olarak bilinir.

Vergi cennetleri uluslararası birçok sahada offshore yani kıyı ötesi finans merkezleri olarak da bilinir.

Dünyada bilinen offshore merkezleri yani vergi cennetleri Apple’ın 55 milyar dolarlık vergi hilesine konu işlem yaptığı İrlanda, Google’ın 45 milyon dolardan fazla para tuttuğu Bermuda, Lüksemburg, İsviçre, Monaco, Virgin Adaları, Man Adaları, Cayman Adaları, Malta, Şeyseller, Bahreyn, Mauritius Cumhuriyeti, Jersey (Manş Adaları) vs. sayılabilir.

Vergi cenneti olarak sayılan bu yerlere aktarılan paralardan KVK m.30/7 uyarınca yüzde 30 stopaj yapılması gerekmekte ancak bu yerlerin KVK m.30/7.fkr uyarınca Cumhurbaşkanınca ilan edilmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla bu yerler Cumhurbaşkanınca ilan edilmediği için buralara aktarılan paralardan stopaj da yapılmamaktadır.

Önemli bir husus da KVK m.30/7.fkr uyarınca, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlar ile tam mükellef kurumların söz konusu ülkelerde bulunan iş yeri veya daimî temsilcilerine nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmediğine veya ödeme yapılan kurumun mükellef olup olmadığına bakılmaksızın yüzde 30’luk vergi kesintisi kapsamındadır. Dolayısıyla, vergi cenneti olan yerlerde yerleşik olan veya buralarda faaliyette bulunan kurumlara ödenen kredi anaparası, tasfiye bakiyesi gibi değerler de vergi kesintisi (stopajı) kapsamında bulunmaktadır.  

Ödemeye esas teşkil eden bir belgenin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek ülkelerde düzenlenmesi, vergi kesintisi için yeterlidir. Ancak bu yerler Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilmediğinden yüzde 30’luk kesinti (stopaj) de yapılmayacaktır. Bu durum Hazineyi çok ciddi şekilde zarara uğratmaktadır.

İşte tam da bu noktada Şimşek’in bu durumu Cumhurbaşkanına izah etmesi ve vergi cennetleri listesinin yayımlanmasını sağlaması gerekmektedir.

Hatta Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bu yönde bir rapor da hazırlaması şarttır. Çünkü 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun yürürlüğe girmesinden bu yana yaklaşık 19 yıllık süreçte vergi cenneti sayılan yerlerin listesinin açıklanmamasından kaynaklı ne kadarlık bir vergi kaybı olduğunu bilmek bir vergi mükellefi olarak yurttaşlık hakkımız olsa gerek. Ama bilgimiz hiç yok.

Bu nedenle Şimşek’in Cumhurbaşkanını tez elden bu listelerin ilanı konusunda uyarması ya da bir düzenleme yapılmayacaksa da neden yapılmayacağı hususunu açıklaması gerekmektedir.

Murat Batı kimdir? 

Prof. Dr. Murat Batı, 14 Aralık 1974 tarihinde Diyarbakır'da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini Diyarbakır'da tamamladı. Lisansını Ankara Gazi Üniversitesi'nden, yüksek lisansını Hacettepe Üniversitesi'nden, doktora derecesini "Türev Araçların Vergilendirilmesi" teziyle 2012 yılında İstanbul Üniversitesinden aldı.

Mali hukuk alanında 2016 yılında doçent, 2022 yılında profesör kadrosuna (Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi) atandı. 

Çok sayıda üniversite, banka, belediye ve profesyonel şirkete, özellikle vergi hukuku alanında eğitimler verdi; hukuk ofisleri ile YMM ofislerine danışmanlık yaptı.

"Vergi Hukuku (Genel Hükümler)", "Muhasebe Hileleri ve Vergiden Kaçınmanın Türk Vergi Mevzuatındaki Yasallığı", "Türk Vergi Sistemi" kitapları yayımlandı; 60'tan fazla ulusal ve uluslararası akademik yayında makale ve kitap bölümü yazdı.

Kısa bir süre Cumhuriyet, Dünya ve BirGün gazetelerinde konuk yazarlık yaptı. Eylül 2020'den itibaren T24'te yazmaya başlayan Murat Batı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Başkanlığı görevini halen sürdürmektedir.

 

Yazarın Diğer Yazıları

Sigara dumanının bütçeye etkisi

Tütünden elde edilen tahsilat tutarına bakıldığında hükümetin bu vergiyle alakalı bir düzenleme yapacağını beklemek biraz hayal gibi duruyor

Ocak ayında vergi gelir tahsilatı hızlı başladı ama 139 milyar lira açık verildi

2025 yılı Ocak dönemi vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 53,3 oranında artarak 792 milyar 667 milyon TL olmuştur

Dolaylı vergiler ne durumda?

Hükümet vergi gelir tahsilat hedefini dolaylı vergilere dayamış görülmektedir. Bu konuda sıklıkla şikâyet gelince bu kez Maliye Bakanı Mehmet Şimşek kayıt dışılıkla mücadele adı altında denetim elemanlarını sahaya indirerek sıkı denetimler yapmaya başladı

"
"