Her sene olduğu gibi bu sene de sosyal medya kullanıcılarının Spotify'da yıl boyu neler dinlediğini gördük. Senenin en iyi dizileri, filmleri listeleri yapıldı. Ekonomi alanında senenin enleri tartışıldı. Magazinde bile enler konuşuldu. En şıklar, en rüküşler (kime göre neye gör eolduğu tartışılır), 2023 recap reel videoları derken tüm dünyanın senesi masaya yatırıldı. Belki de artık bu deyimin değişme vakti gelmişti çünkü artık hiçbir şey masalara yatırılmıyor, masalarda tartışılmıyor. Ekranlarda yaşanıyor her şey. Düzeltiyorum; en şıklar, en rüküşler (kime göre neye gör eolduğu tartışılır), 2023 recap reel videoları derken tüm dünyanın senesi ekranlara yatırıldı.

Başkalarının senelerini, gezdikleri, yedikleri içtikleri, izledikleri, dinlediklerini gördük ama biz nasıldık bu sene? Her birimiz… Tüm senelerini bir "trending audio" ile video yapanlar ve yapmayanlar… Biz nasıldık? Her yılbaşında olduğu gibi bu sene de yılbaşı kutlaması caiz midir değil midir, bizden midir el midir tartışmaları da sürüyor. Tartışmak ve bilmeden fikir sahibi olmadan ata sporumuz, artık bu duruma alıştık. Kimsenin ötekinin inancına, yaşamına saygısı yok artık, bunu bile kanıksadık tamam. Ama keşke "Christmas" ile bu kutlamayı geleneklere ve dine uygun şekilde yapanların yaşadığı tek bir şeyi biz de kendimize uyarlayabilseydik. Keşke yılbaşı ağaçları, görgüsüz süslemeler (Bkz. Moda'nın ünlü wafflecısı Kemal Usta'nın süsleri), hediyeler gibi -ki bunların hepsini ÇOK severim, yanlış anlaşılmasın- "Bu sene nasıl bir çocuktun" sorgulamasını da benimseyebilseydik.

Senede bir kere olsun kendimizle yüzleşebilsek, "Sahi ben nasıl biriyim" diyebilseydik bambaşka olurdu bu ülke. Çocukluktan öğrendiğimiz bir alışkanlık olsaydı bu. Ezberlenmiş dualar, başka canlıların acı çekmesini caiz gören inançlar ve öğrenilmiş öfkemiz yerine tek inancımız "iyi bir insan olmak" olsaydı. İyi bir insan nasıl olur, nasıl bir hayat yaşar apayrı bir yazı konusu ve oldukça da göreceli elbette. Bana göre iyi bir insan, bilinçli bir şekilde vicdanı rahat olan insandır, başkasının ahını almamış, başkasını, başka bir canlıyı bile bile zor durumda bırakmamış, kendi üzüntüleri, depresyonlarına rağmen başkasını üzmemiş, kendi çözülmemiş sorunları yüzünden çevresindekilere azap yaşatmamış, ders almış, içtenlikle özür dileyebilmiş, kibirini fark edebilmiş ve "sen kenara çekil" diyebilmiş, başkalarının üzüntüsüne kayıtsız kalmamış insandır. Tüm bunlar için önce kendine karşı dürüst ve şefkatli olabilmek ayrı bir güzellik katıyor iyi insanlara. Yani iyi insan olmak için illa ihtiyacı olan kişiye yardım etmek, bir köpeği sevmek, bir çocuğu mutlu olmak gerekmiyor. Yolda çarptığınız kişiye "pardon" diyebilmek, otobüse yetişmek için koşan birini görünce şöföre "gelen var" diye seslenebilmek, trafiği mahveden kişiyle dalaşa girmemek, iş arkadaşınızın daha iyi yaptığı işte onu öne çıkarabilmek, kendi hatanızı kabul edecek ve karşınızdakinin hakkını yemeyecek kadar insan olabilmek yeterli… Ekstra tek bir çaba göstermeye bile gerek yok. Zaten aslında kötü olmak çok yorucu. Kötü olmak iyi olmaktan zor. Kötülük yaptığını kabul edemeyen bir kalple yaşamak en zoru. Noel Baba'nın "yaramaz çocuk" listesinin başında o kötülüğünü kabul edemeyen, hep başkalarını suçlayanlar vardır; eminim.

Antakya'da depremde yıkılan Antakya Ortodoks Kilisesi'nde kalp acıtan ve güç veren Noel ağacı.

Bu sene nasıl bir insan oldunuz? Dünya ölüm kokusuyla kaplıyken, depremler, seller, savaşlar, haksızlıklar, zamlar, dolandırıcılar atmosferin parçası olmuşken siz kendi hayatınızda nasıl bir insan oldunuz? Nasıl başa çıktınız hayatla ve kendinizle? Sizin için de zor muydu umutlu kalmak? Siz de bir senede 10 yıl yaşlanmış gibi mi hissediyorsunuz? Hiç yalnız değilsiniz. 2023, 365 güne sığan bir asır gibiydi…

Küçük bir çocuk olarak kalan kalbimin bir köşesi, tüm dünya 2024 yılına girdiğinde kötü bir rüyadan uyanmamızı diliyor. Uyanalım; aslında depremde kimse ölmemiş, Hatay tüm güzelliğiyle sağlam, melek olan çocuklar yılbaşı heyecanında, Ege sularında boğulup gitmiş isimsiz binlerce insan sıcak yuvalarında kahvaltı yapıyor, bomba sesleri ile titreyen çocuklar, depremde kaybolan, kaçırılan çocuklar anne-babalarının güvenli kollarında, sözde hocalar, eğitimciler tarafından tacize, tecavüze uğramış çocuklar buna maruz kalmadan haklarını aramayı, kendilerini korumayı öğrenmiş, ailelerine, büyüklerine, devlete güveniyor, hukuka ve akla aykırı şekilde cezaevlerinde olanlar gökyüzünün altında sevdikleriyle sohbette, öldürülmüş kadınlar yaşamak istedikleri yuvalarda, trans bireyler kendileri gibi olabildikleri hayatlarda, çocukluğundan kalan acıları kalplerinde taşıyanların kalpleri hafiflemiş, sokaklarda yaşayanlar mis gibi yemek sofralarında, iklim değişikliği ve yapılaşma nedeni ile tehlikede olan hayvanlar güzelim ağaçlarında, göllerinde, denizlerinde, kendi çıkarları için ülkeyi mahvedenler çoktan cezalarını çekmekte, cehalet ve vicdansızlık yüzünden işkence gören, öldürülen köpekler kocaman bir tabak mama ile sıcak ve sevgi dolu bir yuvada… Böyle bir seneye uyanıp "of ne kötü bir rüya gördük" diyerek sevdiklerimize sarılacağımız bir sabah hayal ediyorum. Masallarda, romanlarda, filmlerde anlatılan tüm büyülü yaratıklar birleşse ve dünyanın üstüne bundan sonrası için bir kötülükten koruma kalkanı yapsa…

İçimdeki o "inançlı" küçük çocuğun aksi olan aynadaki aksim, endişeli bir şekilde "İyi mi seneler" diyor umut etmeye korkarak. Ve o umutla diliyorum; dünyada iyiliğe olan inanç hiç bitmesin, tüm kötülüklere, uğursuzluklara, çirkinliklere, haksızlıklara, bencilliklere rağmen iyi birer çocuk kalsın içimizde. Noel Baba'nın hediyeleri için değil. Dünya için. İnsan olduğumuzu gururla söyleyebilmek için. İyi seneler.