Hasan Cemal

16 Şubat 2025

Büyük yalanlarla sinsi sinsi ilerleyen faşizm!

Büyük yalanlarla... Özgürlük diyerek... Adalet diyerek... İçte dışta düşmanlar icat ederek... Sinsi sinsi ilerleyen bir faşizm...

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (soldan sağa)

İstanbul, 7 Mayıs 2018
Gece vakti günlüğüme düştüğüm notlar:

Büyük yalanlarla...
Özgürlük diyerek...
Adalet diyerek...
İçte dışta düşmanlar icat ederek...
Sinsi sinsi ilerleyen bir faşizm...

İrkiltici, korkutucu bir tablo.
Üstelik fena halde gerçekçi.
Hem Amerika hem Avrupa için
çok ciddi bir faşizm uyarısı.
Kitabın adı da öyle:
Faşizm, Bir Uyarı.
Yazarı, Amerika’nın
eski dışişleri bakanlarından
Madeleine Albright.
Yeni çıktı.
Geçen ay New York’ta satın aldım.

Putin Rusya'sı, Erdoğan Türkiye'si
sık sık geçiyor kitapta.
Hatta Erdoğan’la Putin’e
ayrı birer bölüm ayrılmış...
Mussolini’den, Hitler’den başlıyor,
İkinci Dünya Savaşı sonrasının
Soğuk Savaş döneminden
Berlin Duvarı’nın yıkılmasına
ve bugüne geliyor.
Milliyetçilik ve faşizm virüsünün
nasıl kolay kolay ölmediği,
bağışıklığın zayıfladığı bünyelerde
hastalığın çaktırmadan nasıl nüksettiği
çarpıcı örneklerle anlatılıyor.
Dünyadan örnekler arasında,
biat medyası konusunda
“Erdoğan modeli”ni seçen
Victor Orbán Macaristanı var.
Sonra, bağımsız yargıyı adım adım yok etmekte
olan Polonya ve Çekya...
Hugo Chávez’in, Erdoğan’ı pek seven
Nicolás Maduro’nun Venezuela'sı...
Britanya’nın Brexit’i...
Almanya’da ana muhalefet haline gelen
neo-Nazi çizgisindeki Almanya İçin Alternatif
(Alternative für Deutschland) partisi...
Hollanda, Fransa, Avusturya ve Yunanistan’daki
faşist ve milliyetçi partilerin yükselişi...
Demokrasiyi, Avrupa Birliği değerlerini
umursamayan bütün bu partilerin,
Putin’le mali boyuta da sahip derin bağları sergileniyor kitapta...
Faşizm: Bir Uyarı isimli kitabın önemli bir bölümü
Başkan Trump Amerika'sına ayrılmış.
Donald Trump’ın Amerika’da demokrasiyi,
hukuku, yargı bağımsızlığını,
özgür medyayı boşlayan çizgisinin dünyadaki demokrasi karşıtlarının,
demokrasi düşmanlarının elini
nasıl güçlendirdiğine ilginç örneklerle işaret ediliyor.
Şu satırların altını çiziyorum:
Tarihten öğrendik ki,
faşistler, iktidarı seçim sandığından çıkarak
ele geçirebiliyorlar.
Sonra da ilk adım olarak
parlamento başta olmak üzere
demokrasinin temel kurumlarını
adım adım zayıflatmaya başlıyorlar.
Kitapta bu durum kötü bir rüya,
bir kâbus diye niteleniyor.
Tarihin insanlık açısından en kanlı dönemlerini,
dünya savaşlarını, Hitler Nazizmi’ni,
Holokost’u yaşamış bir Avrupa’da,
demokrasiye ilişkin bağışıklık sisteminin
yeniden zayıflamaya başladığı,
alarm zillerinin çaldığı kitapta anlatılırken,
demokrasilerin kendilerini toparlaması
gerektiğinin altı çiziliyor.
Eski Amerikan Dışişleri Bakanı Albright’ın kitabında
Erdoğan Türkiye'sine ayrı bir bölüm ayrılmış ve
bölümün başlığı Kanuni’den,
Muhteşem Süleyman’dan esinlenmiş:
Muhteşem Erdoğan!
Kitapta Erdoğan’ın demokrasiyle yola çıktığı,
sonra adım adım demokrasi,
hukuk ve özgürlük yolundan nasıl saptığı anlatılıyor.
Ve bu sapmanın 20 Temmuz OHAL’iyle aldığı
çarpıcı viraj sergileniyor.
Kitabın beni etkileyen bölümlerinden biri,
“faşizmin sinsi yürüyüşü” oldu.
Öylesine sinsi bir yürüyüş ki...
Büyük yalanlar söyleyebiliyor.
Özgürlük diyebiliyor.
Adaletten söz edebiliyor.
Hem içte, hem dışta düşmanlar icat edebiliyor.
Üstelik inandırıcı da olabiliyor kitleler nezdinde.
Evet, irkiltici ve korkutucu...
Madeleine Albright’ın kitabını,
Faşizm: Bir Uyarı’yı okurken
bir kulağım da televizyonda.
Erdoğan seçim bildirgesini açıklıyor.
Ciddi ciddi adaletten, özgürlükten,
hukuktan söz ediyor.
Gülmem tutuyor.
(Yeni çıkan Zamane Diktatörleri
isimli kitabımından)

Hasan Cemal kimdir?

Hasan Cemal 1944 yılında İstanbul'da doğdu. 1965 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. Gazeteciliğe 1969 yılında Ankara'da haftalık Devrim dergisinde başladı. Yeni Ortam dergisi, Anka Ajansı ve Günaydın gazetesinde çalıştıktan sonra 1973 yılında Cumhuriyet gazetesine girdi. 1979 - 1981 yılları arasında Ankara Temsilciliği yaptı. 1981-1992 yılları arasında Cumhuriyet Gazetesini Genel Yayın Yönetmeni olarak yönetti. Cumhuriyet gazetesi Cemal'in yönetimindeyken 1986'da Sedat Simavi Ödülü'nü kazanarak "yılın gazetesi" seçildi.

1992-1998 yılları arasında Sabah gazetesinin birinci sayfa yazarlığını yaptı. 1998'den 2013'e kadar yaklaşık 15 yıl boyunca Milliyet gazetesinde yazdı. Nokta dergisi 1989 Doruktakiler ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti köşe yazısı ödüllerini kazandı. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti 2004 yılında da "Araştırma" ödülünü Hasan Cemal'in çalışmalarına verdi.

28 Şubat 2013'te Milliyet'in manşetinde yayımlanan "İmralı Zabıtları"nın yayınını savunduğu için dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan'ın tepkisine hedef oldu. Milliyet yönetimi, "Başbakan'ı ve medya sermayesini sorgulamaktaki ısrarını" gerekçe göstererek yaklaşık 15 yıldır yazdığı gazetedeki köşesini kapattı.

Milliyet ile yolları ayrıldıktan sonra yaptığı röportajlar ve kaleme aldığı yazılar, bağımsız internet gazetesi T24'te yayımlandı. Türkiye medyasının en etkili ve kıdemli isimlerinden olan Hasan Cemal, Mart 2013'ten beri T24'te yazıyor. Harvard Üniversitesi Nieman Gazetecilik Vakfı Louis M. Lyons Gazetecilikte Vicdan ve Dürüstlük Ödülü'nü "hayatı boyunca basın özgürlüğünü savunmak için gösterdiği çaba nedeniyle" 2015 yılında Hasan Cemal'e verdi. Cemal, Türkiye'de bu ödülü alan ilk gazeteci oldu.

Bir dönem Bilgi Üniversitesi'nde "Medya ve Politika" dersleri veren Hasan Cemal'in yayımlanmış 14 kitabı, tarih sırasıyla şöyle:

- Tank Sesiyle Uyanmak (1986)

- Demokrasi Korkusu (1986)

- Tarihi Yaşarken Yakalamak (1987)

- Özal Hikâyesi (1989)

- Kimse Kızmasın Kendimi Yazdım (1999)

- Kürtler (2003)

- Cumhuriyet'i Çok Sevmiştim (2005)

- Türkiye'nin Asker Sorunu (2010)

- Barışa Emanet Olun (2011)

- 1915: Ermeni Soykırımı (2012)

- Delila - Bir Genç Kadın Gerilla'nın Dağ Günlükleri (2014)

- Çözüm sürecinde Kürdistan Günlükleri (2014)

- Hayat İşte Böyle Geçip Gidiyor (2018)

- Zamane Diktatörleri (2024)

YAZARIN TÜM YAZILARI

hasan cemal faşizm özgürlük adalet

Hasan Cemal

Büyük yalanlarla sinsi sinsi ilerleyen faşizm!

Büyük yalanlarla... Özgürlük diyerek... Adalet diyerek... İçte dışta düşmanlar icat ederek... Sinsi sinsi ilerleyen bir faşizm...

Hasan Cemal kimdir?

Yazarın Diğer Yazıları

Erdoğan "eyy TÜSİAD" diye bağırdı, polis anında başkanları topladı!

Yine CHP'nin önemi üzerine...

Bugünün dünyası, bugünün Türkiyesi beni korkutuyor

Yazarlar

Kategoriler

T24