Muhalefet, özellikle de CHP, 14 Mayıs seçiminin şokunu geride bırakarak ikinci tura hazırlanmaya çalışıyor. Bir yanı bürokratik ve hantal, bir yanı kişisel ihtiras ve rekabete dayalı yapılardan oluşan ana akım bir parti için hızlı hareket etmek çok kolay değil.

"Daha ne yapacağız, bu halk böyle"

Seçim gecesinde de sonrasında CHP'deki farklı yapılar, farklı refleksler gösterdi. İyi niyetle, "haydi, kaybedilmiş bir şey yok, hazırlanalım" diyenler de vardı, sırtını koltuğa yaslayarak, "daha ne yapacağız ki bu halk böyle" diyenler de.

Kemal Kılıçdaroğlu'nun işi zor. Türkiye'nin yönetilmesi en güç partisini ayağa kaldırmak, çalıştırmak zorunda. Üstelik verilen görevlerin yerine getirilip getirilmediğini kontrol etmesi gerektiği de açığa çıktı.

"Yazlık komşusu", "ev arkadaşı" rahatsızlığı

AKP'de ise Erdoğan rahatlığı yaşanıyor. Cumhurbaşkanı'nın her koşulda ikinci turu alacağına inanılıyor. Ancak koridorlarda parti içi rahatsızlıklar da konuşuluyor.

Erdoğan'ın ve Cumhur İttifakı'nın seçimdeki başarısı gölgede bırakmış olsa da AKP açısından, kendi standartları düşünüldüğünde tam bir başarısızlık söz konusu.

10-15 vekil kaybıyla seçimi atlatabileceğini düşünen AKP ile Erdoğan arasındaki oy makası yüzde 14 düzeyinde açıldı.

Küçük kayıplar bekleniyordu ancak 2002'den bu yana en başarısız sonuç alındı.

Kulislerde, seçmenin tepkisinin ortada olduğunu ancak teşkilatların tepkisinin de sonuca yansıdığı konuşuluyor.

Partinin çok etkili bir isminin mülakata bile girmemiş olmasına rağmen yazlık komşusunu birinci sıraya koyması, batıdaki bir kentte ciddi bir oy kaybına yol açmış. Aday listesinin birinci sırasında bu ismi gören teşkilat, o kentteki kampanyaya destek vermemiş.

Yine partinin önde gelen isimlerinden birinin iki ev arkadaşının farklı kentlerden birinci sıra adayı gösterilmesi de bu kentlerde tepkiye dönüşmüş.

AKP'de, seçmenin ekonomiye, depremde yaşananlara gösterdiği tepkinin yanında 10 puan ve üstü kayıp yaşanan 36 ildeki aday listelerine de bakılması gerektiği konuşuluyor. Teşkilatlardaki küskünlüğün orta vadede olumsuz tartışmalara neden olabileceği ifade ediliyor. Çankırı'da 17 puan, Isparta'da 15 puan, Bingöl'de 15 puanlık erime yaşandı. Bunun gibi çok sayıda kent var. Bu kentlerdeki durum ayrıca masaya yatırılacak.

Kars İl Başkanı Adem Çalkın'ın, il başkanlığından süresi içinde istifa etmediği halde vekil listelerinin YSK'ya tesliminden bir gün önce Genel Merkez'e çağrılarak birinci sıra aday yapılması gibi uygulamalar da tartışılacak. İl Başkanlığından istifa etmeden AKP Genel Merkezi'nin müdahalesiyle Kayseri üçüncü sıradan aday gösterilen İl Başkanı Şaban Çopuroğlu ismine tabandan gelen itirazların da 10 puan ve 1 vekil kaybedilmesine neden olduğu belirtiliyor. Bunlar da parti içinde tartışılacak. Ancak şu anda parti ferahlamış ve bu sorunları ötelemiş durumda.

Yeşil Sol-TİP ittifakının sonucu ve geriye kalanlar

Seçim öncesi sosyal medyada belki de en sert tartışmalar aynı ittifakta yer alan Yeşil Sol Parti ile TİP arasında yaşandı. TİP'in kendi ismi ve listesiyle seçime girme kararından sonra özellikle partinin etkili isimlerinin verdikleri mesajlar Yeşil Sol tabanında tepkiye yol açtı. Ardından verilen karşılıklar da tepki ve kırgınlık yarattı. "Tepki" ölçülü bir ifade elbette. "Partili" kimliği taşımalarına rağmen birbirlerine söylemediklerini bırakmayanlar oldu.

Tarafların tezleri, iki partinin tek listeyle mi iki ayrı listeyle mi daha fazla vekil kazanacağı noktasında düğümlendi.

Tartışmalar hâlâ sürüyor.

Ancak görünen net bir tablo var. Sorun vekil sayısından ibaret değil.

HDP ve devamı niteliğindeki Yeşil Sol Parti, 7 Haziran seçiminden bu yana kriminalize ediliyor. Şiddetle hiçbir bağı olmayan ancak toplumun genelinden farklı düşünen insanların uğramadığı operasyon kalmadı. Teşkilatlarda gözaltına alınmayan yok gibi. Tutuklanan sayısı teşkilatın neredeyse üçte biri.

Bütün bu operasyonların devamında HDP'nin kapatılması davası ve Kobani davası açıldı. İktidar da propagandasını HDP ve terörizm üzerinden yürüttü.

HDP'nin 7 Haziran öncesindeki en büyük başarısı Türkiyelileşme tezi ve pratiğiydi. 7 Haziran sonrasında HDP'nin bu iddiasından uzaklaşması ve eskiden olduğu gibi bölgeye sıkışması iktidarın temel hedeflerinden biri haline geldi. TİP'in elbette bu pratiği desteklemesi söz konusu olamaz. Ancak kararlar verilirken bunun çok da dikkate alınmadığı ortada.

HDP yöneticilerinin sorunu ise karar verememeleri. İttifaka girdiğin partiyle koşulları baştan konuşmamak, sonradan yaşanan anlaşmazlıklarda "barajı sayemizde geçiyorsunuz" tezi dışında söz söylememek, ittifak konusunda bir karar vermeden yola devam etmek, yanlış aday listesi, yanlış enstrümanlarla propaganda, ezber bir dilin kullanılması hataların bir bölümü.

Ama Meclis yapısı gösteriyor ki bu ülkenin ilerici, sosyalist, demokrat insanlarının birbirine ihtiyacı var. İttifak konusunda yola devam ya da tamam kararları verilebilir. Artık bu hasarı atlatıp, aynı ittifakta kalınsın ya da kalınmasın yürümek gerekiyor.

Sinan Oğan seçmenleri

Seçim öncesi görüştüğümüz "Muharrem İnce ve Sinan Oğan" taraftarlarının ortak bir yönü vardı: Erdoğan ya da Kılıçdaroğlu'na oy vermek istememeleri.

Kimi bunu "ulusalcı" değerlerle açıklıyordu kimi ise "Hiç CHP'ye oy vermedim ki, bizim oralarda verilmez" sözleriyle. Seçim akşamı konuştuğum bir Oğan seçmeni üzgündü. "İkinci turda vereceğim galiba Kılıçdaroğlu'na" diyordu ancak ilk turda vermemesinin nedenini, "Bizim oralarda verilmez" dışında bir cümleyle açıklayamıyordu. Yıllardır ihmal edilen bu psikolojiyi bir yana bırakmak, örgütlenmekten çok iktidarın yıpranmasından ve sosyal medyadan medet ummak belli ki etkili olamıyor.

CHP'yi daha da sağa çekmek dışında önerisi olmayanların, halkı "milliyetçi hassasiyetten" ibaret görenlerin de ihmal ettiği bir hafıza söz konusu. Ve bunun yıllardır değişememesinin nedeni belli ki aradaki kapatılamayan, belki kapatılmasına engel olunan mesafe.