Katma Değer Vergisi Kanununun 28'inci maddesine göre KDV oranı, vergiye tabi her bir işlem için yüzde 10 olup, Cumhurbaşkanı (önceden Bakanlar Kurulu) bu oranı, dört katına kadar artırmaya, yüzde 1'e kadar indirmeye, bu oranlar dâhilinde muhtelif mal ve hizmetler ile bazı malların perakende safhası için farklı vergi oranları tespit etmeye yetkili.

Geçmişte Bakanlar Kurulu kendisine verilen yetkiye dayanarak mal ve hizmetlere uygulanmak üzere üç farklı KDV oranı belirlemişti. Halen bu oranlar uygulanıyor.

Buna göre genel oran yüzde 18, bazı mal ve hizmetler için ise iki farklı indirimli oran (yüzde 1 veya yüzde 8) geçerli bulunuyor. I sayılı listedeki teslim ve hizmetler için yüzde 1, II sayılı listedeki teslim ve hizmetler için yüzde 8 ve bunların dışına kalan işlemler için yüzde 18 oranı uygulanıyor.

Cumhurbaşkanının 12 Şubat 2022 tarihinde "KDV Sistemini Sadeleştirme Programı" kapsamında temel gıda maddelerinde yüzde 8 olan KDV oranının yüzde 1'e indirileceğini açıklamasının ardından bugün (13 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazete'de) yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile oran 14 Şubat 2022 Pazartesi tarihinden itibaren yüzde 1'e indirildi. 

Bu değişiklik, gıda maddelerinin II sayılı listeden I sayılı listeye alınması suretiyle yapıldı.

Gıda maddelerinin toptan mı perakende mi satıldığına göre oran tespitine de son verildi. Böylece toptan ticaret ve perakende ticaret aşamalarının tümünde gıda ürünlerindeki KDV oranı yüzde 1'e indirilmiş oldu. ÖTV'ye tabi gıda maddelerinde yüzde 8 oranı korundu.

Lokanta, restoran, kafe, pastane gibi yerlerde sunulan hizmetlerde oran yüzde 8 olarak devam edecek. Bu nedenle yemek çeki/kartında da oran yüzde 8 olarak kalacak.

Bu indirimin enflasyonla mücadele kapsamında yapıldığı açıklandı.

Bakalım indirim fiyatlara yansıyacak mı? Ne zaman KDV oranlarında indirim yapılsa bu tartışma başlar.

Pandemi nedeniyle bazı mal ve hizmetlerde KDV indirimi yapıldığında da bu tartışma yaşanmıştı.

Geçmiş deneyimler gösteriyor ki, ülkemizde KDV oranındaki indirimler tam olarak fiyatlara yansımıyor. Çünkü fiyatlar serbestçe belirlenebildiği için satıcılar bu indirimi fırsat olarak görüp mal ve hizmet fiyatlarını artırıyorlar.

Yapılan araştırmalar da vergi indirimlerinin enflasyona etkisinin çok kısa süreli olduğunu gösteriyor.

Cumhurbaşkanı oran indirimin gıda ürünlerinde yüzde 7'lik indirim anlamına geldiğini belirtti ve yüzde 7 KDV indiriminin fiyatlara yansıtılmasına ilaveten yüzde 7 sektör indirimi yapılmasını beklediklerini açıkladı. İş dünyasından destek açıklamaları gecikmeden geldi, ancak geçmişte bu açıklamalar sahaya yansımamıştı.

Bu defa satıcılara denetimler yapılacağı anlaşılıyor. Bakalım bu baskılar sonuç verecek mi?

Bence fiyatlarda yüzde 7 KDV indirimi yapılsa bile yeter, sektörün yüzde 7 ilave indirim yapmasını beklemiyorum.

Çünkü indirimden önce yüzde 8 KDV tahsil eden mükellefler indirimden sonra sadece yüzde 1 KDV tahsil edecek. Bu demektir ki yüklendiği KDV'yi eskisi kadar dahi gideremeyecek, yani KDV iade talebi artacak. Bu indirim kararını bu malları satanlara daha hızlı bir KDV iade sistemi ile desteklemek gerekir.