Cumhurbaşkanı tarafından açıklanan esnafa yönelik desteklerin detayları belli oldu. Desteklere ilişkin Cumhurbaşkanı kararı 23 Aralık 2020, Ticaret Bakanlığı Tebliği ise 24 Aralık 2020 tarihli tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.

Tebliğ ile Koronavirüs salgını nedeniyle ticari faaliyetleri olumsuz etkilenen esnaf ve sanatkârlar ile gerçek kişi tacirlere verilecek hibe destek programına ilişkin usul ve esaslar belirlendi.

Destekten kimler faydalanacak?

Bu destek programından, 14 Aralık 2020 tarihi itibarıyla faaliyet gösteren aşağıdaki kişiler faydalanacak:

• Ticari kazançları basit usulde tespit edilen gelir vergisi mükellefleriler,
• Esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı vergiden muaf esnaflar,
• Bakanlık tarafından belirlenen sektörlerde faaliyet gösteren esnaf ve sanatkârlar ve gerçek kişi tacirler (Bakanlığın faaliyet kodu -NACE- itibarıyla web sayfasında ilan ettiği ekonomik faaliyet tanımları listesine ulaşmak için tıklayınız.)

Basit usule tabi olanlar ile vergiden muaf esnaflar hangi konuda faaliyet gösterirlerse göstersinler, bunların dışında kalanlar ise açıklanan listede yer alan faaliyet konularında faaliyet göstermeleri şartıyla destekten yararlanacaklar.

Hibe desteği kapsamına hangi destekler verilecek?

Hibe desteği, "gelir kaybı desteği" ve "kira desteği" olmak üzere iki şekilde sağlanacak. Destek programının süresi, Bakanlığın internet sitesinden yapılacak duyuruda belirtilen sürede başvuruların yapılması kaydıyla 2021 yılının Ocak, Şubat ve Mart ayları olmak üzere üç ay. Başvuruların e-devlet üzerinden 2021 yılı ocak ayının ilk haftası itibarıyla başlaması öngörülüyor.

Gelir kaybı desteği

Ticari kazançları basit usulde tespit edilenlere, vergiden muaf esnafa ve bunların dışında kalan esnaf ve sanatkârlar ile gerçek kişi tacirlere aylık 1.000 Türk Lirası olmak üzere toplamda 3.000 Türk Lirası hibe desteği verilecek.

Kira desteği

Gelir kaybı desteğinden faydalanabilecek gerçek kişilerin vergi sicil kayıtlarına göre esas faaliyetlerini yürüttükleri iş yerlerinin kira olması halinde, bu kişilere büyükşehir belediyelerinin bulunduğu yerlerde aylık 750 Türk Lirası olmak üzere üç aylık toplamda 2.250 Türk Lirası, diğer yerlerde aylık 500 Türk Lirası olmak üzere toplamda 1.500 Türk Lirası kira desteği sağlanacak.

İş yeri kira bedelinin kira desteği tutarının (750 veya 500 TL'nin) altında olması durumunda iş yeri kira tutarı kadar kira desteği ödenecek.

Bu destek miktarları kamuoyunda çok eleştirildi, beklenen tutarların çok altında bulundu.

Destekler vergiye tabi mi?

Prensip olarak ticari faaliyetle ilgili olmayan hibeler/bağışlar/destekler gelir vergisinin konusuna girmez. Bunlar veraset ve intikal vergisine tabidir. Ancak ticari faaliyet kapsamında alınan hibeler ve destekler gelir olarak dikkate alınmak zorundadır. Böyle olunca veraset ve intikal vergisinin konusu dışına çıkarlar.

Esnafa verilen bu destekler de ticari faaliyetleri dolayısıyla verildiği için gelir vergisine tabi olacak. Bu nedenle vergiden muaf esnaf dışındakiler (yani vergiye tabi olanlar) aldıkları destekleri "gelir" olarak dikkate almak zorundalar.

Zaten düşük ve ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğu için destek miktarları eleştiriliyordu. Bu destekler üzerinden ödenecek vergiler desteği iyice aşındıracak.

Bu vergi Cumhurbaşkanı Kararı ile kaldırılamaz, çünkü vergi kanunla konulur ve kanunla kaldırılır.

Pandemi ortamında desteğin etkili olması isteniyorsa (ki buna gerçekten ihtiyaç var) acilen bir kanunla bu ödemeler vergiden istisna edilmelidir.